İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 26.02.2016 tarihli ve 170 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“HALK TV logolu yayın kuruluşunda 22.01.2016 tarihinde moderatörlüğünü gazeteci-yazar Uğur Dündar'ın yaptığı, "Uğur Dündar'la Halk Arenası" adlı söz programı yayınlanmıştır. Söz konusu programda, katılımcılar iç ve dış siyasi gündemi ele alarak değerlendirmektedirler. Programın ilgili tarihindeki bölümüne de CHP İstanbul Milletvekili Aykut ERDOĞDU, CHP Manisa Milletvekili Özgür ÖZEL ile CHP İzmir Milletvekili Atilla SERTEL konuk olarak katılmışlardır.
"Uğur Dündar'la Halk Arenası" adlı programın ilgili tarihte yayınlanan bölümünde konukların değerlendimelerinin bir kısmının deşifresi aşağıdaki şekildedir:
Özgür Özel: "... Bir de CHP grubunun yapacağı bir iş var bugün bütün Milletvekillerimiz bir irade koydu. Biliyorsunuz kurultayda genel başkanımız bir konuşma yaptı. Yaptığı konuşmada şunu söyledi. Dedi ki; Aslında adını bile anmayacaktım ama yine dün bize sataşarak, yani bir muhtarlar toplantısı yapmış sayın genel başkana dünya kadar hakaret etmiş ve dedi ki; hani sen tarafsız kalacaktın, dedi. Anayasaya yemin ettin, biz üçümüzde ordaydık. Geldi, pardon biz ikimiz ordaydık. Sen şanslısın o ana tanıklık etmedin.
Atila Sertel: Hangi an?
Özgür Özel: Cumhurbaşkanı yemin ederken.
Atilla Sertel: Ha yoktum ben, ben öyle şeylere karışmıyorum. Çünkü yalana şahitlik etmem. (salonda alkış...)
Özgür Özel: Şimdi çok da istek var. Göl Marmara’dan istek var o kısmını oku diye. Dedi ki; Üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda namusum ve şerefim üzerine yemin ederim. Tarafsızlıkla çalışacağına. Genel Başkan ona tam da o dediğinizi hatırlattı. Dedi ki, sevgili vatandaşlarım namus ve şeref kavramlarının bu toplumda ne kadar önemli bir değere sahip olduğunu biliyorum. Bir kişi çıkıp namusu ve şerefi üzerine yemin etmişse söz vermişse ölümüne o sözü yerine getirir. Çünkü namus ve şeref bizim için tartışılmaz alanlardır. Şimdi bu konuşmayı burada yapmayacaktım ama dün yine bize sataşmış şimdi ben yine sayın Erdoğan'a hatırlatıyorum. Diktatör bozuntusu olan adam, senin için şeref ve namus ne anlama geliyor? (Salonda alkış...) Şimdi Salı günü CHP'nin Genel Başkan dışındaki 133 tane milletvekili, dava açtılar ya 100 bin liralık Genel Başkana, ayrıca da bir ceza davası açtılar ya, hep beraber Adlieyeye başvurup, bu suça iştirak ettiğimizi, verilecek cezanın hepimize uygulanmasını, dava açacaksa ve hep birlikte CHP grubu olarak döneceğiz bütün televizyonların önünde ettiği yemini hatırlatıp, ona hep beraber şöyle sesleneceğiz: Diktatör bozuntusu adam, senin için şeref ve namus ne anlama geliyor? (Salonda alkışlar...)" (Klip 1)
Atilla Sertel: Aslında diktatör denildiği zaman bozulmuyor. Bozuntusu denildiği zaman çok bozuluyor. Yani beni bir şeye benzetemiyorlar mı? diye bozuluyor. Aslında bozuntunun karşıtı onu anlattı sayın Genel Başkan hakikaten ben de buradan fiilen imza atmadan önce ben de rahatlıyayım. Hakikaten diktatör bozuntusu. (Alkışlar...)" (Klip 2)
Aykut Erdoğdu: " ... Çocuklarımızın, yavrularımızın başına bir şey gelmesin diye uğraşıyoruz ama biz candan geçtik. Biz serden geçtik. Öyle bu ülkeyi diktatörlük yapacaksınız, bizim çoluğumuzu çocuğumuzu köle yapmaya kalkacaksınız biz de buna göz yumacağız. Tarihin en hain işlerini yaptınız. Bugün İsrail'in kucağındasınız, Amerika'nın kucağındasınız. İsrail'e verdiğiniz hakları görüyoruz. ...Kendi mezarınızı daha derin kazıyorsunuz. Bugün CHP'yi hafife almayın. Bugüne kadar bu ülkenin biz kurucu partisiyiz. Gıkımızı çıkarmadık. ... Muhtarların önünde namus ve şerefin üstüne ettiğin yemini çiğniyorsun. Artık bizden eski günleri beklemeyin. Gerekirse sokak sokak direnişe geçeriz. Bize nasıl müdahale ediyorsanız bizde o şekilde müdahale ederiz. Öyle çocuklarımıza bir daha mermi sıkmak, gaz atmak, onları vurmak öyle ceylan yavrusunu parçalar gibi Ali İhsan Korkmaz'ları, Berkin Elvan'ları katlederseniz ne ettiyseniz artık onu bulursunuz. (Alkışlar...).. Hepinizi uyarıyorum, ya adil demokratik bir seçim yaparsınız ya öyle uyduruk yüzde 10 barajı, ... biz kökümüzü biliyoruz. Biz Kuvayi Milliyeyiz bu ülkeyi bu dünrayı size dar ederiz.
Atilla Sert: Arkadaşlar, Türkiye Cumhuriyeti biz hem çok şanslıyız hem çok şanssısız. Aynı yüzyıl içerisinde hem Türkiye'ye bir deha gelmiştir, Türkiye'nin dehasına denk geldik ve ne yazık ki, Türkiye'nin bir delisine denk geldik. Kimi dediğimi biliyorsunuz. Dehamız dünyaca kabul edilen ve dünyanın gerçek anlamda halkların, ezilen halkların, sömürülen halkların kurtuluş savaşıyla emperyalizme karşı direnişini simgeleyen Mustafa Kemal Atatürk'tür, diğerini de zaten yüzyılın siz biliyorsunuz. Siz Manisalılar olarak biliyorsunuz. Manisa'da açılan hastanenin de niye açıldığını iyi biliyorsunuz. Allah onu oraya getirmeyi nasip etsin.
Uğur Dündar: Acaba benim meslek hayatımın son programını mı yapıyorum?... "(Klip 3)
HALK TV logolu yayın kuruluşunda yayınlanan adı geçen programda, CHP Genel Başkanı Kemal KILIÇDAROĞLU'nun parti kurultayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN için söylediği ifadeler ele alınmış ve bu ifadeler çerçevesinde yorumlarda bulunulmuştur. Bu yorumlardan bir kısmı ekteki klipler ile yukarıdaki deşifre de de görüleceği üzere şu ifadeleri içermiştir: "Özgür Özel: Cumhurbaşkanı yemin ederken., Atilla Sertel: Çünkü yalana şahitlik etmem., Özgür Özel: Erdoğan'a hatırlatıyorum. Diktatör bozuntusu olan adam, senin için şeref ve namus ne anlama geliyor?, ona hep beraber şöyle sesleneceğiz: Diktatör bozuntusu adam, senin için şeref ve namus ne anlama geliyor?, Atilla Sertel:..ben de buradan fiilen imza atmadan önce ben de rahatlıyayım. Hakikaten diktatör bozuntusu., Aykut Erdoğdu:..Bugün İsrail'in kucağındasınız, Amerika'nın kucağındasınız...Gerekirse sokak sokak direnişe geçeriz., Atilla Sert:..ne yazık ki, Türkiye'nin bir delisine denk geldik. Kimi dediğimi biliyorsunuz...Siz Manisalılar olarak biliyorsunuz. Manisa'da açılan hastanenin de niye açıldığını iyi biliyorsunuz. Allah onu oraya getirmeyi nasip etsin. .."
"Uğur Dündar'la Halk Arenası" adlı programda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı yeminine uymadığı, yalancı olduğu, yeminin içinde geçen şeref ve namus kavramlarına sadık kalmadığı, bir diktatör ve diktatör bozuntusu olduğu yönündeki ifadelerin yanı sıra, Cumhurbaşkanının bir akıl hastası olduğu ve Manisa'daki akıl hastanesine gitmesi gerektiğini ima eden ifadeler de yer almıştır. Program moderatörünün ise, bu olumsuz söz ve ithamlar ekranlarda yer alırken müdahale etmediği ve önleme gibi çaba içerisine de girmediği tespit edilmiştir.
Yukarıdaki deşifreden özetlediğimiz adı geçen yayın kuruluşundaki programda, konukların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN için kullandığı ifadeler, yorumdan öte eleştiri sınırlarını aşan, küçük düşüren ve hatta hakarete varan ifadeler olarak değerlendirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nde, Cumhur'un başı olan yani onu temsil eden bir kişiye yönelik hakarete varan sözler, ifade özgürlüğü gibi bir kavramla açıklanamayacak boyuttadır. Devletin en üst düzeydeki makamındaki kişiye yönelik demokrasiyle ve özgürlüklerle bağdaşmayan söz ve davranışlar, kişi ve basın özgürlüğü kavramlarının içinde olmaması gereken unsurlardır. Düşünce ve ifade özgürlüğü, karşıdaki her bireyin kişilik haklarına saygı çerçevesi ile sınırlandırılmıştır.
Bunun yanı sıra, Türk Ceza Kanununda da bu konuda düzenleyici hükümler bulunmaktadır. TCK'nın "Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarına Saygınlığına Karşı Suçlar" başlıklı üçüncü bölümünde yer alan 299. maddesi "Cumhurbaşkanına Hakaret" ile ilgili hükümleri düzenlemektedir.
Sonuç olarak; HALK TV logolu yayın kuruluşunun söz konusu programdaki ifadeler nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 8 nci maddesinin birinci fıkrasının c)bendinde yer alan; "Hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esasına aykırı olamaz." hükmü ile yine yanı maddenin ç) bendinde yer alan; "İnsan onuruna ... saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez." hükümlerine aykırı yayın yaptığı düşünülmektedir. ”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Anılan yayında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentlerinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Medyanın hükümet çalışmalarını ve Devlet adamlarının tasarruflarını serbestçe eleştirmesi, yorumlaması, izleyicilere iletmesi görevlerinin başında gelmektedir. Ancak, demokrasinin bir gereği olan ifade özgürlüğü sınırlamalardan muaf bir kavram değildir. Yorumcuların, yorum ve eleştiri yaparken kullanacağı ifadeleri, özenle seçmesi ve vatandaşlardan başlayarak Devlet büyüklerine kadar kimse hakkında eleştiri ve saygı sınırlarını aşacak tarzda sözler söylememesi, söylenmesine de izin vermemesi gerekmektedir.
Yayına ilişkin video ve deşifre kayıtlarının incelenmesinde; ihlale konu programda, konukların Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN hakkında kullanmış oldukları ifadelerin, yorumdan öte eleştiri sınırlarını aşan, küçük düşüren ve hatta hakarete varan nitelikte olduğu, bu nedenle mezkur yayında 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlal edildiği tespit edilmiştir.
Anılan kuruluşa 15.05.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 22.05.2013 tarih ve 2013/32 sayılı toplantıda alınan 3 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır. Bu itibarla; 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, HALK TV logosuyla yayın yapan HALK RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan; “… , kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı … ifadeler içeremez..” ilkesinin tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1-İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 23.947,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Üst Kurul Üyeleri Süleyman DEMİRKAN, İsmet DEMİRDÖĞEN ve Ersin ÖNGEL’in karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verildi.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 10.03.2016 gün ve 15 sayılı toplantıda aldığı 34 no.lu karara karşı oy yazısı.
Süleyman DEMİRKAN Şerhidir.
Üst Kurulun 10.03.2016 gün ve 15 sayılı toplantıda aldığı 34 no.lu karara karşı oy yazısı.
Ersin ÖNGEL Şerhidir.