İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 01.02.2016 tarihli ve 94 sayılı yazısına konuyayına ilişkin Uzman Raporunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“Star TV logosuyla yayın yapmakta olan Işıl Televizyon Yayıncılık A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunda, 28 Kasım 2015 Cumartesi günü yayını başlayan "Big Brother Türkiye" adlı reality Show’da, toplam 16 kişi (8 kadın ve 8 erkek), 'Big Brother Evi'nde yaşayıp yarışmaktadır. Her hafta bir yarışmacının elendiği yarışma programının galibi bir milyon TL ödül alacaktır. Hafta içi her gün, 11.30, 19.30, 23.45 ve 01.00 yayınlanan programın haftalık finali cumartesi günleri 21.45'te ve liderlik seçimiyse pazar günleri 23.45'te yapılmaktadır. Mezkur programda, yarışmacılar arasında sıklıkla eleştiri sınırını aşan, diğer yarışmacıların kavga eden tarafları engellemek/tutmak zorunda kaldıkları olumsuz söz ve davranışlar içeren tartışma ve kavgalar yaşandığı tespit edilmiştir.

02.01.2016 Cumartesi günü eleme gecesinde yarışmacılardan Seda, Onur ve Çağla arasında hararetli bir tartışma yaşanmış olup, ilerleyen dakikalarda bu tartışma Seda'nın bayılması, Seda'ya ilgi duyan Onur'un ise bu duruma sinirlenerek, Çağla'yla eleştiri sınırlarını aşan, insan onurunu zedeleyici ve aşağılayıcı ifadeler içeren bir kavga yaşamasıyla neticelenmiştir:

"Onur: Bak sen çok kaşınıyorsun senin var ya...(Parmağını sinirle Çağla'ya doğru sallayarak tehdit eder şekilde konuşur.)

Çağla: Ne diyosun sen be! Sen ne diyosun! (Sesini yükseltir gergin bir şekilde seslenir.)

Onur: Sussss...! (Açıkça bağırır.)

Çağla: Benimle ne alakan var senin, ne alakan var benimle! (Sinirlenir ve bağırır.)

Onur: Sen nasıl konuşuyosun ya, nasıl konuşuyosun sen kızımmm! (Bu arada üç erkek arkadaşı Onur'u tutarak oturtmaya çalışmaktadırlar.)

Çağla: Kiminle kavga ederse bayılıyo! Ne diyosun ya sen! (Bu arada Çağla avazı çıktığı kadar bağırmaktadır. Yarışmacılardan bir kısmı Çağla'yı, diğerleri Onur'u zaptetmeye çalışmaktadırlar.)

Onur: Sen insan mısın be insan mısın sen!

Çağla: Sen insan mısın durduk yere yükleniyorsun!" (Klip 1 - Big Brother TR - İnsan onuru ve küçük düşürme)

04.01.2016 tarihinde saat 19.59.34'te yer alan sahnede ise Gökçen ve Onur arasında, Gökçen'in yemesiyle Onur'a kalmayan patatesle başlayıp Gökçen tarafından, "Erkek misin?" şeklinde Onur'un erkekliğine meydan okunan bir kavgayla sonlanan olumsuz bir durum yaşanmıştır:

"Gökçen: Kızartırız. Bir sürü patates var görmüyor musun?

Onur: Ben kendime ayırmıştım Allah Allah ne alakası var?

Onur'un arkadaşı: Tamam tamam tamam. Boş ver ses etme göz hakkıdır. (Onur'u sakinleştirmek için.)

Onur: Canımı sıkmasın abi göz hakkıysa bak orda patates var yapar kendine. Hasta etmesin adamı! Sinan! Abi yapsana sen bana patates!

Sinan: Olur abi ben de açım...

Onur: Az abi az zaten üstüne geldi Gökçen aldı ya...

Gökçen: A iki tane aldım altı üstü yaaa...Tamam sana iki tane vericem o burdan kızarttığından... Aldığım şeyin lafını yapıyor, yemeğin lafını yapan insandan nefret ederim.Onur: Yapıyorum evet ben biraz pintiyimdir öyle yaparım. Bak! (Emrederek seslenir.)

Gökçen: Haaa bakıyorum noldu! (Meydan okuyarak cevap verir.)

Onur: Bana pinti diyemezsin sen!

Gökçen: Derim pintisin çünkü...

Onur: ... sen de! (Küfür burada sessizleştirilir.)

Gökçen: Söyle söyle!

Onur: Bana pinti dersen, sana ... derim ben!

Gökçen: (Edilen küfür üzerine Gökçen Onur'un üzerine doğru gelir.) Sen kime ... diyosun? Doğru konuşcaksın benimle doğru konuşcaksın benimle! Ha bıraksana bi gelsin! Bırak bırak, bırak napıcak! Bırak napıcak gelsin yaaa! Bırakkk! Napıcaksın? Yap! Yap hadi! Ya bırakkk! Bıraksana sen! Bu kadar adam mısın sen! Erkek misin sen! (Burada Gökçen bağırarak Onur'un üzerine gitmeye devam eder. Bu esnada Sinan Onur'u tutmaya çalışır. Onur, arenada kurbanına saldırmaya çalışan ama engellenen bir arlan gibi hareket ederek boşluk bulmaya çalışmaktadır.) " (Klip 2 - Big Brother TR - İnsan onuru ve küçük düşürme)

Yukarıda deşifre edilen örnek sahnelerin benzerlerine programın tamamında sıklıkla rastlanmaktadır. Birincilik ve para ödülü için kıyasıya mücadele eden yarışmacılar, olumsuz rol modeli oluşturan söz, davranış ve tutumlara başvurmakta; rekabette birbirlerinin onurunu hedef alan aşağılayıcı ve küçük düşürücü itham ve beyanlarda bulunmaktadırlar. Zikredilen olumsuz davranış biçimi, diğer yayın kuruluşlarında yayınlanan reality show ve yarışmalarda da ortaya konmakta, tabir yerindeyse görsel medya açısından artış gösteren "bir eğilim"e işaret etmektedir. Söz konusu olumsuz söz ve davranışların yoğun bir biçimde bulunması nedeniyle mezkur programın, ilgili mevzuat açısından ihlal oluşturduğu değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak; Star TV logosuyla yayın yapmakta olan Işıl Televizyon Yayıncılık A.Ş. ticari ünvanlı yayın kuruluşunun söz konusu yayınıyla, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde ifade edilen, "İnsan onuruna ... aykırı olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez." hükmüne aykırı yayın yaptığı kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer vermiş olduğu,

Yayın Kuruluşunun 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda; yarışmacılar arasında sıklıkla eleştiri sınırını aşan, diğer yarışmacıların kavga eden tarafları engellemek/tutmak zorunda kaldıkları olumsuz söz ve davranışlar içeren tartışma ve kavgaların yaşandığı mezkur programın ihlale konu bölümünde yarışmacılar arasında geçen diyaloglarda, eleştiri sınırını aşan ve hakaret boyutuna ulaşan ifadeler kullanılması nedeniyle, yayında 6112 sayılı Kanun’un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin ihlal edildiği değerlendirilmiştir.

Anılan kuruluşa 17.10.2011, 07.11.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce 15.12.2011, 27.12.2011 tarih ve 2011/68, 2011/70 sayılı toplantılarda alınan 36, 9 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 48.670.134,66 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 486.701,00 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.