İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 16.09.2015 tarihli ve 1429 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“TV NET yayın kuruluşunda, 11 Eylül 2015 günü saat 19.00'da yayınlanan ana haber bülteninde, 02 Eylül'de, Irak'ın başkenti Bağdat'ta maskeli kişilerce kaçırılan 18 Türk işçisine ait video görüntüleri yayınlamıştır. Şii milisler tarafından çekilerek servis edilen görüntülerde, Şii milislerin tehtidkar tavrı dikkat çekmektedir. Ellerinde otomatik silahlar yüzleri maskeli teröristler, önlerine Türk işçilerini almış, oluşturdukları bu korku salan tabloda, işçileri kameraya konuşturmaktadırlar. İşçiler, kendilerinden istenildiği şekilde, adlarını ve memleketlerini söylemekte ardından da kurtarılmayı beklediklerini ifade etmektedirler. Videoda, istediğimiz yapılmazsa her bir işçiyi öldürürüz mesajı açıkça görülmektedir.
Söz konusu görüntüler kapatma yapılmaksızın işitsel ve görsel olarak açıkça yayınlanmıştır. Terör örgütlerinin istediklerini elde etmede kullandıkları yol, korkutma, yıldırma, sindirme, baskı oluşturmadır. Bunu da en kolay medya aracığıyla yapmaktadırlar. Medya aracılığıyla çok büyük kitlelerin dikkatini çekebilmekte, seslerini duyurabilmektedirler. İstedikleri koşullar sağlanmazsa ne olacağı mesajını herkese kolaylıkla ulaştırabilmektedirler. Ayrıca, bu görüntüler, kendi grubundakilere moral vermekte ve cesaretlendirmektedir. Dolayısıyla yayın kuruluşlarının terör örgütlerinin amacına ulaşmasına katkı sağlamaması gerekmektedir. Medya teröre alet olmamalıdır.
Söz konusu haberin haber değeri bulunmaktadır. Kamuoyunu aydınlatmak amacıyla duyurulması gereken bir haberdir. Ancak, terör olaylarına ilişkin haber verilirken yayın kuruluşlarının biraz daha özenli davranması, teröre aracı olmaması gerekmektedir. TV NET yayın kuruluşu da, haberi, 18 Türk işçiden ilk kez haber var, durumları iyi olarak duyurmuştur. Ancak terör örgütünün servis etmiş olduğu video görüntüsünü açıkça yayınlayarak istemeden de olsa teröre hizmet etmiş konumuna düşmüştür. Terör haberlerinde ülkenin çıkarları ön planda tutulmalıdır. Yayın kuruluşunun, terörün amacına ulaşmasına katkı sağlamamak için video görüntülerini tamamen flulaştırarak, konuşmaları vermeden hızlı geçişle yayınlaması gerektiği düşünülmektedir.
Deşifre metin aşağıdadır:
Sunucu: 2 Eylül'de Irak'ın başkenti Bağdat'ta maskeli kişilerce kaçırılan 18 Türk işçiiden ilk kez haber var. İşçilere ait bir görüntü yayınlandı. İşçilerin durumunun iyi olduğu görüldü ve Şii milisler tarafından kaçırıldıkları ortaya çıktı.
İşçi- İsteklerimizin yapılmasını istiyoruz.
Arka Ses:- Irak'ta kaçırılan 18 işçinin durumları iyi.
...
İşçi- Ali Orçun Topaloğulları, Kocaeli
...
Arka Ses- Irak'ta stadyum inşaatinde çalışan 18 Türk işçi 2 Eylül günü kaçırılmıştı. O günden bu yana Ankara Bağdat arasında yoğun bir diplomasi trafiği yürütülüyordu. ve 10 gündür haber alınamayan işçilere ilişkin ilk görüntüler yayınlandı. Videoda sağlıklı oldukları görülen Türk işçilere tek tek isimleri ve memleketleri söylettiriliyor.
İşçi- Türkiye hükümetinden serbest bırakılmamızı istiyoruz.
Arka Ses- Böylece işçilerin Şii milisler tarafından kaçırıldığı ortaya çıktı. İşçilerin başındaki milislerin maske taktığı ve otomatik silahlar taşıdığı da dikkat çekti.
İşçi- İsteklerimizin yapılmasını istiyoruz.
İşçi- Türkiye Cumhuriyeti'nden bizim isteklerimizi yerine getirmesini istiyoruz.
TV NET yayın kuruluşu, terör haberini aktarırken özenli davranmamış, terörün acımasız yüzünü ekranlara getirmiştir.
Sonuç olarak; TV NET logolu yayın kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan "Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Rapora konu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bentlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığı’nca, söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna (...) saygılı olma ilkesine aykırı olamaz,(...)” ve (d) bendindeki; "Terörü.... terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz." İlkelerinin ihlal edildiği belirtilmiş ise de, anılan yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;
Kaçırılan Türk işçilerinin görüntülerinin verildiği ihlale konu haber, kamuoyuna duyurulması gereken oldukça önemli bir olaya ilişkin olup, olaya dair görüntülerin teröristlerce servis edilmiş bir internet sitesi aracılığıyla elde edilmiş olmasından hareketle, anılan yayının, “terör örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı” nitelikte olduğu şeklinde yorumlanmasının isabetli olmayacağı, toplumun haber alma ve bilgilenme hakkının daha ağır bastığı yayının “haber verme” ve “kamuoyunun haber alma” hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu nedenle rapora konu yayında, 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) ve (d) bendi ilkeleri ihlalinin bulunmadığı değerlendirilmiştir.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 07.10.2015 gün ve 43 sayılı toplantıda aldığı 88 no.lu karara karşı oy yazısı.
Süleyman DEMİRKAN Şerhidir.