İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 15.02.2016 tarihli ve 150 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“365 logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluş'un 08.02.2016 tarihinde 10:10:19-10:23:14 saatleri arasında yayınlanan ticari iletişim yayınında; özellikle yüzdeki; çilleri, lekeleri, akneleri, sivilceleri, gözaltı morluklarını, kesik ve çizikleri giderdiği; egzama, sedef ve mantar gibi hastalıkları tedavi ettiği belirtilen 'Arı Sütü Kremi'nin reklamına yer verilmiştir. Yayın sırasında ürün tanıtımıyla ilgili kullanılan dilin, üslubun ve yöntemin izleyiciyi aldatmaya yönelik olduğu değerlendirilmiştir.(Klip 1- "Arı Sütü Kremi"nin reklam yayınının tümü)Reklamı yapılan ürünle ilgili deşifre metin şöyledir:

Saat: 10:11:18

Alt Ses:"Hanımlar Beyler Ekran başından ayrılmayın... Arı Sütünden bahsediliyor her yerde. İnternette, haberlerde, her yerde görüyoruz. Hatta dün akşam bir haber bülteninde Arı Sütü neden bu kadar pahalı diye bir haber yapıldı.... Ben size söyleyeyim, kovanları bilirsiniz. Arıların bal yaptığı kovanlardan bahsediyoruz. Bakın 1 kovandan 1 yılda yaklaşık 500-600 gram Arı Sütü elde edilir... Tam bir şifa deposudur ki bin bir derde devadırArı Sütü. Kraliçe arıları bilir misiniz? Her kovanda bir tane kraliçe arı vardır... Kraliçe arı 3, 3.5 sene yaşar. Neden? Arı sütü ile beslendiği için. Çünkü Arı Sütünün inanılmaz, çok hızlı bir şekilde ve çok kısa sürede etkisini görebileceğiniz hücre yenileyici ve onarıcı özelliği vardır. Bu ne anlama gelir? Gelelim kendi konumuza. Şimdi yüzümüzde; çiller, lekeler, akneler, sivilceler, sarı siyah lekelerden tutun siyah noktalara, gözaltı torbalarından tutun, gözaltındaki o morluklara, yüzümüzde izler olabilir, çizikler olabilir, kesikler olabilir. Dikiş izleri, yara bere ileri."

Sunucu:"Sadece yüzde değil her halde?"

Alt Ses:"Hayır hayır, sadece yüzde değil. Bakın, vücutta egzama olabilir, sedef olabilir... Mantar lekeleri, ameliyat olmuşsunuzdur, dikiş izleri kalmıştır... Bakın makyaj malzemesine binlerce lira para harcıyorlar. Ve şuna emin olun, o makyaj malzemesine verdiğiniz binlerce lira para ile 500gr Arı Sütü alsaydınız size ömür boyu yeterdi. Şimdi biz kremini sizlere sunacağız. Ve sizlerde ekranın altında telefon numaralarını görüyorsunuz. Çok büyük bir yoğunluk olacak. Özellikle bu gibi alternatif tıp'ı takip eden insanlar inanılmaz yüklenecek... (Ekran'a, "Yüzünde; Sivilce, Akne, Egzama ve Sedef" yarası olan kişilerin görüntüleri, "Kampanya Süresince 2 adet Arı Sütü Kremi+Arı Sütü Kremi 39.90TL+Kargo" şeklinde fiyat ve "Sipariş Hattı 0212 975 01 53" nolu iletişim bilgileri sürekli getiriliyor.)... Ekranın altındaki telefon numarasına inşallah ulaşabilen diyeceğim. Arayan demeyeceğim. Çünkü emin olun ekranı gören, okuyan, duyan herkes üç beş telefondan birden arıyorlar. Çünkü Arı Sütünün devasını biliyorlar. Özellikle cilde olan faydasını biliyorlar. Efendim, ekran altındaki telefon numarasına ulaşan herkese inşallah 39 liradan göndereceğiz. Ama, ilk beş dakika içinde olur da numara düşerse, iki tane birden göndereceğiz..."(Klip -2 "Arı Sütü Kremi"nin reklam yayını).

Saat:10:14:15

Alt Ses :"... Biz, Arı Sütü özünden elde edilen muhteşem bir kremi gönderiyoruz. Neden krem haline getirdik Arı Sütünü? Alıp cildine de sürebilirsin. Bakın, sivilcenin, kırışıklığın üzerine sürersin... Çok kısa sürede etkisini sizlerde göreceksiniz. Bu gün herkesin telefonu resim çekiyor. Doğru mu? Doğru. İzleyenlerimizden ricamız. Bakın, inşallah numara düşerse, oldu da numara düştü, o biraz zor. Şimdi numara düştü, siparişinizi verdiniz, ürününüz geldi. Sizden ricam kullanmadan önce yüzünüzün bir resmini çekin.”

Sunucu:"Niye böyle bir şey yapacaklar?"

Alt Ses :"Neden? Onuda söyleyeceğim. Bakın yüzümüzün bir resmini çekelim. Arı Sütü Kremimizi kullanmaya başlayın. Her gün kullanın. Fazla bir vaktinizi almaz zaten... Sizden ricamız, hafta da bir gün yüzünüzün resmini bir kez daha çekin"

Sunucu:"Ha karşılaştırsınlar diyorsunuz?"

Alt Ses :"Evet, aradan bir ay geçsin. Bakın, bir ay sonra ilk çektiğiniz resme bakın, son çektiğiniz resme bakın... Sizi nasıl gençleştirtiyor? Sizlerde inanamayacaksınız. Pürüzsüz, tertemiz sağlıklı bir cilde sahip olacaksınız. Sizlerde inanamayacaksınız... Bu arada çok özür dilerim. Şuan baya bir yoğunluk varmış. Numara düşmüyor diye. Televizyonumuz aranıyormuş. Arkadaşlar televizyonu aramayalım. Aramanız gereken şuan ekran altındaki telefon numaralarıdır...( Ekran'a, “Arı Sütü Kremi 39.90TL+Kargo" şeklinde fiyat ve "Sipariş Hattı 0212 975 01 53" nolu iletişim bilgileri getiriliyor.)...Ha numara düşmedi mi? Numara düşmediyse, efendim kampanyadan sonra arayın, biz size gönderelim. Tanesi 65 liradan gelecek ama çöp almayacaksınız."

Sunucu:"Ha kampanya dahilinde ararlarsa 39 lira, kampanya bittikten sonra ararlarsa 65 liraya geliyor. “

Alt Ses :"Kampanya bittiği zamanda efendim tanesini 65 liraya alın.”...(Klip 3-"Arı Sütü Kremi"nin reklam yayını).

Sağlık Bakanlığı, bilimsel testi yapılmadan reklam yoluyla pazarlanmaya çalışılan bu tür ürünlerin halk sağlığını olumsuz etkileyeceği gibi tüketicinin çıkarlarına da zarar verebileceğini sıkça vurgulamaktadır. Ancak, Klip 2'de görüleceği gibi ilgililerin uyarılarına rağmen, ticari iletişimi yapılan 'Arı Sütü Kremi'nin reklam yayını sırasında Alt Sesin; "Hanımlar Beyler, ekran başından ayrılmayın... Tam bir şifa deposudur ki bin bir derde devadır... Arı Sütünün inanılmaz, çok hızlı bir şekilde ve çok kısa sürede etkisini görebileceğiniz hücre yenileyici ve onarıcı özelliği vardır... Şimdi yüzümüzde; çiller, lekeler, akneler, sivilceler, sarı siyah lekelerden tutun siyah noktalara, gözaltı torbalarından tutun, gözaltındaki o morluklara, yüzümüzde izler olabilir, çizikler olabilir, kesikler olabilir. Dikiş izleri, yara bere ileri."şeklinde 'ifadeler yanında, klip 3'de yer alan“... Bakın karışıklıklardan tutun iz, leke, ne var ne yok... Sizi nasıl gençleştirtiyor? Sizlerde inanamayacaksınız. Pürüzsüz, tertemiz sağlıklı bir cilde sahip olacaksınız.”şeklinde yukarıda belirtilen endikasyonların tedavisine ilişkin iddialı açıklamalarına yer verilmektedir.

Söz konusu reklam yayınlarıyla ilgili, Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazısında; "Bazı televizyon ve radyo kanallarında gıda takviyesi altında bazı bitkisel ürünlerin muhtelif hastalıklara iyi geldiği ve sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda, sürekli olarak hastaların bitkisel tedavi yöntemlerini kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri satın almaya zorlandıkları" ifade edilmektedir. Ayrıca, gıda takviyesi altında reklamı yapılan ürünlerle ilgili "... bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğu bildirilen... ifadeler yer alamaz..." hususuna da dikkat çekilmektedir.

Sonuç olarak; 365 logosu ile yayın hizmeti sağlamakta olan kuruluşun söz konusu yayınıyla; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim başlıklı dördüncü bölümünün Genel Esaslar başlıklı 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek,"ilkesini ve 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32'inci maddesinde bulunan"1262 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. (...) Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlanmasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 6514 sayılı Kanunun 32 inci maddesini ihlal ettiğikanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta özellikle yüzdeki; çilleri, lekeleri, akneleri, sivilceleri, gözaltı morluklarını, kesik ve çizikleri giderdiği; egzama, sedef ve mantar gibi hastalıkları tedavi ettiği belirtilen 'Arı Sütü Kremi'nin reklamına yer verilmiştir. Oysa ki T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen “Etik Olmayan Tanıtım” hakkındaki 13.02.2013 tarih, 18816847 sayılı yazıda yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu ayrıca hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdıkları açıkça belirtilmiştir

Ek olarak endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerekmekte olup, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarla Kanununun 1. maddesinde yer alan, “Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde satılması zorunludur.” hükmü gereğince de televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlamasının uygun olmadığı, hususu da değerlendirildiğinde, anılan yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımı yayınının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu sabit görülmüştür.

Anılan kuruluşa 30.05.2014, 01.07.2014 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 11.06.2014, 16.07.2014 tarih ve 2014/34, 2014/39 sayılı toplantılarında alınan 33, 48 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır,

Bu itibarla;

1- Aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, 365 logosuyla yayın yapan MCT YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ocak 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 26.784,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.