İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.10.2015 tarihli ve 1578 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“CEM TV logolu yayıncı kuruluşta 10.10.2015 günü saat 12:43'den itibaren Ankara Tren Garı civarında gerçekleştirilmiş olan bombalı saldırıyı konu edinen "Özel Yayın" isimli bir canlı yayın gerçekleştirilmiştir. Saat 12.43'te yayına başlayan bu programın ilk kısmı 13:25'te son bulmuştur. (Klip 1 - Özel Yayın 1. Kısım) Programın ikinci kısmı ise 15:34 başlamış ve 15:59'da bitmiştir. (Klip 2 - Özel Yayın 1. Kısım) Bu iki kısım arasında "Memleket Halleri, Damocracy ve Silahsızlanma" isimli programlar yayınlanmıştır.

Sunucu yayını şu şekilde açmıştır: "Evet değerli izleyenler Ankara'da tren garına giden köprü altında patlama meydana geldi. Tren garı kavşağındaki iki patlamada en az 30 kişinin hayatını kaybettiği, 120'den fazla kişinin yaralandığı belirtiliyor."

Yayının ilk bölümünde birçok canlı telefon bağlantısı gerçekleştirilmiştir. Bunlardan Cem TV Parlemonto Muhabiri Sami Gökçe ile gerçekleştirilmiş olan ilk telefon bağlantısının kısmi deşifresi şu şekildedir: "Yarım saatlik bir süre sonra ben tren garının olduğu yere ulaştığımda ortalık yani anlatılacak gibi değildi. Her taraf kan tarlası, ceset tarlası gibiydi. Kan parçaları, kan, her tarafta kan izleri görülüyo. Kırık ceset parçaları, et parçaları, pankartlar, dövizler her bir şey bi tarafa saçılmış. Alt geçidin altında yaralı insan uzuvları, parçalanmış insan uzuvları. Ambulanslar ardı ardı gelip duruyo... Üstü başı kan olmuş bi dolu insan gördüm..."

Gerçekleştirilen bu telefon bağlantısı esnasında ekranda halay çeken grubun arka tarafında patlayan bombanın patlama anı birkaç kez gösterilmiştir. Ayırca üstleri dövizler ve pankartlar ile örtülü ceset görüntüleri de ekrana birkaç kez getirilmiştir. Bu esnada cesetlerin örtülerini kaldırıp cesetlere bakan insan görüntüleri de yayınlanmıştır. Örtülerin kaldırıldığı an ölü bedenler net bir şekilde görülmektedir. Ceset görüntüleri siyah-beyaz olarak ekrana gelmiştir. Fakat görüntülerin siyah-beyaz olarak yayınlanması ile görüntülerin yarattığı olumsuz etkinin giderildiği düşünülmemektedir. Bunlara ilaveten yukarıda bahsedilen görüntüler canlı yayın boyunca bu telefon görüşmesi haricinde de pek çok kez yayınlanmıştır. Bu görüntülere ek olarak programda olay mahalinden arlarında cansız insan bedenleri, kanlar içinde yaralılar, bir insana kalp masajı yapılma anı, panik halinde koşuşturan insan ve ambulans görüntüleri gibi pek çok görüntüye de yer verildiği görülmüştür. Bahse konu olan bu görüntülerden bazıları durumun daha kolay ve net anlaşılması için örneklem olarak seçilen "Klip 3 - Örnek Görüntü - Kalp Masajı Anı" ve "Klip 4 - Örnek Görüntü - Bomba Patlama Anı - Yaralılar ve Ölüler" başlıklı kliplerde yer almaktadır.

Terör belirli siyasal, ekonomik ya da dinsel amaçlara ulaşmak maksadıyla yapılan baskı, yıldırma ve şiddet içeren yolun kullanımıdır. Bu amaca hizmet eden ana unsurlardan birisi de gerçekleştirilen kanlı eylemler ve bu eylemlerin gündeme gelmesini sağlamaktır. İşte tam bu noktada medya hizmet sağlayıcılar devreye girmektedir. Gerçekleştirilen kanlı eylemler medya aracılığıyla halka iletilmekte ve bu sayede terör eylemlerinin hem kanıksanması hem de korkutucu ve yıldırıcı bir etki yaratmasına neden olunması beklenmektedir. Her ne kadar bu tarz şiddet içeren eylemler haber alma ve ifade özgürlüğü kapsamına girse de burada esas olan teröre konu olan eylemin veriliş biçimidir. Rapora konu olan canlı yayınlar esnasında yayıncı kuruluş bomba patlama anı, cansız ve yaralı insan bedenleri, kalp masajı yapılma anı ve panik halindeki insanlar gibi çeşitli görüntüleri defalarca ekrana taşımıştır. Bazı sahnelerde bu görüntülerin olduğu gibi verilmediği ve çeşitli teknikler kullanılarak etkisinin azaltılmaya çalışıldığı görülse de, yayının bütüne bakıldığında bu uygulanmanın tüm görüntülerde yapılmadığı ve dolayısyla çabanın yetersiz olduğu düşünülmekte ve yayıncı kuruluşun kamusal yayıncılık sorumluluğu içerisinde hareket etmediği görülmektedir. CEM TV'nin gerçekleştirmiş olduğu bu canlı yayınlar aracılığıyla yayını takip edenler üzerinde korku, yıldırma, sindirme ve panikleme gibi toplumda infial yaratacak etkilere neden olabileceği kanaatine varılmıştır. Son olarak çocuklar dahil herkesin ekran başında olabileceği saatlerde yayınlanan yukarıda izah edilen bu şiddet içerikli görüntülerin başta çocuklar olmak üzere gençler üzerinde de özellikle psikolik olarak çeştili tahribatlar yol açabileceği, şideti kanıksatabileceği ve şiddete karşı duyarsızlığı da sebep olabileceği düşünülemktedir.

Sonuç olarak, terör saldırısı anına ve yukarıda detaylı olarak bahsedilen bu saldırı sonrasındaki kaos ortamına ait olan görüntülerin verilmesinden ötürü CEM TV yayın kuruluşunun söz konusu yayınları nedeni ile;

1-) 6112 sayılı kanunun 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan "İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz..." hükmünü ve (d) bendinde yer alan "Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." hükümlerini ve

2-) Yine aynı kanunun 8'inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz. "hükmünü de ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Anılan yayında; 6112 sayılı Yasa'nın 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç), (d) bendleri ile ve ikinci fıkrasının ihlal edildiğinin Daire Başkanlığınca belirtildiği

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe:Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

CEM TV logolu yayıncı kuruluşta 10.10.2015 günü saat 12:43'den itibaren Ankara Tren Garı civarında gerçekleştirilmiş olan bombalı saldırıyı konu edinen "Özel Yayın" isimli bir canlı yayın gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu yayında üstleri dövizler ve pankartlar ile örtülü ceset görüntüleri ekrana birkaç kez getirilmiştir. Bu esnada cesetlerin örtülerini kaldırıp cesetlere bakan insan görüntüleri de yayınlanmıştır. Örtülerin kaldırıldığı an ölü bedenler net bir şekilde görülmektedir. Ceset görüntüleri siyah-beyaz olarak ekrana gelmiştir. Fakat görüntülerin siyah-beyaz olarak yayınlanması ile görüntülerin yarattığı olumsuz etkinin giderilmediği kanaatine varılmıştır. Söz konusu görüntüler canlı yayın boyunca pek çok kez yayınlanmıştır. Bu görüntülere ek olarak programda olay mahalinden arlarında cansız insan bedenleri, kanlar içinde yaralılar, bir insana kalp masajı yapılma anı, panik halinde koşuşturan insan ve ambulans görüntüleri gibi pek çok görüntüye de yer verildiği görülmüştür.

Yayıncı kuruluşun terör saldırısının mağduru konumundaki vatandaşlarımızın cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerini ekrana getirmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirdiği sabit görülmüştür. Bu suretle 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

Söz konusu kuruluşa 25.02.2014 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.03.2014 tarih ve 2014/19 sayılı toplantısında alınan 51 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, CEM TV logosuyla yayın yapan RENK RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..." ilkesinin tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 122.404,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin)( 2015 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 13.601 (onüçbinaltıyüzbir - ) Türk Lirasından az olamayacağından 13.601 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Üst Kurul Üyesi Ersin ÖNGEL’in karşı oyuyla, oy çokluğuyla karar verildi.