İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 07.09.2015 tarihli ve 1373 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“İzin ve Tahsisler Dairesi'nin 21/04/2015 tarih 27169547-641/0629 sayılı, 06/05/2015 tarih 27169547-641/0712 sayılı ve 03/06/2015 tarih ve 27169547-641/0865 sayılı yazıları ekinde yer alan yayın kuruluşlarının Türkiye’ye yönelik yayın yapıp yapmadıklarının tespiti ve yayınların 6112 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında değerlendirilmesi istenmektedir.

İlgideki yazılar ve eklerinde, OFCOM'dan yayın lisansına sahip olduğu belirtilen CLUB MAX TV logolu medya hizmet sağlayıcının yayınları, 6112 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmiş, değerlendirme aşağıda sunulmuştur.

Yayın kuruluşunun, video müzik klipleri türünde tematik yayın yaparken, 14.07.2015 tarihinde saat 09:00:00-10:00:00 saatleri arasında "RAP 6969 GAZIANTEP MURAT 0541 335 38 95 RAP 6969 ADANA BURAK 0541 820 86 53 RAP 6969 EMRE BURSA..." şeklinde ekranın altında akan yazılarla arkadaşlık ve sohbet hattı reklamlarına yer verdiği tespit edilmiştir. Ayrıca saat 09:07:54'de 12 dakika süreyle "Active Drops" adlı bir ürünün tanıtımını "KABIZLIĞA SON ŞİŞKİNLİĞE SON BAĞIRSAK TEMBELLİĞİNE SON MİDE YANMASINA SON 29,90 TL ACTİVE DROPS Sipariş Hattı: 0 212 944 25 22" biçiminde ekranda yazılar ve sözlü ifadelerle yaptığı görülmüştür. Ticari iletişim yayınında, ürünün mide rahatsızlıklarına son vereceği vurgulanarak, endikasyon belirtip, "İzleyicinin tıbbi tedaviden uzaklaşmasını sağlamak suretiyle" ürün pazarlamaya çalışılmaktadır. (Klip)

Çocukların ve gençlerin, özellikle ergenlik dediğimiz dönemlerinde, cinselliği merak ettikleri, araştırdıkları ve öğrenmeye çalıştıkları bilinen bir gerçektir. Çocukların ve gençlerin de ekran başında olduğu saatlerde yapılan bu yayında, kime ait olduğu bilinmeyen telefon numaralarını çocukların ve gençlerin araması ihtimal dahilindedir. Bunun sonucunda bilinmeyen telefon numarası sahiplerince, bu numaraları arayan çocukların veya gençlerin, cinsel istismar başta olmak üzere her türlü maddi ve manevi istismara açık olan bir mecraya sürüklenmeleri olası bir durum olup, başta cinsellik algısını ve gelecek yaşantısına dair fiziksel, zihinsel, ahlaki ve ruhi yönden olumsuz etkilenebilecekleri kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımızda durmaktadır. Söz konusu ticari iletişim yayınlarının, çocuk ve gençlerin ekran başında olduğu saatlerde yayınlandığı ve yukarıda belirtilen olumsuz unsurlar içerdiği, çocukların ve gençlerin fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde bir yayın olduğu kanaatine varılmıştır.

Sağlık Bakanlığı'nın görev ve yetkilerinin belirlendiği 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 27'nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi, "Sağlık beyanı ile satışa sunulacak ürünlerin sağlık beyanlarını inceleyerek bu beyanlara izin vermek, izinsiz veya gerçeğe aykırı sağlık beyanı ile yapılan satışları denetlemek, gerektiğinde durdurma, toplama, toplatma ve imha iş ve işlemlerini yapmak veya yaptırmak, izin ve sağlık beyanları yönünden bunların her türlü reklam ve tanıtımlarını denetlemek ve aykırı olanları durdurmak, piyasaya arz edilen ilaç, tıbbi cihaz ve ürünlerin reklam ve tanıtımının usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamasını denetlemek" şeklindedir.

Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen ilgi b'deki yazıda, "İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu, yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin, Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği" belirtilmekte ve "Endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği" hatırlatılarak "Ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna" dikkat çekilmektedir. Ayrıca, "televizyon aracılığı ile endikasyon (ağrıları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının yapılamayacağı" ifade edilmektedir.

Reklamın yayın dilinin Türkçe olması ve sipariş için verilen telefon numarasının ve mesaj gönderen kişilerin Türkiye’ye ait olması nedeniyle yayınların Türkiye’ye yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bilgiler doğrultusunda, yayın kuruluşunun, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 12 nci maddesinin birinci fıkrasının f) bendinde yer alan "Eş ve arkadaş bulma hizmetlerinin ticari iletişimine izin verilemez" ilkesini ihlal etmesi nedeniyle 6112 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin onuncu fıkrasında ifadesini bulan, "Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Üst Kurulca yönetmelikle düzenlenir" ile 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan"Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ... yayınlanamaz"hükmü ile aynı Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının d) bendinde yer alan "Herhangi bir ürünün sağlık beyanı ile ilaç gibi algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılamaz. Gıda takviyesi niteliğindeki ürünlere ilişkin her çeşit memnuniyet ve teşekkür yazısı ya da kişilerin başından geçen ürün tecrübesini anlatan ifade ve görsel sunumlar kullanılamaz. Ürünün kullanılmaması halinde sağlığın olumsuz etkileneceği beyanlarına yer verilemez." ilkesini dolayısıyla 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmüne aykırı yayın yaptığı tespit edilmiştir.

Ayrıca, Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi'nin Yayıncının Sorumlulukları başlığı altında yer alan 7 inci maddesinin ikinci fıkrasında ifadesini bulan,"Gençlerin ve çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyebilecek türden program hizmetleri, bunların seyredilebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmayacaktır"hükmü ile "Genel İlkeler" başlığı altında yer alan 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında ifadesini bulan,"Reklamlar ve tele-alışveriş yanlış yönlendirici olmayacak ve tüketicilerin çıkarlarına zarar vermiyecektir"ilkesini de ihlal ettiği düşünülmektedir.

Sonuç olarak, CLUB MAX TV logolu medya hizmet sağlayıcı ve bu yayınları ileten Üst Kurul'dan altyapı/platform işletmecisi lisansı bulunan Doğan Uydu haberleşme Hiz. Tel. Tic. A.Ş. hakkında,

1- 6112 Sayılı Kanun’un 2 nci maddesi kapsamında Türkiye’nin yargı yetkisi altında olup olmadığının araştırılmasına,

2-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olduğunun veya herhangi bir ülkeden lisanslı olmadığının anlaşılması halinde, 6112 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında geçen“Platform ve altyapı işletmecileri, Üst Kuruldan yayın lisansı almayan veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılar ile Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar ve bu Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının yayın hizmetlerinin iletimini, Üst Kurul kararının tebliğini müteakiben durdurur. Tebliğe rağmen yayın hizmetlerinin iletimini durdurmayan işletmecinin yayın iletim yetkisi iptal edilir ve bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir.”hükmü uyarınca işlem yapılmasına,

3-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olmadığının anlaşılması halinde ise, İngiltere'nin muadilimiz birimi olan OFCOM'dan Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi hükümlerine göre ve/veya Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi kapsamında ihlalin önlenmesinin ve söz konusu ihlalin karşılığı olan işlemin yapılmasının istenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun, söz konusu yayınları nedeniyle 6112 Sayılı Yasa’nın 8/2,9/6 c,29’uncu maddesinin üçüncü fıkrasını ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları yukarıda izah olunduğu üzere; CLUB MAX TV TV logolu medya hizmet sağlayıcı ve bu yayınları ileten Üst Kurul'dan altyapı/platform işletmecisi lisansı bulunan Doğan Uydu haberleşme Hiz. Tel. Tic. A.Ş. hakkında,

1- 6112 Sayılı Kanun’un 2 nci maddesi kapsamında Türkiye’nin yargı yetkisi altında olup olmadığının araştırılmasına,

2-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olduğunun veya herhangi bir ülkeden lisanslı olmadığının anlaşılması halinde, 6112 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında geçen“Platform ve altyapı işletmecileri, Üst Kuruldan yayın lisansı almayan veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılar ile Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar ve bu Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının yayın hizmetlerinin iletimini, Üst Kurul kararının tebliğini müteakiben durdurur. Tebliğe rağmen yayın hizmetlerinin iletimini durdurmayan işletmecinin yayın iletim yetkisi iptal edilir ve bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir.”hükmü uyarınca işlem yapılmasına,

3-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olmadığının anlaşılması halinde ise, İngiltere'nin muadilimiz birimi olan OFCOM'dan Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi hükümlerine göre ve/veya Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi kapsamında ihlalin önlenmesinin ve söz konusu ihlalin karşılığı olan işlemin yapılmasının istenmesine,

Oy birliği ile karar verildi.