İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 13.10.2015 tarihli ve 1564 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“İLGİ: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı.

Üst Kurulumuzdan aldığı “Genel Yayın” türünde lisans ile uydu üzerinden yayın yapmakta olan ve ağırlıklı olarak Dr. Ömer COŞKUN adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarına yer veren HM Haberin Merkezi logolu yayın kuruluşu tarafından 02.10.2015 tarihinde, 15:13:18'den itibaren yayınlanan tele-alışveriş kuşağında, Dr. Ömer COŞKUN tarafından üretilen "VCPR" adlı ve "erkekler için cinsel performans arttırıcı" özelliği olduğu iddia edilen bitkisel bir ürünün tanıtımı yapılmıştır.(Klip1)

Yayın kuruluşunda ilgili tarih ve saatte yayınlanan reklam kuşağında, ekteki klipte de görüleceği üzere aşağıdaki yazılı ibareler ve bu ibarelerin yer aldığı görüntüler üzerine bindirilen sözler yer almaktadır:

a) Yayında Yer Verilen Yazılı İbareler: VCPR, Daha Dik, Daha Kalın, Daha Uzun" ; "ERKEKLERE ÖZEL Daha Dik, Daha Kalın, Daha Uzun"; "CİNSEL SORUNLARIN GİDERİLMESİNE YARDIMCI"," YILLARCA UYUYAN CİNSEL ARZULARINIZI UYANDIRMAYA", "SADECE 30 GÜNDE 6 CM. BÜYÜME SAĞLAR"

b) Yayının fonunda yer alan sözler: "Şimdi sizlere, erkeklerin yaşamış olduğu cinsel sorunların giderilmesine yardımcı, tamamen bitkisel gıda takviyesi olan VCPR'yi sunuyoruz. Yıllarca uyuyan cinsel arzunuzu uyandırmaya, yaşamış olduğunuz işlevsel problemlerin giderilmesine, kan akışını ve basıncını düzenleyerek cinsel organınızın kalınlığını ve boyunu uzatmaya yardımcı bir üründür."

Fonda müzik çalınırken, ekranda sürekli olarak ; "109 TL." ve sipariş hattının telefonu olan 0212-470 20 20 şeklindeki telefon numarası tutulmaktadır. Fonda geçen görüntülerde VCPR ibaresi içeren ilaç kutusu görüntüleri, kadın/erkek fotoğrafları ve Dr. Ömer COŞKUN izlenmektedir.

Yayın kuruluşunda yayınlanan söz konusu reklamda, ekteki klipte ve yukarıdaki deşifresinde de görüleceği üzere, ürünün fiziksel ve cinsel performans arttırıcı etkileri(?) anlatılmakta ve ürünün görüntüleri de ekrana yansıtılmaktadır. Ekrana bindirilen yazılı ibare ile de "SADECE 30 GÜNDE 6 CM. BÜYÜME SAĞLAR" şeklinde bilimsel dayanaklarının hangi bilimsel çalışma ve araştırmalar olduğu tamamen meçhul somut bir iddia ekrana getirilmektedir.

İlgili tarih ve saatteki tele-alışveriş kuşağında, erkeklerde "Cinsel sorunların giderilmesine, cinsel organın kalınlığını ve boyunu uzatmaya yardımcı" olacağı iddiasıyla VCPR adlı ürünün tanıtımı yapılarak, "Erkeklere Özel" , "Cinsel Performans Arttırıcı" etkileri yönünde imalı görüntüler ekrana yansımaktadır. Bu ürünün 109 TL. olan fiyatı ve ürünlere ulaşılabilecek telefon numarası da ekranda yer almaktadır.

Söz konusu reklamda verilen telefon numarası kontrol için arandığında telefona çıkan satış elemanı reklamdakine benzer "cinsel performans arttırıcı, penis ile ilgili fiziksel gelişme" gibi etkilerin VCPR kullanımı ile sağlanacağını, sağlık yönünden hiçbir yan etkisi olmadığını, ürünün kapalı ambalaj içerisinde, kargo ile kapıda teslim edileceğini ifade etmiştir.

Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun ilgi yazısında, bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bu programlarda kamuoyunun yakından tanıdığı doktor unvanlı Ömer COŞKUN gibi sağlık mensuplarının rol aldığı, yayınlarda hastaların bitkisel ürünleri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir.

Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yazısından hareketle, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan bu ürünün reklamının ve tanıtımının yapılmasının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu ve ayrıca söz konusu reklamın, içerik ve yayına verildiği saat itibariyle de çocuk ve gençlerin ahlaki gelişimlerini olumsuz etkileyebilecek unsurlara yer verdiği kanaatine varılmıştır.

Sonuç olarak; HM Haberin Merkezi logosu ile yayın yapan medya hizmet sağlayıcı yayın kuruluşunun 02.10.2015 tarihinde saat 15:13:18'den itibaren yayınladığı sözü edilen ticari iletişim yayınında, bitkisel içerikli bir ürünün tanıtımı yapılırken sergilenen içerik nedeniyle;

a) 6112 sayılı Yasa'nın "Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim" başlıklı 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmü ile aynı fıkranın (ç)bendinde yer alan; "Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek" hükmünü ve,

b) 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32'inci maddesinde bulunan "1262 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinde birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "(...) Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlanmasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." Hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.” şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 1262 sayılı Kanunun, 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle değişik, 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkiki sonucunda; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımının ve kullandığı ifadelerin, izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, ayrıca yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin dinleyebileceği bir saatte (15:13:18) yer verildiği anlaşılmakla, mezkur yayında 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerini ihlal ettiği sabit görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 07.04.2013, 04.05.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 30.04.2013, 29.05.2013 tarih ve 2013/27, 2013/33 sayılı toplantılarda alınan 32,55 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca, 02.09.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.11.2013 tarih ve 2013/63 sayılı toplantıda alınan 90 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarındananlaşılmıştır.

1-Bu itibarla aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

3- Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- Aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." ve (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, …” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, HM logosuyla yayın yapan KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 2.500,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2015 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 13.601 (onüçbinaltıyüzbir - ) Türk Lirasından az olamayacağından 13.601 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliği ile,

3- Ayrıca; Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyuyla, oy çokluğu ile,

Karar verildi.