Yayınlanan Ana Haber Bülteni

İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 30.09.2015 tarihli ve 1472 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Ulusal logosuyla yayın yapmakta olan Ulusal Kanal İletişim Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. adlı medya hizmet sağlayıcının 11/09/2015 tarihli Ana Haber Bülteni yayınında, Irak'ın başkenti Bağdat'ta "Ölüm Mangası" adlı milis grubun üyeleri tarafından kaçırılan 18 Türk işçisinin görüntüleri "Türk İşçilerinden İlk Görüntü" başlığı ile verilmiştir.

Verilen haberde; Irak'ta, Şii milislerin kaçırdığı 18 Türk işçisinin görüntülerinin ve işçileri serbest bırakmak için Şii milislerin taleplerinin yer aldığı video ekrana getirilmiştir. Söz konusu videoda pankartın önünde ayakta duran, kendilerine 'Ölüm Mangaları' diyen, yüzleri maskeli, elleri silahlı 5 militanın önünde sıralanmış Türk işçileri tek tek isimlerini ve memleketlerini söylemekte ve "Türkiye Hükümeti'nden serbest bırakılmamızı istiyoruz./ İsteklerin yerine getirilmesini istiyoruz." şeklindeki konuşmaları yer almaktadır. Görüntülerin sonunda Türk askerlerinin Irak'tan çekilmesini, Kuzey Irak'taki petrolün Türkiye'den ihracatının durdurulmasını ve Fetih Ordusu adlı ordunun Ceyşul Feth ve Kafraya'daki kuşatmalarının kaldırılmasını içeren talepler Arapça yazılmış olarak ekrana getirilmektedir.

Haberin deşifresini içeren metin aşağıda sunulmuştur:

Sunucu:"...bir grup Irak'ta kaçırılan 18 Türk işçinin görüntülerini yayınladı. Görüntülerde işçiler tek tek kendilerini tanıtıyor ve taleplerin yerine getirilmesini istiyor. Örgüt, Türk askerinin Irak'tan çekilmesini, Kuzey Irak'ta çıkarılan petrolün Türkiye'den ihracatının durdurulmasını ve fetih ordusunun kuşattığı bölgelerden geri çekilmesini istiyor."

Alt Ses:"Irak'ın başkenti Bağdat'ta 18 Türk işçiyi kaçıran ölüm mangaları adlı örgüt, işçilerin görüntülerini yayınladı. İşçilerin de konuştuğu görüntülerde örgüt taleplerini sıraladı. Videoda işçilerin arkasında ellerinde otomatik silahlar olan örgüt militanları görülüyor. İşçiler tek tek kendilerini tanıtıyor."

İşçiler:"Hasan Türkmaz, Necdet Yılmaz, Hacele Savcı (anlaşılamadı) (Sakarya/hendek), Ali Orçun Topaloğlulları (Kocaeli)"

Alt Ses:"Rehin işçiler daha sonra örgütün taleplerinin yerine getirilmesini istiyor."

İşçi:"Türkiye hükümetinden serbest bırakılmamızı istiyoruz. İsteklerin yerine getirilmesini istiyoruz."

Alt Ses:"Daha sonra da ekrana Arapça yazılmış talepler sıralanıyor. Ölüm mangaları adlı terör örgütü Türk askerlerinin Irak'tan çekilmesini, Kuzey Irak'taki petrolün Türkiye'den ihracatının durdurulmasını istiyor. AKP hükümetinin Suudi Arabistan ve Katar'la birlikte kurduğu Fetih Ordusu adlı ordunun Ceyşul Feth ve Kafraya'daki kuşatmalarının kaldırılmasını talep ediyor. 18 işçi Sadr bölgesinde bir stadyum inşaatında çalışırken şantiyeyi basan grup tarafından kaçırılmıştı."

Bilindiği üzere, terör örgütleri halk kitleleri üzerinde korku ve yılgınlık yaratabilmek için eylemlerinin mümkün olduğunca ses getirmesini amaçlarlar. Bunun yolu da medya ile kitlelere ulaşmaktır. Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, kamuoyunu bilgilendirme görevini yerine getirirlerken, terör ve şiddet haberlerini, bunları yapan grupların amacına hizmet edecek şekilde ve onların propagandası olarak algılanabilecek türden yayınlardan kaçınmalıdırlar. Verilen haberlerin terör örgütlerinin korkutucu, yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olmamaları, kitlelerde korku ve panik yaratacak bir üslubun kullanılmaması sorumlu yayıncılık gereğidir. Ancak, söz konusu haberin aktarımında, kaçırılan Türk işçilerin ilk görüntüleri verilirken, örgütün taleplerinin sözlü/yazılı şekilde tüm topluma duyurulduğu, işçilerin maruz kaldığı terörün etkisinin yansıtıldığı, dolayısıyla yukarıda sözü edilen hususların gözardı edildiği görülmüştür.

Sonuç olarak, Ulusal logosu ile yayın yapan, Ulusal Kanal İletişim Hizmetleri San. ve Tic. A.Ş. adlı medya hizmet sağlayıcıda 11/09/2015 tarihinde yayınlanan "Ana Haber" isimli programda; bir terör örgütünün güç sağlamak, hedefine ulaşmak amacıyla yaydığı görüntüleri ekrana getirerek, isteklerinin kamuoyuna duyurulması, terörün yıldırıcı, korkutucu etkisinin yansıtılması nedeniyle, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirlenen; "... terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." ilkesinin ihlal edildiği değerlendirilmiştir.”

Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu

Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bendini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığı’nca, söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna (...) saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,(...)” ve (d) bendindeki; "Terörü.... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." İlkelerinin ihlal edildiği belirtilmiş ise de, anılan yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;

Kaçırılan Türk işçilerinin görüntülerinin verildiği ihlale konu haber, kamuoyuna duyurulması gereken oldukça önemli bir olaya ilişkin olup, görüntülerin teröristlerce servis edilmesi amacından ziyade, toplumun haber alma ve bilgilenme hakkının daha ağır bastığı, dolayısıyla yayının “haber verme” ve “kamuoyunun haber alma” hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu nedenle rapora konu yayında, 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinin ihlalinin bulunmadığı sabit görülmüştür.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; ULUSAL 1 logosuyla yayın yapan ULUSAL KANAL İLETİŞİM HİZMETLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında, bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, oy birliği ile karar verildi.