İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.10.2015 tarihli ve 1574 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“IMC logosuyla yayın yapmakta olan DYT Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunda, 10.10.2015 tarihinde saat 10:06:39'dan itibaren Ankara tren garında meydana gelen patlama sonrasındaki görüntüler toplam 19 dakika 40 saniye süre boyunca canlı yayında herhangi flulaştıma ya da buzlama tekniği kullanılmadan ekrana getirilmiştir. Buzlama yapılmaya başlandıktan sonra ise yeterli buzlama yapılmamış ya da kısmen buzlama yapılarak programa devam edilmiştir. Haberin değerlendirmesine dair detaylar aşağıda sunulmuştur.

Söz konusu habere "son dakika bir bilgi" olarak olay yerine bağlanan sunucu, 3 G canlı bağlantısı ile 19 dakika 40 saniye boyunca ekranda gösterilmemesi gereken unsurları buzlama yapmadan terör eyleminin amacına hizmet edebilecek şekilde dehşet verici, infiale neden olabilecek görüntü ve sesler ekranlara getirilmiştir. Sunucu ve programa bağlanan konuklar olayın vehametini tekrar tekrar ifade etmiş parçalanan insan uzuvlarından ve savrulan et parçalarından bahsedilmiş sunulan haber bülteninde terörün, korkutucu ve yıldırıcı niteliklerini yansıtıcı olabilecek bir özellik kazandığı görülmüştür.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin 2007 yılında kabul ettiği "Kriz zamanlarında ifade ve haber alma özgürlüğünün korunması hakkında rehber ilkeler" savaş, terör saldırıları, doğal ya da insan kaynaklı felaketler vs. kriz dönemlerinde, medya ve toplum açısından ifade ve haber alma özgürlüğünün korunmasını güçlü bir biçimde vurgularken, medya mensuplarının da diğer insanların hassasiyetlerine dikkat etmesini, olası belirsizlik ve korku duygularına karşı duyarlı olmasını ve yüksek mesleki etik standartlara bağlı kalmasını tavsiye etmektedir.

Haber: "ANKARA'DA PATLAMA" "BARIŞ MİTİNGİ ÖNCESİ BÜYÜK BİR PATLAMA YAŞANDI" başlığı ile verilmiştir. Haberdeki görüntülerde; çığlık çığlığa bağırıp feryat eden insanlar, çaresiz bir şekilde yerlerde kan gölü içerisinde üst üste binmiş yaralılar ve insan cesetleri, böyle bir atmosfer içerisinde kendi yakınını bulmaya çalışan kendinden geçmiş mağdur yakınları,can çekişen insanlara kalp masajı yapıldığı an, patlamanın etkisiyle belden aşağı kıyafeti havaya uçmuşüryan bir şekilde yardım bekleyen ağır yaralı, patlamanın şiddetiyle insan uzuvlarının ve et parçacıklarının sağa sola dağılması durumları IMC logolu yayın kuruluşu tarafındançocukların da izleyip tesiri altında kalabileceği zaman dilimi içerisindebuzlama yapmadan açık bir şekilde yayınlanmıştır. Olay yerinden canlı yayına bağlanan DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu'na yöneltilen bombayı kimin patlatmış olabileceği sorusu üzerine, Arzu Çerkezoğlu: "Polis tarafından yapılan bir patlama çok açık bu."(saat 10:22:15) Bu açıklama güvenlik güçlerine karşı nefret duyguları oluşturma ve halkı kışkırtma söylemi içerdiği açıktır. Olayın henüz araştırılmadan ve kişi düşüncelerinin doğruluğundan emin olunmadan yapılan bu açıklamalar kasıtlı yaklaşımlar olarak görülmüştür. Sunucunun bu açıklamayı tekzip eder veya düzenleyici, toparlayıcı hale getirecek soru sormaması yapılan yayını yanlı hale getirmiştir.

Sonuç olarak yapılan inceleme sonucunda; IMC logosuyla yayın yapmakta olan DYT yayıncılık hizmetleri A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunda 10.10.2015 tarihinde saat 10:06:39'da yayınlanan haber bülteninde patlatılan bomba sonrası yaşananlara ilişkin görüntüler sebebiyle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun "Yayın hizmeti ilkeleri" başlıklı,

(1) Haberdeki görüntülerde; çığlık çığlığa bağırıp feryat eden insanlar, çaresiz bir şekilde yerlerde kan gölü içerisinde üst üste binmiş yaralılar ve insan cesetleri, böyle bir atmosfer içerisinde kendi yakınını bulmaya çalışan kendinden geçmiş mağdur yakınları, can çekişen insanlara kalp masajı yapıldığı an, patlamanın etkisiyle belden aşağı kıyafeti havaya uçmuş üryan bir şekilde yardım bekleyen ağır yaralı, patlamanın şiddetiyle insan uzuvlarının ve et parçacıklarının sağa sola dağılması durumlarının herhangi bir flulaştıma tekniği kullanılmadan ekrana yansıtılması sebebiyle Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan "...İnsanların yaralanma, acı çekme, ölüm anları ve benzeri durumlar, duygu sömürüsüne yol açacak biçimde verilemez..."hükmünü dolayısıyla da 6112 sayılı Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan"İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz..."hükmünü,

(2)Patlama anı ve sonrasında yaşanan dehşeti, feryatları, bağrışmaları, çaresizliği tüm açıklığıyla ekrana taşıması; halk arasında korku ikliminin yayılmasına neden olabilecek konuk yorumlarının terörün amaçlarına hizmet ettiği; izler kitlede korku atmosferinin yayılmasına neden olabileceği düşünüldüğünden 8. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan yayın hizmetleri"..., terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz.",hükmünü,

(3) Terör saldırısının tüm ayrıntısıyla canlı olarak yayınlanması karşısında gelişim aşamalarının henüz başında olan izleyici kitlenin hassas durumunun göz önünde bulundurulmadığı; patlama anının ardından yaşanan dehşet dakikalarının tüm açıklığıyla yayınlanmasının, yayınlandıkları zaman dilimi itibariyle ekran başında çocuk ve gençlerin bütünsel gelişimini olumsuz etkileyebileceği düşünüldüğünden 8. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan"Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz."hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anılan yayında; 6112 sayılı Yasa'nın; 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç ve d) bendi ile ikinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

İhlal konusu yayında Ankara Garında gerçekleştirilen terör saldırısının mağduru vatandaşların cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerinin, gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmeksizin ekrana getirilmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirildiği sabit görülmüştür. Bu suretle 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

Söz konusu kuruluşa 25.06.2015 tarihli yayını nedeniyle evvelce 01.07.2015 tarih ve 2015/30 sayılı toplantısında alınan 20 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, IMC logosuyla yayın yapan DYT YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; “İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” ilkesinin tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 46.475,97 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin)( 2015 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 13.601 -onüçbinaltıyüzbir- ) Türk Lirasından az olamayacağından 13.601 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyesi Ersin ÖNGEL’in karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.