İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.02.2016 tarihli ve 123 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“İLGİ: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı.

365 logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 24.01.2016 tarihindeki yayınında 11:10:20-11:22:30 saatleri arasında "Goji Berry" zayıflama seti ile ilgili bitkisel ürün reklamına yer verildiği görülmüştür. Reklam yayınında, özellikle kansere karşı çok ciddi bir koruma sağladığı belirtilen ürünün; aç kalmadan, diyet yapmadan kesin ve kalıcı zayıflama da sağladığı sık sık ifade edilmektedir. Yayın sırasında ürünle ilgili belirtilen endikasyonların, izleyiciyi yanıltmaya yönelik kullanılan dilin ve üslubun mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir. (Klip 1- "Goji Berry" isimli bitkisel ürün reklam yayınının tümü) Söz konusu reklam yayını ile ilgili tespitler şöyledir:

Saat: 11.10:20

Alt Ses 1: " Şok, şok, şok... Ünlü manken ve sanatçılar nasıl zayıfladı? Ünlülerin gizli zayıflama formülü hangisi? Formunu Neye borçlu? az sonra... Şimdiye dek bildiğiniz bütün zayıflama yöntemlerini unutun. Spor yapmadan, diyete girmeden, ayda 7 ile 10 kilo verebilirsiniz. Ünlüler yüzde yüz doğal ve sağlıklı bir şekilde nasıl zayıflıyor?"

Sunucu: "... Sağlıklı yaşam ve beslenme konusunda titizliği bilinen Ebru ŞALLI, yeni keşfettiği bir meyveyi sofrasından eksik etmiyor. kanserden de koruduğu iddia edilen o meyve bakın nasıl!"

Ebru ŞALLİ: "Mucizevi bir bitki yakında çok konuşulacak."

Dt. Berrin YİĞİT: "Özellikle kansere karşı çok ciddi bir koruma sağlar."

Ebru ŞALLİ: "Tok tutuyor yendiğinde. Antioksidan özelliği olduğu için kanserden koruyor."

Dyt. Berrin YİĞİT: "Antioksidan dediğimiz maddeden çok zengin."

Ebru ŞALLİ: "Ben esasen bunu üç dört sene öncede söylemiştim. Şimdi ufak ufak aktarlarda görmeye başladım."

Alt Ses 2: "Goji Berry kulaktan kulağa yayılmaya başladı."

Erkek Kullanıcı: "Günde ben 15gr. Goji Berry yiyorum. Bu kadar enerjik olmamın sebeplerinden bir tanesi."

Alt Ses 1: "Baylar bayanlar süper zayıflama yöntemi Goji Berry artık Türkiye'de. Geleneksel Çin tıbbının yeniliği, doğanın mucizesi, süper meyve Goji Berry. Aç kalmadan, diyet yapmadan, yiyerek zayıflaya bilirsiniz. Goji Berry, kimyasal değildir. Orantılı zayıflama sağlar. Hiç bir yan etkisi yoktur, Mükemmel bir lezzete sahiptir. Diyet gerektirmez Goji Berry. Kesin ve kalıcı zayıflama sağlar. Doğanın mucizesi Goji Berry, vitaminler ve minerallerden oluşan bir protein deposudur. İçeriğinde %12 protein, %10 lipit ve % 10 lif bulunmaktadır. Dünyanın en yüksek antioksidan yiyeceklerinden birisidir. Türkiye'de Kurt Üzümü olarak ta bilinen Goji Berry ile bir ayda tan 7 ile 10 kilo verebilirsiniz. Süper meyve Goji Berry ile 20 günde göbek ve basenlerden kurtulacaksın. 7/24 aktif yağ koruması yaparak, vücuda gelen yağları mıknatıs gibi çekip hapsedip, vücut dan dışarı attırır. Düzenli kullandığınızda; ayda 7 ile 10 kilo verebilirsiniz. Goji Berry'nin kullanımı çok basittir. Goji Berry meyve tozunu kahvaltıdan önce aç karnına, akşamları ise bir bardak sıcak suya, bir tatlı kaşığı koyup karıştırın ve 5 dakika sonra için. Goji Berry meyve tanelerini ise günlük 10 gr tüketin. Süper zayıflama yöntemini daha lezzetli hale getirebilmek için küçük bir kase yoğurdun içine bir tatlı kaşığı koyarak ta tüketebilirsiniz. Bu muhteşem fırsata, bu güne özel kargo ve KDV dahil 69 TL'ye sahip olmak için bizlere çağrı atmak yeterli olacaktır. Sipariş veren tüm izleyicilerimize bu güne özel piyasa değeri 120TL olan, Goji sıkılaştırıcı kremi hediye olarak gönderiyoruz. Bu fırsatı kaçırmayın..." (Ekrana "Goji Berry Zayıflama Seti" isimli bitkisel ürünün tanıtımı, "Bu güne özel 69 TL Kargo ve KDV dahil." şeklinde fiyat ve "0212 975 03 07 nolu iletişim bilgileri sürekli getiriliyor.)...Yarından itibaren hem zayıflayın hem de sıkı forma sahip olmaya başlayın. Sizlere sunduğumuz bu kampanyadaki ürünlerimiz 1 aylık kullanım içindir. Bu güne özel 2 ay kullanabileceğiniz eşsiz Goji Berry setine 138 TL yerine, 100 liraya, 4 ay kullanabileceğiniz eşsiz fırsat setine 276 lira yerine, sadece 150 liraya sahip olabilirsiniz. İster bir ay kullanım için 70 lira, ister 2 ay kullanım için 100 lira. isterseniz de 4 aylık fırsat setine 150 liraya sahip olmak için yalnızca çağrı atmanız yeterlidir. Şimdi arayın hemen zayıflayın..." Şeklinde iddialı açıklamalarına yer verilmektedir. (Klip 2- "Goji Berry" zayıflama setinin reklamı)

Sağlık Bakanlığı tarafından bilimsel test yapılmadan bu tür ürünlerin tanıtımı ve satışının yapılmasının halk sağlığı üzerinde yanıltıcı olacağı gibi tüketicinin çıkarlarına da zarar verebileceği sıkça belirtilmektedir. Oysa ürün reklamıyla ilgili sunucu'nun; "Baylar bayanlar süper zayıflama yöntemi Goji Berry artık Türkiye'de. Geleneksel Çin tıbbının yeniliği, doğanın mucizesi" şeklinde ürün tanıtımına, Onkoloji konusunda ihtisas sahibi olmayan Diyetisyen Berrin YİĞİT'in; "Özellikle kansere karşı çok ciddi bir koruma sağlar." şeklinde bilimsel tıptan uzak endikasyon içerikli açıklamalarına yer verildiği görülmektedir.

Söz konusu reklam yayınlarıyla ilgili, Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazısında; "Bazı televizyon ve radyo kanallarında gıda takviyesi altında bazı bitkisel ürünlerin muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklinde sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavi yöntemlerini kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmaya zorlandıkları" belirtilmektedir.

Sonuç olarak; 365 logosu ile yayın hizmeti sağlamakta olan kuruluşun söz konusu yayınıyla; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim başlıklı dördüncü bölümünün Genel Esaslar başlıklı 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek," ilkesini ve 6514 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 32'inci maddesinde bulunan "1262 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. (...) Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlanmasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır." hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ve 6514 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe:Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda;

"Goji Berry" adlı zayıflama seti ile ilgili bitkisel ürün reklamına yer verilen ihlale konu yayında, söz konusu ürünün özellikle kansere karşı çok ciddi bir koruma sağladığı, aç kalmadan, diyet yapmadan kesin ve kalıcı zayıflama sağladığı belirtilerek tedavi edici özelliklerinin (endikasyon) ön plana çıkarıldığı anlaşılmıştır.

Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yazısında, yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu ayrıca hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdığı açıkça belirtilmiştir.

Diğer yandan, “Endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olup, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarla Kanununun 1. maddesinde yer alan, “Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde satılması zorunludur.” hükmü gereğince de televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlamasının uygun olmadığı,

Yukarıda belirtilen hususlar birlikte değerlendirildiğinde; anılan yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımı yayınının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, bu nedenle Yayın kuruluşunun Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan "Herhangi bir ürünün sağlık beyanı ile ilaç gibi algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılamaz…" hükmünün, dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." ilkesinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan kuruluşa 30.05.2014, 01.07.2014 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 11.06.2014, 16.07.2014 tarih ve 2014/34, 2014/39 sayılı toplantılarında alınan 33, 48 nolu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır,

Bu itibarla;

1- Aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1-365 logosuyla yayın yapan MCT YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünü tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 26.784,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 ( 2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliğiyle, karar verildi.