İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 03.02.2016 tarihli ve 111 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“İLGİ: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısı.

Park TV logosu ile yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. adlı medya hizmet sağlayıcı kuruluşta Dr. Ömer COŞKUN olarak bilinen kişinin bitkilerden ürettiği sağlık ürünlerinin tanıtımı yapılmaktadır.

İlgili medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 18.01.2016 tarihinde 09:30:55-09:33:55 saatleri arasında prostat hastalığını bitirdiği iddia edilen bitkisel ''PROSTAT DESTEK SETİ'' adlı ürünün tanıtım ve pazarlaması yapılmıştır (Klip:Park Tv.Prostat Destek Seti).

'Prostat kabusunuz olmasın. Prostat hastalığından kurtulmak ve eski doğal hayatınıza kavuşmak mı istiyorsunuz? Dünyada milyonlarca erkeğin ortak sorunu. Prostat hastalığının giderilmesine yardımcı olduğu kanıtlandı. Prostat destek seti. Sadece 99 tl. Set of prostate (prostat seti). Ürünlerimiz ilaç değil bitkisel gıda takviyesidir'' yazılı anonsları ekrana yansıtılırken arka seste ise; ''Prostat hastalığından kurtulmak ve eski doğal hayatınıza kavuşmak mı istiyorsunuz ? Dünyada milyonlarca erkeğin sorunu olan prostat hastalığının giderilmesine yardımcı olduğu kanıtlanan prostat destek seti ile artık tanışma zamanı geldi'' ifadelerine yer verilmiştir.

Dr.Ömer COŞKUN ise elindeki kutuyu göstererek, ''Erkeklerin 40 yaşından sonra en önemli derdi prostat. Prostatı bitiren set burada. Prostat seti. Prostatta büyüme varsa, prostatta iltihap varsa, prostatta kanser varsa korkmayın, bitkilere müracaat edin. Prostat setinin yanında tüm erkeklere hediye Formen...'' ifadelerini kullanmıştır.

Bu iddialardan sonra yaşlı bir erkek ile yapılan söyleşi ekrana getirilmiştir. Ömer COŞKUN sayesinde sağlığına kavuştuğunu belirten kullanıcı; ''Gecede 5-6 sefer idrara çıkıyordum. Yani sağlığım yerinde değildi... Bir ay prostat seti, tansiyon seti, şeker seti , bir de ayrık otu, dört tane set kullandım. Ömer Coşkun'un sayesinde kendimi 15 yaşındaki delikanlı gibi hissediyorum..." şeklinde ifadeler kullanmıştır.

Programda daha sonra yazılı ve sesli olarak; ''İçeriğindeki bitkilerin yardımıyla idrar yaparken yanma ve ağrı problemlerinin giderilmesine, sık sık tuvalete gitme problemine, zayıf ve kesik kesik idrar yapılmasının önlenmesine, PSA değerinin düşmesine, mesanenin tam boşalmamasının önlenmesine, prostat büyümesinin ve iltihabının iyileşmesine, cinsel sistemin düzelmesine ve idrar yolları enfeksiyonu gibi yaşam kalitesini düşüren rahatsızlıkların düzenlenmesine yardımcı olur...'' iddialarına yer verilmiştir.

Deşifre metinlerden ve ekli klipten de anlaşılacağı gibi bitkisel olduğu belirtilen ''Prostat Seti''nin içeriğinde hangi madde veya bitkilerin bulunduğu konusunda bilgi verilmemektedir. Ürünlerin ilaç değil bitkisel gıda takviyesi olduğu belirtilirken, tanıtımı yapılan ürün için,'' Prostatı bitiren doğal set'' gibi kesin tedavi edici özelliği olduğu iddia edilmektedir. Dr.Ömer COŞKUN da ürünü tanıtırken,''Prostatı bitiren set burada. Prostat seti'' diyerek gıda takviyesine değil, tedaviye vurgu yapmaktadır.

Dr.Ömer COŞKUN'un,'' Prostatta büyüme varsa, prostatta iltihap varsa, prostatta kanser varsa korkmayın..bitkilere güvenin...'' şeklindeki ifadeleri, çağımızın yaygın bir hastalığı olan prostat kanserine yakalanan insanların modern tedavi yöntemlerini bırakarak bu tür ürünlere yönelmelerine neden olabileceği değerlendirilmiştir.

Aynı şekilde, ''Gecede 5-6 sefer idrara çıkıyordum. Sağlığım yerinde değildi. Bir ay prostat seti, şeker seti, tansiyon seti, bir de ayrık otu. 4 set kullandım..sağlığıma kavuştum, kendimi 15 yaşında hissediyorum'' gibi kullanıcı sözlerinin yayınlanması ile de adeta modern tıp ve tedavi yöntemlerine güveni zedeleyerek hastaların Ömer COŞKUN'un ürünlerini satın almaya yönlendirme amaçlanmıştır.

Söz konusu tanıtımda kullanılan ifadelerin tamamının bütün olarak değerlendirildiğinde insanların modern tıbba, tıbbi tedavi yöntemlerine ve ruhsatlı tıbbi ilaçlara güveninin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla toplum sağlığının olumsuz yönde etkileneceği, genel sağlığa zarar verebilecek davranışları teşvik edeceği, izleyiciyi yanıltacağı ve istismar edebileceği kanati oluşmuştur.

Tanıtımı ve pazarlaması yapılan ürünlerin gıda takviyesinden çok tedaviye yönelik ve hastalıklara kesin çözüm getiren ilaçlar veya maddeler gibi gösterilmesi ile ayrıca Türk Gıda Koteksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6.maddesinin 3. fıkrasındaki..''..o gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..'' hükmünün de ihlal edildiği görülmektedir.

Sonuç olarak; yukarıda ortaya koyulan argümanlar ve Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazıda ifade etmiş olduğu hususlar bağlamında PARK TV logolu medya hizmet sağlayıcının söz konusu yayını ile; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunu'nun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmünü ve 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır..." hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Söz konusu yayın ile, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ve 6514 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda;

“PROSTAT DESTEK SETİ” isimli bitkisel bir ürünün tanıtım ve satışına yer verilen ihlale konu yayında, ürünün tedavi edici özelliğinin (endikasyon) ön plana çıkarıldığı anlaşılmıştır.

Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yazısında, yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu ayrıca hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdığı açıkça belirtilmiştir.

Diğer yandan, “Endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olup, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarla Kanununun 1. maddesinde yer alan, “Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde satılması zorunludur.” hükmü gereğince de televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlamasının uygun olmadığı,

Hususları bir arada değerlendirildiğinde, anılan yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımı yayınının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, bu nedenle Yayın kuruluşunun Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan "Herhangi bir ürünün sağlık beyanı ile ilaç gibi algılanmasına sebebiyet verecek ifadeler kullanılamaz…" hükmünün, dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." ilkesinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla ve müteaddit defalar; 6112 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.

Bu itibarla;

1- Aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1-PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünü tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 10.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 ( 2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliğiyle, karar verildi.