Tarihli Yayını
İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 21.10.2015 tarihli ve 1660 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“İLGİ : T.C. BAŞBAKANLIK Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü'nün Başbakan Yardımcısı Yalçın AKDOĞAN imzasıyla gönderilen 10.10.2015 tarih ve 02255 sayılı Yayın Yasağı kararı.
TGRT Haber" logosuyla yayın yapmakta olan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 10 Ekim 2015 tarihinde izleyicilerine sunmuş olduğu yayın hizmetleri ilgili mevzuat açısından değerlendirilmiş elde edilen bulgu ve argümanlar aşağıda sunulmuştur.
Hizmet sağlayıcı kuruluşun, bir "kriz zamanı" olarak nitelenebilecek olan 10 Ekim 2015 tarihinde Ankara Tren Garı'nın önünde saat 10.04'te gerçekleştirilmiş olan terör saldırısı sonrasında, yaşanan olayları, olay yeri görüntülerini, yurttaşların panik halini, yaralı ve ölü yurttaşlara ilişkin görsellerin izleyiciye sunulmasını kapsayan bir haber yayınını izleyiciye sunduğu görülmüştür. Haber sunumunda vücut bütünlüğü bozulmuş, yaralı, korku ve panik halindeki bireylerin görüntülerinin ve olay yerine ilişkin görsel unsurların herhangi bir maskeleme, kısıtlma ya da kurgu-montaj işlemine tabi tutulmaksızın izleyiciye sunulmasının gerek terör saldırısının sonuçlarının yurttaşlar üzerindeki etkisinin artırılması, gerek terörün korku ve infial yaratarak siyasi sonuç elde etmek şeklindeki amacına dolaylı olarak imkan sağlanması şeklinde bir durumu ortaya çıkarabilmektedir. Bu durum ise kriz zamanlarında kamu düzenin bozulması ihtimalini gündeme getirmektedir. Oysa gerek 6112 sayılı Kanun'un amir hükmü gerek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin ifade ve haber alma özgürlüğünü güvence altına alan 10'uncu maddesinin ikinci fıkrası, kriz zamanlarında ifade ve haber alma hakları saklı kalmak kaydıyla kamu düzeninin korunmasının esas olduğunu hükme bağlamıştır. Dolayısıyla kamu otoritesinin özellikle kriz zamanlarında kamu düzenin koruınması, krizin derinleşmesinin engellenmesi, yurttaşların korku, panik ve infial halinde hareket etmelerinin önüne geçilmesi gibi gerekçelerle kriz anına ilişkin yayınlarda kısıtlama yapması söz konusudur. Bu kapsamda Ankara'da gerçekleştirilen terör saldırısı sonrasında Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığının almış olduğu ilgi (a) yazısı ile bahsi geçen hadiseye ilişkin yayınların kısıtlanması kararı verilmiştir. Söz konusu Karar ise Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun ilgi (b) Basın Bildirisi ile "Ankara'da bugün (Cumartesi günü) sabah saatlerinde meydana gelen terör saldırısı nedeniyle Başbakanlık konuya ilişkin geçici olarak yayın yasağı getirilmesine karar vermiştir. Tüm medya hizmet sağlayacıların dikkatine sunulur." şeklinde kamuoyuna ve hizmet sağlayıcılara Üst Kurulun internet sayfasından duyurulmuştur.
Yukarıda kısaca gerekçesi ve safahatı ifade edilen ve 10 Ekim 2015 tarihinde saat 16.00'da tebliği gerçekleştirilmiş olan yayın yasağına karşın TGRT Haber logolu hizmet sağlayıcı kuruluşun, Ankara'da yaşanan canlı bomba saldırısının meydana geldiği Ankara Garı ve Ankara Arena Spor Salonu arasında kalan alandan yayın yapmayı sürdürmüş olduğu görülmüştür. Her ne kadar sunumu yapılan haber görsellerinde vücut parçaları ve kan içeren görüntülerin doğrudan izlenebilmesi imkanı kısıtlanmış olsa da, olay yerine ilişkin görüntülerin ve yaşanılan terör saldırısının boyutlarına ilişkin gerek sözlü gerek olay yeri görsellerinin sunulması aracılığıyla aktarılmaya devam ettiği görülmüştür.
Söz konusu alana dair görüntülerde alanda araştırma sürdüren özel giyimli olay yeri polisleri, sahipleri tarafından terkedilmiş seyyar satıcı tezgahları, alana ulaşan bir ambulans ve AFAD'ın destek aracı, patlamanın şiddetiyle camları kırılmış arabalar, alanının uzaktan ve genel görünümü ilk göze çarpanlardır. Bununla birlikte telefonla bağlanılan canlı yayın konuklarıyla görüşmeler sürerken ekranın bölünmüş bir kısmında yine olay yerine dair görüntülere yer verildiği tespit edilmiştir. Oysa hizmet sağlayının, ilgi (a) yazıda yer alan kısıtlama kararının ilgi (b) yazı ile duyurulmasına mukabil saat 16.00'dan itibaren terör olaylarına ilişkin yayınlarını kısıtlaması ilgili mevzut hükümleri gereğince bir yasal yükümlülük ve kamusal sorumluluktur.
Sonuç olarak; "TGRT Haber" logosu ile yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun belirtilen tarihli söz konusu içerikli yayınlarını Başbakanlık'ın almış olduğu kısıtlama kararına rağmen saat 16.00'dan sonra sürdürmesi nedeniyle, 6112 Sayılı Kanun'nun 7'inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan,"Savaşlar, terör amaçlı saldırılar, doğal afetler ve benzeri olağanüstü durumların ortaya çıkardığı kriz zamanlarında da ifade ve haber alma özgürlüğü esas olup, yayın hizmetleri önceden denetlenemez ve yargı kararları saklı kalmak kaydıyla durdurulamaz. Ancak, millî güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hâllerde yahut kamu düzeninin ciddî şekilde bozulmasının kuvvetle muhtemel olduğu durumlarda, Başbakan veya görevlendireceği bakan geçici yayın yasağı getirebilir. "hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun "Olağanüstü dönemlerde yayınlar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayında; yayın yasağının kapsamı dışına çıkılmadığı ve haber niteliği çerçevesinde kalındığı anlaşılmakla 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'a aykırı bir husus olmadığı kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; TGRT HABER logosuyla yayın yapan TGRT HABER TELEVİZYON A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında, bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA oy birliği ile karar verildi.
