İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.10.2015 tarihli ve 1586 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“NTV logosuyla yayın yapmakta olan NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunda, 10.10.2015 tarihinde saat 10.04'te meydana gelen terör eylemine dair haberlerin verilişi esnasında 6112 sayılı Kanun'u ihlal ettiği düşünülen görüntülere yer verildiği tespit edilmiştir.
Yapılan incelemede; saat 10:30 itibariyle, "SON DAKİKA" etiketiyle haber bültenine giriş yapılmış olup; "Ankara'da patlama - Tren Garı kavşağında patlama oldu, yaralılar var" haber bantıyla sunulan haberin aktarımı esnasında ekranda beliren ilk görüntü, kolu kırık olduğu halde bir yakınına dayanarak yürümeye çalışan ve az gerisinde etrafında yardım etmeye çalışan insanlar olduğu halde yerde ayağı kırık bir biçimde yatan mağdurları içermektedir.(Klip 1 - NTV Haber - Terörün ardından)Saat 11.02 itibariyle olayla ilgili yeni bilgilere ilaveten gelen yeni görüntüler arasında üzerleri parti bayrakları ile örtülmüş bir biçimde yerde yatan insan cesetlerinin görüntüsüne de yer verildiği görülmüştür.(Klip 2 - NTV Haber - Yerde örtülü cesetler)Saat 11.48'de Sağlık Bakanlığı Kriz Masası Sorumlusu Nacak'ın resmi açıklamaları sırasında meydanda halay çeken gençlerin ardından görünen patlama anını ve gençlerin panikle birbirlerinden koparak etrafa dağılmalarını içeren görüntüye de yer verilmiştir.(Klip 3 - NTV Haber - Patlama anı)
İlgili yayın kuruluşunun gün boyu mezkur olayla ilgili yaptığı yayınlarda sorumluluk bilinciyle hareket ederek, ekranları başında haber alma hakları gereği gelişmeleri takip eden vatandaşların korku ve endişe duygularını irrite edip artırıcı bir biçimde davranmadığı görülmüştür. Mezkur görüntülerin sunumu esnasında etkiyi artırıcı herhangi bir görsel efekt kullanılmamış olup; olay yerinden son durumu aktaran muhabirlerin ve haber merkezindeki sunucuların bilgi-odaklı ve yansız bir tutum sergiledikleri değerlendirilmiştir. Mezkur görüntülerle ilgili sakıncanın yayın kuruluşunun bunları servis ediş biçiminden değil; görüntülerin doğaları gereği terörün toplumu "yıldırma ve korkutma" amacına hizmet etmesinden kaynaklandığı değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak; NTV logosuyla yayın yapmakta olan NTV Radyo ve Televizyon Yayıncılığı A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşu terör saldırısı sonrası mezkur görüntülere yer vermesi nedeniyle, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde zikredilen, "...terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." ilkesine aykırı davrandığı kanaatine varılmıştır.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Anılan yayında; 6112 sayılı Yasa'nın; 8. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe:Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
İhlal konusu yayında Ankara Garında gerçekleştirilen terör saldırısının mağduru vatandaşların cansız bedenleri ile yaralanmış vatandaşlarımızın acı çekme görüntülerinin, gerek olayın mağdurlarının gerekse ekran başındaki izleyicinin insanlık onuru ile görüntülerin olası psikolojik ve sosyolojik etkileri gözetilmeksizin ekrana getirilmek suretiyle insan onuruna aykırı bir yayın gerçekleştirildiği sabit görülmüştür. Bu suretle 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna … saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, ..."hükmünün ihlal edildiği değerlendirilmiştir.
Söz konusu kuruluşa 20.12.2014 tarihli yayını nedeniyle evvelce 14.01.2015 tarih ve 2015/02 sayılı toplantısında alınan 83 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, NTV logosuyla yayın yapan NTV RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIĞI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; “İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.” ilkesinin tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 2.990.753,49 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı 29.908,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Üst Kurul Üyesi Ersin ÖNGEL’in karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verildi.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 04.11.2015 gün ve 47 sayılı toplantıda aldığı 107 no.lu karara karşı oy yazısı.
Ersin ÖNGEL Şerhidir.