İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 09.09.2015 tarihli ve 1391 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“JİYAN TV medya hizmet sağlayıcısı, 30.08.2015 tarihli 15:00:00 haber bülteninde, Fırat Simpil isimli bir çocuğun parçalanmış cesedine ilişkin haber ve görüntülere yer verilmiştir.
Toplam 1 dakika 5 saniye süre ile verilen haber görüntülerle birlikte, "Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde patlama. Bilinmeyen bir nedenle meydana gelen patlamada 13 yaşındaki Fırat Sipmil isimli çocuk yaşamını yitirdi. Patlamada bir kişi de yaralandı. Patlamanın etkisiyle Simpil'ın cenazesi bir su tankının altına fırlarken, patlama öncesi olay yerinde bir zırhlı aracın beklediğini belirten yurttaşlar bölgeye gelen polislere tepki gösterdi. Küçük çocuğun cenazesi sağlık görevlileri tarafından alınarak hastane morguna kaldırıldı. Patlamada ismi öğrenilemeyen su tankerinin de şoförünün yaralandığı belirtildi" şeklindeki sözlerle ve parçalanarak ölen 13 yaşındaki çocuğun ismi de verilmek suretiyle haberin sunumu yapılmıştır.
Haberin görüntülerinde her ne kadar flulaştırma yapılsa da haberin bir bölümünde hafif flulaştırma nedeniyle yapılan bir yakın plan çekimde 13 yaşındaki çocuğun kopmuş kafası (15:00:55-15:01:00 ve 15:01:35-15:01:40 arasında iki defa 5'er saniye) net bir şekilde görüntülenmiştir.( Klip 1)
Aynı gün söz konusu habere19:00:00 ve 20:00:00 haber bültenlerinde de herhangi bir değişiklik yapılmadan yer verildiği tespit edilmiştir (Klip 2, 3).
JİYAN TV logolu yayın kuruluşu bu yayınıyla, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin, birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan, "İnsan onuruna... saygılı olma ilkesine aykırı olamaz..." hükmü ile erken saatlerde yayınlanması nedeniyle de aynı maddenin ikinci fıkrasında ifadesini bulan; "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz." ilkesini ihlal ettiği değerlendirilmiştir.” Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yayın kuruluşunun 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ve Kanunun 8'inci maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
JİYAN TV medya hizmet sağlayıcısının, 30.08.2015 tarihli 15:00:00 haber bülteninde, Fırat Simpil isimli bir çocuğun parçalanmış cesedine ilişkin haber ve görüntülerine yer verilmiştir. Haberin görüntülerinde her ne kadar flulaştırma yapılsa da haberin bir bölümünde hafif flulaştırma nedeniyle yapılan bir yakın plan çekimde 13 yaşındaki çocuğun kopmuş kafası (15:00:55-15:01:00 ve 15:01:35-15:01:40 arasında iki defa 5'er saniye) net bir şekilde görüntülenmiştir. Aynı gün söz konusu habere19:00:00 ve 20:00:00 haber bültenlerinde de herhangi bir değişiklik yapılmadan yer verildiği tespit edilmiştir.
Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 8 inci maddesinin 2 nci fıkrasında çocuk ve gençlerin gelişimine zarar verecek türden yayınların koruyucu sembol kullanılsa dahi bunların ekran başında olduğu korumalı saatlerde yayınlanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Yine, Yönetmelik’in 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (o) bendinde korumalı saat dilimleri Çocuk ve gençlerin, yayınları izleme veya dinleme ihtimali olan 24:00-05:00 saat aralığı dışındaki zaman dilimleri olarak tanımlanmıştır.
Dolayısı ile ihlal konusu programın korumalı saat dilimleri arasında yayınlandığı tespit edilmiş ve yayındaki şiddet içeren görüntülerin çocuk ve genç izleyici kitlesini olumsuz etkileyebileceği düşünülmekle, 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği değerlendirilmiştir.
Söz konusu ihlalin ilk defa olması nedeniyle anılan kuruluşun uyarılması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 30.09.2015 gün ve 42 sayılı toplantıda aldığı 36 no.lu karara karşı oy yazısı.
Ersin ÖNGEL Şerhidir.
Üst Kurulun 30/09/2015 gün ve 42 sayılı toplantısında aldığı 36 no.lu karar karşı oy yazısı.
İsmet DEMİRDÖĞEN Şerhidir.