İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 11.09.2015 tarihli ve 1402 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“AZADİ AMED TV logolu yayın kuruluşunun 08.09.2015 tarihinde saat 17:00:00'de yayınlanan haber 17 bülteninde, "sokağa çıkma yasağı 4. gününe giren Cizre'de yaşam adeta durmuş durumda" başlıklı bir habere yer verdiği tespit edilmiş, değerlendirme aşağıda sunulmuştur.

Saat 17:02:24'te ikinci haber olarak verilen 2 dakika 31 saniye süren haber alt sesin, "sokağa çıkma yasağı 4. gününe giren Cizre'de yaşam adeta durmuş durumda, elektrik, internet ve telefonların kesik olduğu ilçede kanamalı doğum yapan bir kadının hastaneye gidişine izin verilmiyor. Ekmek almak için sokağa çıkan çocuklar ise kurşunların hedefi oldu. Sokağa çıkma yasağının 4. gününe giren Cizre yine top atışlarıyla güne başladı. Nur mahallesine yapılan top atışlarının isabet ettiği 2 evde yangın çıktı. Özel hareket polisleri ise ilçede toplumsal olaylara müdahale aracıyla mahallelerde teslim olun anonsu yapıyor. Saldırıların şiddetlenerek devam ettiği ilçede kanamalı doğum yapan Hayriye Kalkan adlı kadın acılar içerisinde ambulansın getirilmesini bekliyor. Yaşadığı stres ve korkudan dolayı felç geçiren 60 yaşındaki Zeynep Kaçar'ı almak için gelen ambulans askerlerce engellendi. Elektrik kesintisinin sık sık yaşandığı ilçede telefon ve internet kesintileri halen devam ediyor. Dün evde bekletilen cenazeleri ambulansa götüren ve içlerinde milletvekillerinin bulunduğu gruba keskin nişancıların ateş etmesi ise yaşananların vahametini ortaya koyuyor. Ekmek almak için çıkan 3 çocuk ise keskin nişancıların hedefi oldu olay yerine yakın bulunan ve polislerce olay yerine geçişleri engellenen HDP milletvekilleri Sibel Yiğitalp ve Mahmut Toğrul'un ambulansı aramalarına rağmen acil servis ekiplerinin can güvenliğimiz yok diyerek olay yerine gelmediği öğrenildi. İHD, TİHV ve MAZLUM-DER Diyarbakır şubeleriyle Kadın Özgürlük Meclisi üyeleri Cizre halkıyla dayanışmak amacıyla Diyarbakır ve Mardin'de çok sayıda araçla Cizre'ye doğru yola çıktılar. Cizre girişi engellenen HDP İstanbul milletvekili Hüda Kaya Cizre'de yaşananları trajedi olarak değerlendirdi" şeklindeki sözleriyle verilmiştir (Klip 1).

Haberde sözü edilen, "Ekmek almak için çıkan 3 çocuk ise keskin nişancıların hedefi oldu." bahsedilmekte ancak bununla ilgili görüntüler verilmemektedir ve haber herhangi bir kaynağa dayandırılmamıştır.

AZADİ AMED TV logolu yayın kuruluşunun olayı hiç bir kaynağa dayandırmadan ve kamuoyunu yanlış yönlendirmek amacıyla çarpıtarak, güvenlik güçlerinin, teröristlerle yaptığı mücadeleyi görmezden gelerek, sivil halkı hedef aldığı algısını uyandırmaya çalışarak bölge halkını güvenlik güçlerine karşı kin ve düşmanlığa tahrik etmektedir.

Söz konusu haberin bir bölümünde, "3 çocuğun keskin nişancılar tarafından vurulduğu" belirtilmektedir. Keskin nişancı, silahla hedeflediği noktayı ustalıkla vuran kişi anlamına gelmektedir. Haberde belirtilen keskin nişancının da bu bağlamda, "Hedef gözeterek, bilinçli bir şekilde çocukları hedef alan ve onları vuran kişi olarak değerlendirildiği, devletin bizzat bilinçli bir şekilde kendi sivil vatandaşını öldürme maksatlı hedef aldığı anlamını" taşımaktadır.

Yayın kuruluşunun bu söylemleri, vatandaşların devlete karşı güven duygularını sarsılabileceği, dolayısıyla devletin varlığını tehdit edebilecek sonuçlar doğabileceği gibi vatandaşlarda infiale yol açarak, "Devlet suçsuz vatandaşını öldürüyor" imajını halk arasında yayarak, devlete karşı bölge halkında nefret duyguları oluşturmaktadır.

AZADİ AMED TV logolu yayın kuruluşu bu yayınıyla, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının b) bendinde belirtilen, "Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz" ve ı) bendinde ifadesini bulan, "Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz" şeklindeki hükümlerini ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (ı) bentlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Her ne kadar Daire Başkanlığınca ihlale konu yayında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin yanı sıra, (b) bendinde yer alan “Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz." ilkesinin de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş olsa da, söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkikinde;

İhlale konu yayında, herhangi bir haber kaynağına dayandırılmadan ve habere ilişkin görüntü verilmeden, "Ekmek almak için çıkan 3 çocuk ise keskin nişancıların hedefi oldu." şeklinde bir haber yapıldığı, bu yolla kamuoyunun yanlış yönlendirildiği ve güvenlik güçlerinin sivil halkı hedef aldığı algısının uyandırılmaya çalışıldığı anlaşılmıştır.

Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki; “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz." ilkesinin ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

AZADİ AMED TV logosuyla yayın yapan TAHA RADYO TELEVİZYON A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan; “Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA,6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının, yapılacak tebligatta bildirilmesine,

Üst Kurul Üyeleri İsmet DEMİRDÖĞEN ve Ersin ÖNGEL’in karşı oylarıyla, oy çokluğu ile, karar verildi.