İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.02.2016 tarihli ve 125 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

HM logosuyla yayın yapmakta olan KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş.adlımedya hizmet sağlayıcı kuruluşta Dr. Ömer COŞKUN olarak bilinen kişinin bitkisel ürünlerinin tanıtımı yapılmaktadır.

Söz konusu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 06.01.2016 tarihinde, saat 11:02:28'de Formula 21 Forman isimli ürünün tanıtımı ve pazarlaması yapılmıştır (Klip:Formula 21 Forman).

Tanıtım süresince ekranda ürünle ilgili fiyat ve iletişim bilgileri yer almaktadır. Tanıtım sırasında ekranda kayan alt yazıda "Raporlarınızı Whatsapp'tan bize gönderebilirsiniz. Whatsapp telefon no 0 553 2091745. Skype ile Dr. Ömer Coşkun'a dünyanın her yerinden ulaşabilirsiniz. Skype adresimiz: dr.omercoskunlive@hotmail.com. Dr. Ömer Coşkun canlı yayında sorularınızı cevaplıyor. Canlı yayın sorularınız için 0 530 3244946 no'lu telefona kısa mesaj gönderebilirsiniz. www.dogadanhaber.com" bilgileri yayınlanmaktadır.

Yayın arka ses tarafından seslendirilen, "... Senelerce erkeklerin yaşadığı cinsel problemlerin giderilmesine yardımcı olan tamamen bitkisel içeriğe sahip Formula 21 Forman'i sunuyoruz. Maksimum güce ulaşmak isteyenler cinselliği doruklarında yaşamak isteyenler Formula 21 Forman 7 gün boyunca sizlere maksimum kuvvet verir." şeklindeki ifadelerle başlamıştır.Doktor Ömer ÇOŞKUN'un, ' Türkiye'nin en çok kullanılan erkeklere özel cinsel ürünü' olduğunu belirttiği ürün hakkında kulanıcıların görüşleri de ekrana yansıtılmıştır. Kullanıcılar, " erken boşalmadan kurtuldum, sertleşme faydasını gördüm, yakını bile görmeye başladım" gibi ifadeler kullanmışlardır.

Ürünün; erken boşalmadan iktidarsızlığa, cinsel isteksizlikten sertleşme problemine, bütün işlevsel problemlerin giderilmesine, sperm sayısını ve hareketliliğini artırmaya, cinsel arzuları maksimum seviyeye çıkarmaya yardımcı bitkisel gıda takviyesi olduğu belirtilen tanıtımda, ürünü satın alabilmek için gerekli iletişim bilgileri de ekrana yansıtılmıştır.

Söz konusu reklamda yer alan ifadelerin ahlaki sınırları zorladığı düşünülmektedir. Ayrıca yayın saati itibariyle çocuk ve gençlerin ekran karşısında olduğu bir zaman diliminde yayınlandığından, kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verebilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir.

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlerin, 5996 sayılı kanuna dayanılarak hazırlanan ve 29.12.2011 tarih ve 28157 sayılı (3. Mükerrer) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. Maddesinin 3. fıkrasına göre "... o gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü dikkate alındığında yayın kuruluşunda yayınlanan reklamın sağlık beyanında bulunarak tanıtıma yer verdiği görülmüştür. Ayrıca söz konusu programda, Sağlık Bakanlığı'nın ilgide kayıtlı yazısında belirtilen hususların göz ardı edildiği görülmüştür.

Söz konusu tanımda yer alan ifadelerin, insanların devlete, hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir. Ayrıca Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yazılarından da hareketle, söz konusu tanıtım yayınının toplumun genel sağlığına zarar verebilecek davranışları teşvik ettiği; izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına, çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

Sonuç olarak; yukarıda ortaya koyulan argümanlar ve Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazıda ifade etmiş olduğu hususlar bağlamında HM logolu medya hizmet sağlayıcının söz konusu yayını ile; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunu'nun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının(c)bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmü ile aynı fıkranın(ç)bendince yer alan"Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar vermemek"hükmünü ve 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen;"...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır..."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.”

Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun; söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesi hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun “Formula 21 Forman” adlı cinsel problemlerin çözümüne yönelik olduğu iddia edilen ürünün ticari iletişimine yer verdiği tespit edilmiştir.

Yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin dinleyebileceği bir saatte yer verildiği anlaşılmıştır. Bu nedenle yayında, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Söz konusu kuruluşa 07.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 30.04.2013 tarih ve 2013/27 sayılı toplantıda alınan 32 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca, 02.09.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.11.2013 tarih ve 2013/63 sayılı toplantıda alınan 90 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarındananlaşılmıştır.

1-Bu itibarla aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile değiştirilen, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- Aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." ve (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, …” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, HM logosuyla yayın yapan KAFUL RADYO VE TELEVİZYON İLETİŞİM REKLAM YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 10.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 ( 2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine oy birliği ile,

Karar verildi.