İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 11.12.2015 tarihli ve 1887 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Kanal D logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşta 05 Aralık 2015 pazar günü "Bizim Lezzetlerimiz" isimli yemek programı yayınlanmıştır. Her hafta yayınlanan programın anılan tarihli yayınında Kayseri yöresinin yemekleri, konuk olunan yerlerde pişirilmiş ve tarifleri izleyiciyle paylaşılmıştır. (Klip 1-Bizim Lezzetlerimiz-Yayının Tümü)
Bizim Lezzetlerimiz adlı programın başında ve sonunda alt yazıyla izleyiciye, programda ürün yerleştirme yapıldığına dair uyarı tespit edilmiştir. Ancak ürün yerleştirme uygulamasının başarıyla uygulanmadığı ve ürün markasının ön plana çıkarılmaya çalışıldığı düşünülmektedir. 7 ayrı kez, farklı zamanlarda ekrana getirilen Ülker'in "Bizim" markalı margarin ve sıvı yağların izleyenlere programın markayı ön plana çıkararak izleyicileri markaya yönlendirme çabasında olunduğu düşünülmüştür. Nitekim internet üzerinden yapılan aramalar ile ulaştığımız ünlü video paylaşım sitesi Youtube'da "Bizim Yağ" adlı özel hesapta paylaşılan programların "Bizim Yağ'dan Bizim Lezzetlerimiz" şeklinde isimlendirildiği görülmüştür. Açıkça ifade etmek gerekirse Kanal D'de yayınlanan "Bizim Lezzetlerimiz" adlı programlar "Bizim Yağ" adlı Youtube video hesabında "Bizim Yağ'dan Bizim Lezzetlerimiz" şeklinde isimlendirilerek arşivlenip yayınlanmakta ve sahiplenilmektedir. (https://www.youtube.com/channel/UCUFrq3MBbQ9DnpALy_KKB7A)
Ayrıca programın ismi ile ürün yerleştirmesi ve bant reklamı yapılan ürünün ironik bir şekilde benzer olması "Bizim Lezzetlerimiz"-"Bizim Yağ" ve ürün ile program logolarının renklerinin (Kırmızı-sarı yoğunluklu) ve yazı fontlarının da benzer olması (Klip 2 ve Klip 3) anılan programın markayı ön plana çıkarmayı ve izleyicilerde satın alma isteği uyandırmaya yönelik yapıldığı değerlendirilmiştir.
Program içinde ürünün ismine vurgu yapmadan ürün birkaç kez işaret edilmeye çalışılmış (Yağımız var bir de; Ben bu arada yağı alıp...; Yağımızı eritiyoruz; Tavaya çok az bir yağ katıp vb.) ve Bizim markalı margarinlerin 2 kez buzdolabından çıkarılma görüntülerine yer verilmiştir (Klip 4 ve Klip 6). Margarin ve sıvı yağın kullanımı abartılarak arada bir yakın çekimle ve sunucunun elinde görünecek şekilde tutmasıyla ürüne aşırı vurgu yapıldığı düşünülmektedir (Klip 4). Bununla birlikte 7 kez ayrı zamanlarda ve sahnelerde yaklaşık 150 saniye "Bizim" markalı ürünlere yer verildiği de tespit edilmiştir. SKAAS üzerinden takip edilen yayının görüntü kalitesinin düşük olması nedeniyle yayıncı kuruluşun web sayfasından HD yayın olarak sunulan arşivinden görüntüler izlendiğinde ürünün çok net bir şekilde hangi markaya ait olduğu görülebilmekte ayrıca, yayın esnasında sunucunun, ürünün fark edilmesine yönelik çabaları da görülmektedir.
Sonuç olarak; Kanal D logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun söz konusu yayınıyla Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 14'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede program içerisine yerleştirilen ürünlere aşırı vurgu yapılmasına izin verilmez. Program içerisine yerleştirilen ürün ve hizmetlerin tekrarlar halinde sunulması veya gösterilmesi; ...farklı çekim teknikleriyle ürünün ön plana çıkarılması yasaktır" ilkesini ve dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede,...ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." hükmünü ihlal ettiği değerlendirilmiştir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer vermiş olduğu,
Yayın kuruluşunun 6112 sayılı Kanunun 13'üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmünü ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığınınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve video görüntülerinin tetkiki sonucunda; program içerisinde margarin ve sıvı yağın kullanımının abartılarak arada bir yakın çekimle ve sunucunun elinde görünecek şekilde tutmasıyla ürüne aşırı vurgu yapıldığı, ayrıca yedi kez ayrı zamanlarda ve sahnelerde yaklaşık 150 saniye "Bizim" markalı ürünlere yer verildiği anlaşılmıştır.
Bu nedenle mezkur yayında, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 14'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede program içerisine yerleştirilen ürünlere aşırı vurgu yapılmasına izin verilmez. Program içerisine yerleştirilen ürün ve hizmetlerin tekrarlar halinde sunulması veya gösterilmesi; ... farklı çekim teknikleriyle ürünün ön plana çıkarılması yasaktır." ilkesinin ve dolayısıyla 6112 sayılı Kanunun 13'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "...Ürün yerleştirmede,...ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." hükmünü ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 27.11.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 29.12.2011 tarih ve 2011/71 sayılı toplantısında alınan 39 nolu Üst Kurul kararıyla 6112 Sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.
Bu itibarla; aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle; Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere,
KANAL D logosuyla yayın yapan DTV HABER VE GÖRSEL YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan; "... Ürün yerleştirmede, ürün veya hizmetlerin kiralanması veya satın alınması doğrudan teşvik edilemez ve ürüne aşırı vurgu yapılamaz..." ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Kasım 2015 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 35.156.471,24 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 351.565,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Ankara Kamu Girişimci Şubesi TR98 0001 0025 3300 9999 9951 93 no’lu hesabına “6112 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı Kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, dava açma süresi içerisinde peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, en geç 1 aylık süre içerisinde ödenmeyen idari para cezasının, 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Üst Kurul Başkan Vekili Esat ÇIPLAK ile Üst Kurul Üyeleri İsmet DEMİRDÖĞEN ve Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oylarıyla, oy çokluğu ile, karar verildi.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 06.01.2016 gün ve 02 sayılı toplantıda aldığı 11 no.lu karara karşı oy yazısı.
Süleyman DEMİRKAN Şerhidir.
Üst Kurulun 06.01.2016 gün ve 02 sayılı toplantıda aldığı 11 no.lu karara karşı oy yazısı.
İsmet Özdal DEMİRDÖĞEN Şerhidir.