İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.02.2016 tarihli ve 130 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;

“KANAL C logosuyla yayın yapmakta olan MİSKET MEDYA YAYINCILIK TANITIM HİZMETLERİ TİC. A.Ş. adlı medya hizmet sağlayıcı kurulışta Dr. Ömer COŞKUN olarak bilinen kişinin bitkisel ürünlerinin tanıtımı ve pazarlaması yapılmaktadır.

Söz konusu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 18.01.2016 tarihinde, saat 13:43:50'den itibaren erkeklerin yaşamış olduğu cinsel sorunların giderilmesine yardımcı olacağı, erkek cinsel organını daha uzun, daha dik, daha sert hale getireceği iddia edilen "VCPR" adlı ürünün tanıtımı yapılmıştır (KLİP: VCPR).

Tanıtım yayını, dış ses tarafından seslendirilen; "Şimdi sizlere erkeklerin yaşamış olduğu cinsel sorunların giderilmesine yardımcı tamamen bitkisel gıda takviyesi olan VCPR'yi sunuyoruz. Yıllarca uyuyan cinsel arzunuzu uyandırmaya, yaşamış olduğunuz işlevsel problemlerin giderilmesine, kan akışını ve basıncını düzenleyerek cinsel organınızın kalınlığını ve boyunu uzatmaya yardımcı bir üründür."şeklindeki ifadelerle başlamıştır.

Doktor Ömer COŞKUN'un, "Sakın geç kalmayın. Eğer testisler karın içinde kalırsa, torbaya inmezse ısıdan dolayı harap olur. Bir erkeğin bütün hayatı tehlikeye girer. Kanserleşebilir Allah korusun, inmemiş testis kanserleşebilir veya sperm üretimi hiç olmayabilir. Yani bir erkek ömür boyu çocuk istediği halde çocuk sahibi olamayabilir. Bütün bunlara karşı ben VCPR diyorum." şeklindeki tanıtımından sonra görüntüleri olmayan sadece sesleri ekrana yansıtılan kullanıcıların ürün hakkındaki görüşleri ekran yansıtılmıştır. Kullanıcılar üründen çok memnun olduklarını, cinsel organlarının kalınlaştığını, büyüdüğünü, cinsel sorunlarının kalmadığını ve çok faydasını gördüklerini iddia etmektedirler. Söz konusu kişilerin gerçekten ürünü kullanıp kullanmadıkları, eğer kullanmış iseler iddia ettikleri gibi bir iyileşmenin sağlandığına dair bir kanıt görülmemektedir.

Tanıtım yayınında gerek kullanıcı deneyimlerinin, gerekse Dr. Ömer COŞKUN’un iddia ettiği tezlerin bilimsel kanıttan yoksun olduğu düşünülmektedir. Tanıtımda kullanılan ifadeler ve ürüne dair iddiaları destekleyen somut bir argümana rastlanmamıştır. Söz konusu yayında VCPR'nin testisleri ve genital organı büyütücü, yüzde yüz doğal bir formül olduğu, daha büyük ve hacimli bir cinsel organ için tamamen bitki özlerinden formülüze edildiği ve milyonlarca erkeğin mutluluk kaynağı olduğu iddia edilmektedir. Oysa söz konusu iddiaları desteklemeye yönelik olarak bilimsel herhangi bir kanıta rastlanmamaktadır. Ayrıca söz konusu reklamın yayınlandığı saatin çocuk ve gençlerin ekran karşısında olduğu bir zaman diliminde olduğu da düşünülürse, kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verebilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir.

Tanıtım süresince ekranda ürünle ilgili fiyat ve iletişim bilgileri yer almaktadır.

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlerin, 5996 sayılı kanuna dayanılarak hazırlanan ve 29.12.2011 tarih ve 28157 sayılı (3. Mükerrer) Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. Maddesinin 3. fıkrasına göre "... o gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü dikkate alındığında yayın kuruluşunda yayınlanan reklamın, sağlık beyanında bulunularak yapıldığı görülmüştür. Ayrıca söz konusu programda, Sağlık Bakanlığı'nın ilgide kayıtlı yazısında belirtilen hususların göz ardı edildiği görülmüştür.

Söz konusu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların devlete, hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği düşünülmektedir. Ayrıca Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yazılarından da hareketle, söz konusu tanıtım yayınının toplumun genel sağlığına zarar verebilecek davranışları teşvik ettiği; izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

Sonuç olarak; yukarıda ortaya koyulan argümanlar ve Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun ilgi yazıda ifade etmiş olduğu hususlar bağlamında KANAL C logolu medya hizmet sağlayıcının söz konusu yayını ile; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunu'nun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan"Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"hükmü ile aynı fıkranın(ç)bendince yer alan"Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar vermemek"hükmünü ve 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen;"...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır..."hükmünü ihlal ettiği kanaatine varılmıştır.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,

Yayın kuruluşunun; söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,

Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.

Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;

“VCPR” adlı ürünün tanıtımına yer verilen ihlale konu yayında, sunucu tarafından; "Cinsel Problemlerinin Giderilmesine Yardımcı" olacağı iddiasıyla VCPR adlı ürünün cinsel hastalıkları (rahatsızlıkları) tedavi edici özelliğinin (endikasyon) ön plana çıkarıldığı görülmüştür.

Sağlık Bakanlığı’nın konuya ilişkin ilgili yazısı da dikkate alındığında, rapora konu ürünün gıda takviyesi adı altında endikasyon (tedavi edici özelliği) belirtilerek tanıtımlarının yapıldığı, bu şekilde anılan ürünlerin müstahzar (önceden hazırlanarak eczanende bulundurulan hazır ilâç) olduğu yönünde algı oluşturulma gayretinde bulunulduğu ve bu durumun da, bir ürünün tanıtımında "... bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz ..."şeklindeki düzenlemeye açıkça aykırılık teşkil ettiği,

Diğer yandan, “Endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olup, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarla Kanununun 1. maddesinde yer alan, “Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde satılması zorunludur.” hükmü gereğince de televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlamasının uygun olmadığı,

Hususları bir arada değerlendirildiğinde, anılan yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımı yayınının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.

Ayrıca; yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin dinleyebileceği bir saatte yer verildiği anlaşılmıştır. Bu nedenle yayında, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

1-Anılan kuruluşa 28.03.2013, 03.05.2013, 04.05.2013 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 30.04.2013, 06.06.2013 tarih ve 2013/27, 2013/35 sayılı toplantısında alınan 38, 5, 28 nolu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır. Bu itibarla aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması,

2- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması

3- 18.01.2014 tarihli ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile değiştirilen, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesi,

Gerektiği kanaatine varılmıştır.

Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere;

1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükmünün tekraren ihlali nedeniyle, KANAL C logosuyla yayın yapan MİSKET MEDYA YAYINCILIK TANITIM HİZMETLERİ TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;

a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 6.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 ( 2016 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.359 (ondörtbinüçyüzellidokuz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.359 TL. İDARI PARA CEZASI UYGULANMASINA;

b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,

2- 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; " Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar vermemek hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA,6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının, yapılacak tebligatta bildirilmesine,

3- 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 2/1/2014-6514/32 md. ile değişik 19 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "... Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

Oy birliğiyle karar verildi.