İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 17.01.2017 tarih ve 71 sayılı yazısına konu AL TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 05.01.2017 tarihinde, 14:01:30-14:45:26 saatlerinde yayınladığı reklam yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, 05.01.2017 tarihinde, 14:01:30-14:45:26 saatlerinde yayınladığı birinci reklam kuşağında "Çörek Otu Cilt Kremi" adlı ürünün ticari iletişimine, ikinci reklam kuşağında “Çınar Yaprağı, Çörek Otlu Ardıç Kremi ve Sarı Kantaron” adlı ürünlerin ticari iletişimine yer verildiği, bahse konu yayında; “14.01.30 birinci reklam kuşağında; “Daha bir tane şikayet yok. .. Hepsi şunu söylüyor. Keşke ben bunu zamanında alsaydım. Ben bilseydim ki bu kadar etkili. Ben buna 300, 595 lira verirdim, diyenler de var. Allah razı olsun. Allah şifa versin. Evet, ama bizi izleyenler 95 liraya değil, 49 liraya aldılar. Şimdi, çok büyük bir olaya imza atacağız inşallah. Efendim, bu mucizevi krem dünyada ilk ve tektir. Bakanlık onaylıdır. Çok da sağlıklıdır. İçinde en ufak bir kimyasal hiçbir şey yoktur. Yasaklı bir şey yoktur. Güvenle kullanabilirsiniz.” 14.45.26 ikinci reklam kuşağında; “Artık ağrı kesici ilaç kullanımı dönemi bitti. ..Bugün ilaç sanayi bunu çözsün. Yok, çözümü yok. Ama evelallah Platanus Anatolius. Yani Anadolu Çınar Ağacı. …Peki siz ne öneriyorsunuz. Ağrı kesici veriyorsunuz. Bu iş öyle çözülmez…İddia ediyoruz. 15 gün içerisinde ağrılarınız son bulacak. Bakın geçici tedaviden söz etmiyoruz. 15 gün içinde ağrılara kesin çözüm sunuyoruz. Test edildi ve onaylandı. .. Evet, kireçlenmenin tıpta yani ilaç sanayinin önerebileceği bir ilaç yok. … Resmen kireci eritiyor…” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Her iki tanıtımda sipariş verenlerin, akan yazıyla isimler ile 5'li Set Alana 5'li Set Bedava, Sipariş Hattı 0212 496 01 20 444 08 02 Toplam 10 Parça Ürün, Depresyona, Bel Fıtığına, Boyun Ağrısına Bitkisel Çözüm, 49.90 TL 4 Poşet Çınar Yaprağı, 4 Adet Çörek Otlu Ardıç Kremi, 2 Adet Sarı Kantaron, İade Garantili.” şeklinde ifadelere yer verildiği Çörek Otu Cilt Kremi'nin, akneye, gözaltı torbalarına, göz altındaki morluklara, yüzdeki kırışıklıklara, egzama, mantar, sedef lekeleri gibi birçok rahatsızlığa iyi geldiği, Çınar Yaprağı, Çörek Otlu Ardıç Kremi ve Sarı Kantaron ürünlerinin Kireçlenme, bel boyun fıtığı ağrıları, tüm vücut ağrıları, uyku sorunları, epilepsi gibi birçok başka hastalığa bu ürünlerin kesin çözüm olduğu vurgulanarak, belirtilen hastalıklar için ürünün nasıl etkili olacağına dair bilimsel bir açıklama yapılmadan sağlık beyanı ve endikasyon belirtilmek suretiyle pazarlanmaya çalışıldığı görülmüştür.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında, İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Söz konusu yayında; tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının izleyicilerin tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca söz konusu reklam yayınında bir saatlik yayın dilimi içerisinde 12 dakikalık reklam süresini aşacak şekilde toplam 22 dakika 47 saniye süreyle reklam yayınına yer verildiği tespit edilmiştir.
Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanunun 9/6 (c) bendi ile 10/2 fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
1-) 6112 sayılı Kanun'un 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Tele-alışveriş yayınları hariç her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz." hükmünün ihlali nedeniyle,
Kuruluşun, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır…” hükmü uyarınca UYARILMASINA, ayrıca uyarının kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı hâlinde idari para cezası uygulanacağının bildirilmesine,
2-) 6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmünün ihlali nedeniyle,
Kuruluşa, 07.05.2015 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.05.2015 tarih ve 2015/23 sayılı toplantısında alınan 50, 51 no’lu Üst Kurul Kararıyla, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca, uyarı yaptırımı uygulandığı tespit edildiğinden, aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir” hükmü uyarınca,
İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2017 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.908 TL.İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
3-) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununun 2/1/2014-6514/32 maddesi ile değişik 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
4-) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
5-) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.