İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 07.09.2015 tarihli ve 1370 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“21/04/2015 tarih 27169547-641/0629 sayılı, 06/05/2015 tarih 27169547-641/0712 sayılı ve 03/06/2015 tarih ve 27169547-641/0865 sayılı yazılarınız ekinde yer alan yayın kuruluşlarının Türkiye’ye yönelik yayın yapıp yapmadıklarının tespiti ve yayınların 6112 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler kapsamında değerlendirilmesi istenmektedir.

İlgili yazılar ve eklerinde OFCOM'dan yayın lisansı olduğu belirtilen MASTİKA TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcının yayınları, 6112 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde incelenmiş, değerlendirme aşağıda sunulmuştur.

Yayın kuruluşunun, yerli sinema filmleri türünde tematik yayın yaparken, 30.07.2015 TARİHİNDE SAAT 09:58:47'de Depressun adlı ürünün tanıtımı "DEPRESYON VE ENDİŞE TUZU. DEPRESYON VE STRESE ETKİLİ ÜRÜN. FIRSAT ÜRÜNÜ. ACELE EDİN. KISA SÜRE İÇİN 33,90 TL +KARGO 0212 925 29 25" şeklinde yazılı ve sözlü ifadelerle yapılmaktadır. Ticari iletişim yayınında, ürünün her tür depresyon, stress ve korkuya son vereceği vurgulanarak, endikasyon belirtip, "İzleyicinin tıbbi tedaviden uzaklaşmasını sağlamak suretiyle" ürün pazarlamaya çalışılmaktadır. Yayın kuruluşu, ticari iletişim yayınında söz konusu ürünü tanıtırken, “Kısa süre için. Acele edin” gibi ifadelerle sınırlı bir süre için kampanya kapsamında satış yapılacağını belirtmek suretiyle izleyicileri ürünü hemen almaya teşvik etmektedir. (Klip)

Sağlık Bakanlığı'nın görev ve yetkilerinin belirlendiği 663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 27'nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi, "Sağlık beyanı ile satışa sunulacak ürünlerin sağlık beyanlarını inceleyerek bu beyanlara izin vermek, izinsiz veya gerçeğe aykırı sağlık beyanı ile yapılan satışları denetlemek, gerektiğinde durdurma, toplama, toplatma ve imha iş ve işlemlerini yapmak veya yaptırmak, izin ve sağlık beyanları yönünden bunların her türlü reklam ve tanıtımlarını denetlemek ve aykırı olanları durdurmak, piyasaya arz edilen ilaç, tıbbi cihaz ve ürünlerin reklam ve tanıtımının usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamasını denetlemek" şeklindedir.

Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen ilgi b)'deki yazıda, "İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin, Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği" belirtilmekte ve "Endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği" hatırlatılarak "Ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna" dikkat çekilmektedir. Ayrıca, "televizyon aracılığı ile endikasyon (ağrıları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının yapılamayacağı" ifade edilmektedir.

Reklamın yayın dilinin Türkçe olması ve sipariş için verilen telefon numarasının Türkiye’ye ait olması nedeniyle yayın kuruluşunun yayınlarının Türkiye’ye yönelik olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bilgiler doğrultusunda, yayın kuruluşunun söz konusu ürünün reklamına yer vererek, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının c) bendinde yer alan "Gerçek dışı olarak “ilk kez”, “son”, “sadece tek bir sefer”, “sınırlı satış”, “hepsi satılmak üzere-satıldı satılacak” gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez." ilkesi ve d) bendinde yer alan "Herhangi bir ürünün sağlık beyanı ile ilaç gibi algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılamaz. Gıda takviyesi niteliğindeki ürünlere ilişkin her çeşit memnuniyet ve teşekkür yazısı ya da kişilerin başından geçen ürün tecrübesini anlatan ifade ve görsel sunumlar kullanılamaz. Ürünün kullanılmaması halinde sağlığın olumsuz etkileneceği beyanlarına yer verilemez." ilkesini dolayısıyla 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmüne aykırı yayın yaptığı tespit edilmiştir.

Ayrıca, Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi'nin "Genel İlkeler" başlığı altında yer alan 11 inci maddesinin ikinci fıkrasında ifadesini bulan,"Reklamlar ve tele-alışveriş yanlış yönlendirici olmayacak ve tüketicilerin çıkarlarına zarar vermiyecektir"ilkesini de ihlal ettiği düşünülmektedir.

Sonuç olarak, MASTİKA TV logolu medya hizmet sağlayıcı ve bu yayınları ileten Üst Kurul'dan altyapı/platform işletmecisi lisansı bulunan Doğan Uydu haberleşme Hiz. Tel. Tic. A.Ş. hakkında,

1- 6112 Sayılı Kanun’un 2 nci maddesi kapsamında Türkiye’nin yargı yetkisi altında olup olmadığının araştırılmasına,

2-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olduğunun veya herhangi bir ülkeden lisanslı olmadığının anlaşılması halinde, 6112 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında geçen“Platform ve altyapı işletmecileri, Üst Kuruldan yayın lisansı almayan veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılar ile Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar ve bu Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının yayın hizmetlerinin iletimini, Üst Kurul kararının tebliğini müteakiben durdurur. Tebliğe rağmen yayın hizmetlerinin iletimini durdurmayan işletmecinin yayın iletim yetkisi iptal edilir ve bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir.”hükmü uyarınca işlem yapılmasına,

3-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olmadığının anlaşılması halinde ise, İngiltere'nin muadilimiz birimi olan OFCOM'dan Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi hükümlerine göre ve/veya Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi kapsamında ihlalin önlenmesinin ve söz konusu ihlalin karşılığı olan işlemin yapılmasının istenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun, söz konusu yayınları nedeniyle 6112 Sayılı Yasa’nın 9/6 c, 29’uncu maddesinin üçüncü fıkrasını ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları yukarıda izah olunduğu üzere; MASTİKA TV logolu medya hizmet sağlayıcı ve bu yayınları ileten Üst Kurul'dan altyapı/platform işletmecisi lisansı bulunan Doğan Uydu haberleşme Hiz. Tel. Tic. A.Ş. hakkında,

1- 6112 Sayılı Kanun’un 2 nci maddesi kapsamında Türkiye’nin yargı yetkisi altında olup olmadığının araştırılmasına,

2-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olduğunun veya herhangi bir ülkeden lisanslı olmadığının anlaşılması halinde, 6112 sayılı Kanun’un 29 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında geçen“Platform ve altyapı işletmecileri, Üst Kuruldan yayın lisansı almayan veya yayın lisansı iptal edilen medya hizmet sağlayıcılar ile Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar ve bu Kanun hükümlerine aykırı yayın yaptığı Üst Kurulca tespit edilen bir başka ülkenin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılarının yayın hizmetlerinin iletimini, Üst Kurul kararının tebliğini müteakiben durdurur. Tebliğe rağmen yayın hizmetlerinin iletimini durdurmayan işletmecinin yayın iletim yetkisi iptal edilir ve bu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirilir.”hükmü uyarınca işlem yapılmasına,

3-Türkiye’nin yargı yetkisi altında olmadığının anlaşılması halinde ise, İngiltere'nin muadilimiz birimi olan OFCOM'dan Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi hükümlerine göre ve/veya Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Direktifi kapsamında ihlalin önlenmesinin ve söz konusu ihlalin karşılığı olan işlemin yapılmasının istenmesine,

Oy birliği ile karar verildi.