Yayınlanan Ana Haber Bülteni
İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 18.09.2015 tarihli ve 1455 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“HTV Hayat logolu İkinci Kanal Televizyon ve Radyo Yayıncılığı A.Ş. unvanlı yayın kuruluşunda 11.09.2015 tarihinde saat 19:00:40'da başlayan Ana Haber Bülteninde saat 19:41:18'de Irak'ta Şii milisler tarafından kaçırılan 18 Türk işçinin internette yayınlanan görüntülerine ilişkin bir haber yayınlanmıştır (Klip - Kaçırılan işçilere ilişkin haber).
Yukarıda ifade edilen haberde; sunucunun "Irak'ın başkenti Bağdat'ın Sadır bölgesinde bir stadyum inşaatında çalışan 18 Türkiyeli işçiyi kaçıran bir Şii grup işçilerin isimlerini ve grubun taleplerini okudukları bir video yayınladı. Videoda işçilerin arkasında ellerinde otomatik silahla Şii milisler görülüyor." şeklindeki sunumundan sonra kendilerini "Ölüm Mangaları" olarak adlandırdıkları anlaşılan Şii örgütün daha önce internette yayınladıkları ve kaçırdıkları Türk işçilerine ilişkin görüntülerin bir bölümü ekrana getirilmiştir. Söz konusu görüntülerde kaçırılan işçilerin arkalarında maskeli ve silahlı milislerin olduğu ve onların önünde işçilerin üç sıra halinde yan yana dizildikleri görülmektedir. İşçilerden ikisinin muhtemelen kaçırıldıkları örgüt tarafından kendilerine verilen metni okudukları anlaşılmaktadır. İşçilerden ilkinin, "Türkiye Cumhuriyeti hükümetinden serbest bırakılmamız için isteklerinin yerine getirilmesini istiyoruz." sözlerinden sonra bir başka işçinin "Sayın Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Tayyip Erdoğan, önce saygılarımızı sunarız bir vatandaşınız olarak ama yanlış politikalardan dolayı, şu anda yaptığımız izlenim bunu gösteriyor. Biz buraya ekmek paramızı kazanmak için gelmiş olan gurbetçileriz. Türk milletini temsil ederek burda çalışmaya başladık, burda ekmeğimizi kazanıyoruz. Burda iyi davrandılar, yardımcı oldular ama bazı dış politikalarda, anlamsız belki tutarsız işlerden dolayı şu anda biz mağduruz, halimizi görüyorsunuz. Yani bunun ceremesini biz niye çekiyoruz. Bir vatandaş olarak ben bu durumda olmak zorunda değilim. Benim mağduriyetimi kim ödeyecek?" ifadelerini kullandığı görülmektedir.
Günümüzde başta televizyon olmak üzere kitle iletişim araçlarının toplumun önemli bir kesimine ulaşabilmesi sonucunda insanlarda korku ve panik duygularını oluşturmak suretiyle seslerini duyurmak, propagandalarını yaymak ve taleplerinin yerine getirilmesini sağlamak isteyen terör örgütleri medyayı etkin bir şekilde kullanmaktadırlar. Terör örgütlerinin medyayı yukarıda ifade edilen amaçları doğrultusunda kullanmalarına engel olacak tedbirleri uygulamak medya kuruluşlarının terör örgütlerinin eylemlerini haberleştirirken göz önünde bulundurmaları gereken önemli bir husustur. Terör eylemlerinin genel olarak kamuoyu tarafından ilgi çeken nitelikte olduğu ve bu nedenle haber değeri taşıdığında kuşku yoktur ancak yayıncı kuruluşların kamuoyunu bilgilendirirken terör örgütlerinin tuzağına düşmemeleri ve sorumlu yayıncılık anlayışı ile hareket etmeleri gerekmektedir.
Yukarıda bahsedilen görüntülerde silahlı milislerin önünde savunmasız bir şekilde duran işçilerin korku ve çaresizlik içindeki durumları herhangi bir flulaştırma yapılmadan yayıncı kuruluş tarafından ekrana getirilmiştir. Yayıncı kuruluş tarafından bahse konu görüntülerin yayınlanması sonucu örgütün Türkiye Cumhuriyeti hükümetinden isteklerinin yerine getirilmesini talep etmek adına Türk işçilerinin hayatını koz olarak kullanarak kendi propagandasını yapmasına göz yumulmuştur. Terör örgütlerinin eylemlerinin medya tarafından kamuoyuna bilgi verme amacıyla yayınlanması doğal olmakla birlikte bu tarz haberlere yer verilirken terörün ve terör örgütlerinin amacına hizmet eder şekilde davranmanın kamu hizmeti yayıncılığı anlayışı ile bağdaşmayacağı düşünülmektedir. Yayıncı kuruluşun, içinde bulundukları durumdan son derece rahatsız ve korkmuş oldukları belli olan Türk işçileri ve arkalarında maskeli ve silahlı bir şekilde ayakta duran örgüt elemanlarını içeren görüntülere yer vermek suretiyle söz konusu terör örgütünün korkutucu özelliklerini yansıttığı ve yayıncı kuruluş tarafından dolaylı olarak örgütün amacına hizmet eder şekilde haber sunumu yapıldığı kanaatine varılmıştır.
Sonuç olarak, HTV Hayat logolu yayıncı kuruluşun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Yasa'nın 8. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde yer alan"... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu
Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bendini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığı’nca, söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna (...) saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,(...)” ve (d) bendindeki; "Terörü.... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." İlkelerinin ihlal edildiği belirtilmiş ise de, anılan yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;
Kaçırılan Türk işçilerinin görüntülerinin verildiği ihlale konu haber, kamuoyuna duyurulması gereken oldukça önemli bir olaya ilişkin olup, görüntülerin teröristlerce servis edilmesi amacından ziyade, toplumun haber alma ve bilgilenme hakkının daha ağır bastığı, dolayısıyla yayının “haber verme” ve “kamuoyunun haber alma” hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu nedenle rapora konu yayında, 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinin ihlalinin bulunmadığı sabit görülmüştür.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; HTV HAYAT logosuyla yayın yapan İKİNCİ KANAL TELEVİZYON VE RADYO YAYINCILIĞI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında, bahse konu yayını nedeniyle, 6112 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir İDARİ YAPTIRIM UYGULANMASINA YER OLMADIĞINA, oy birliği ile karar verildi.
