İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 04.11.2015 tarihli ve 1799 sayılı yazısına konuyayına ilişkin Uzman Raporunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Star Televizyonu'nda hafta içi hergün Genel İzleyici koruyucu sembolü ile "Evleneceksen Gel" adlı bir evlendirme programı canlı olarak yayınlanmaktadır. Sunuculuğunu Seda Sayan ve Uğur Aslan'ın yaptığı programa, evlenmek isteyen kişiler, ekranda verilen e-mail adresi veya telefon numarasını arayarak ya da eş bulmak için daha önce katılmış adaylara talip olmak üzere programı aradıklarında davet edilerek katılmaktadırlar. Raporumuza 21 ve 22 Ekim 2015 tarihinde yayınlanan programlar konu edilmiştir.

1- 21.10.2015 tarihli program; (Saat 13:44:46-17:01:48) 3. Klip (Programın tamamı )

"Evleneceksen Gel'de Dün Neler Yaşandı." alt yazısı eşliğinde, bir gün önceki programda, daha önce Aslı ile evlilik kararı alıp daha sonra ayrılan Emrah, yine daha önce evlenmek için programa katılan Buket'e talip olarak gelmiştir. Birbirlerini tanımak üzere Buket, Emrah ile çay içmeyi kabul etmiştir. Onlar stüdyonun bir köşesinde sohbet ederlerken daha önce Emrah'ın evlilik için yola çıktığı ve sonra ayrıldığı Aslı'ya başka bir talip gelmiş ve onlarda aday koltuklarına oturtulmuştur. Aslı konuşmasında, program dışından birisi ile anlaştığını ve onunla evlilik kararı aldıklarını, bu nedenle artık kendisine talip gelmesini istemediğini ve programdan ayrılacağını vurgulaması üzerine, Aslı'ya gelen talip stüdyonun dışına alınmıştır. Buket ile sohbet eden Emrah ise, Aslı'nın bu kararı üzerine Aslı ile ilgili yaşadıkları olayları tekrar anlatmaya başlamış ve stüdyo orkestrasının söylediği şarkıyı dinlerken de ağlamıştır. Bunu gören Buket, Emrah'ı, Aslı'nın yanına göndermiştir. Aslı ile Emrah tekrar konuşmak üzere birlikte stüdyodan ayrılmışlardır.

"Buket ile Aslı arasında Kalan Emrah Şimdi Ne Yapacak?", "Flaş Gelişme Buket ve Emrah'ın Dakikalar Önceki Yakınlaşması" alt yazısı eşliğinde sunucu Seda Sayan'ın "....Peki Aslı ile Emrah'ta yerini aldı. Buket'te olanları öyle işte Buket'te yerinde izliyor. İlk önce Aslı ve Emrah akşam yemeği yediler. Bakalım ne konuştular yemek nasıl geçti. İzleyelim üzerine sohbet edelim." açıklamasından sonra bir gün önce ekran arkasında Aslı, Emrah ve Buket'in karşılıklı konuşmaları, tartışmaları, Aslı'nın Buket'e eğer Emrah'ı kabul edersen sonra sen de çok üzülürsün uyarısı, Buket'in Emrah'tan ikisinin arasında bir tercih yapmasını istediği, Aslı ile Emrah'ın yediği akşam yemeğinde, Aslı'nın bir bardak suyu Emrah'ın üzerine atma görüntüleri ekrana taşınırken, ekranın solt alt köşesinden açılan küçük bir pencerede Emrah'ın Buket'i yanağından öpme görüntüsü (Saat 14:23:45) 43 sn. süreyle ekrana getirilmiştir. (Saat 14:22:19-14:26:00) 1. Klip

Programın ilerleyen saatlerinde sunucu Seda Sayan: Buket olaylar karşısında tavrın ne olacak? Yani sen şimdi Emrah'tan ne bekliyorsun....Aslı dedi ki "bu iş olmaz" dedi reddetti. Sen Emrah'ın ne yapmasını bekliyorsun ya da bu saatten sonra nasıl davranmalı? Buket: Seda abla ben. Uğur Arslan: Yani Aslı ile meselesini bitirip sana geri dönsün görüşmeye devam mı ederiz diye düşünüyorsun? Buket: Ben asla vazgeçmem yani, kendisi istedikten sonra. Seda Sayan: Emrah'tan. Buket: Evet. Seda Sayan: Kendisi seni istedikten sonra asla vazgeçmem diyorsun. Buket: Evet. Seda Sayan: Peki bu durumlar anladığım kadarıyla seni pek ilgilendirmiyor. Emrah diyorsun kararını versin.Buket: Ben Emrah'a güveniyorum, her türlü yani güveniyorum. Seda Sayan: Evet Emrah buna ne diyorsun? Aslı güvenmiyor ama Buket sana güvendiğini söylüyor. Emrah: Ben zaten dün Buket'e teşekkür de ettim. Yine de teşekkür ediyorum bana güvendiğin için. Ama yine de söylüyorum yani. Ordan Buket'in iznini alarak buraya geldim.......Seda Sayan: Reklam arasında da gidip kızı öpmüşsün Buket'i. Gösterin o hemen arkadaşlarımız görüntüleri. Reklam arası. Biz reklam dediğimiz anda Emrah Aslı'nın yanından kalkmış birazdan göreceğiniz o görüntüyü. Şu an ekranda (Saat 14:37:13 - 48 saniye süreyle) Uğur Arslan: Özür dilerken herhalde bu görüntü öyle mi? Özür dileme görüntüsü mü? Emrah: Buket dedi ki "Emrah" dedi. "Ya ben artık sıkılıyorum" dedi. "Ne yapacaksan yap" dedi. "Ya ben ya Aslı" dedi. Üzülüyordu. Nerdeyse ağlayacaktı. Ben de öyle bir Seda Sayan: Teselli ettin. Uğur Arslan: ak bu ama böyle bir şey. Program kurallarını çiğnedin. Seda Sayan: Bak Uğur gene bözuldu. Uğur çok kızıyor böyle şeylere ben size söyleyeyim. Uğur Arslan: Gerçi kulağına bir şey söylüyor gibi geldi bana. Öpüyor gibi gelmedi ama. Ben ordan kendimi biraz sakinleştireyim biraz. Seda Sayan: "Saçını öpmüş abisi." şeklinde konuşmalar geçmiş ve Emrah'ın

Buket'i öpme görüntüsü 43 ve 48 saniye olmak üzere iki kez ekrana taşınmıştır (Saat 14:36:02-14:38:00) 2. Klip

2-22.20.2015 tarihli programda ise;

Kendisine gelen adayı tanımaya çalışan Yusuf, adayı Ayfer'le sohbet ederken, ekrana küçük bir pencere açılarak yaklaşık 2 ay önce evlenmek üzere programa katılan Özge'nin bekleme odasında Yusuf'un saçını okşayıp yanağından öptüğü esnada çekilmiş görüntüleri defalarca ekrana getirilmiş ve bu görüntüler konu edilerek, yaklaşık 14 dakika süre ile Neden öptün? Ne zaman öptün? Özge sen Yusuf'u beğeniyor musun? sorularına cevap aranmıştır.(Saat 14:53:45-14:55:09) 4.Klip

Sunucular, ekrana getirilen görüntüleri olayın tarafları ile stüdyoda sorgularken, bu görüntülerin az önce Özge ile Yusuf’un taliplerini bekledikleri odada çekildiğini, Özge'nin, talibini beklerken Yusuf'la şakalaştığını, Yusuf'un bir gün önce kendisine talip çıkmasını istediğini, kendisinin de onu beğendiğini ve ondan elektrik aldığını, stüdyo arkasında kendisi ile sadece Yusuf'un ilgilendiğini, diğer adaylardan hiç kimsenin kendisine ilgi göstermediğini, Yusuf'un ise, "Özge'yi çok temiz ve saf bulduğunu onun için onu çok sevdiğini, ona farklı bir amaçla yakınlık göstermediğini, ancak onun bu ilgiyi yanlış anladığını ifade etmiştir. Bu sorgulama esnasında program sunucusu Uğur Arslan, programın kuralı gereği adayların bu tür yaklaşımlarda bulunulmasının yasak olduğunu, Özgen'in çok temiz kalpli olduğunu onun için bu ilgiyi yanlış anladığını, Özge'nin bu konuda daha dikkatli davranması gerektiğini, anne ve babasının onu kendilerine emanet ettiğini ve bir defaya mahsus bu yaklaşımı affettiklerini açıklamıştır. ( Saat 14:55:25-14:59:50) 5. Klip

İlgili bölüme ait yukarıda yer alan tanımlamalardan ve rapora eklenen kliplerden de anlaşılacağı üzere, ekrana taşınan bu görüntüde, edebe ve ahlaka aykırı bir husus olmamasına rağmen, Özge'nin, yaşadığı çevrenin sosyo kültürel yapısı ile kendisine gösterilen ilginin niyetini ayırt etmekte zorlanan, duygusal istismara açık bir genç kız olma özelliği dikkate alındığında; program sonrası köyüne döndüğünde, bu yayının onun üzerinde yaratacağı mahalle baskısının gözardı edilip, defalarca ekrana taşınıp tartışılması, yayıncının sorumluluğundan uzak bir tutum olarak değerlendirilmiştir. (Programın tamamı 6. Klip) Sonuç olarak;

Star Tv adlı medya hizmet sağlayıcıda yayınlanan ve rapora eklenen kliplerden de görüleceği üzere, "Evleneceksen Gel" adlı programın her iki bölümünde de program sunucularının yaptıkları konuşmalarında, programa katılan adaylar arasında bu tür yaklaşımların yasak olduğunu ifade ettikleri dikkati çekmiştir. Madem programda bu tür yaklaşımlar yasak, edebe ve ahlaka aykırı olmadığı düşünülen, ancak insan onurunu zedeleyici bu görüntülerin üstelik banttan defalarca ekrana taşınmasının ve ekranda dakikalarca tartışılmasının, reyting amaçlı olduğu ve adayların da reyting malzemesi olarak kullanıldığı gerçeğini akla getirmektedir.

Ayrıca, 21.10.2015 tarihli bölümde olduğu gibi programın diğer bir çok bölümlerinde; bir erkek adaya talip geldiğinde, ona daha önce talip olarak gelen bir bayan adayla olan ilişki durumu gündeme getirilip, locada oturan kişilere yorum yapmaları için mikrofon uzatılarak, stüdyoda tartışma ortamı yaratılmakta ve bir erkeğe talip olan iki kadın arasında paylaşılamayan bir erkek görüntüsü verilerek kadın kimliğini ve kadın onurunu rencide eder bir tutum sergilenmektedir.

Bu nedenlerle, Star Tv adlı medya hizmet sağlayıcıda yayınlanan, "Evleneceksen Gel" adlı programının; 6112 sayılı Yasa'nın 8.maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendinde yer alan, "İnsan onuruna ve ....saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,... ifadeler içeremez." hükmüne, (s) bendinde ifade edilen "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, .. ve kadını istismar eden programlar içeremez. hükmüne aykırı olduğu değerlendirilmiştir.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer vermiş olduğu,

Yayın Kuruluşunun 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (s) bentleri hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda; ekrana taşınan görüntülerde, edebe ve ahlaka aykırı bir husus olmamasına rağmen, programa katılan adayın yaşadığı çevrenin sosyo kültürel yapısı ile kendisine gösterilen ilginin niyetini ayırt etmekte zorlanan, duygusal istismara açık bir genç kız olma özelliği dikkate alındığında; program sonrası köyüne döndüğünde, bu yayının onun üzerinde oluşturabileceği mahalle baskısının göz ardı edilip, reyting amaçlı ve kadın kimliğini ile kadın onurunu rencide eder nitelikteki görüntülerin defalarca ekrana taşınıp tartışılması, yayıncının sorumluluğundan uzak bir tutum olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; yayın kuruluşunun bu yayını ile; 6112 Sayılı Kanun'un 8inci maddesinin birinci fıkrasının s bendinde yer alan"Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez."Hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür. Kanunun 32 nci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; STAR TV logosuyla yayın yapan IŞIL TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (s) bendindeki; "Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremez." hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin birinci fıkrasına göre;

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 27.860.809,34 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde iki oranı (%2) 557.216,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.