İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 25.01.2017 tarih ve 185 sayılı yazısına konu AL TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 12.01.2017 tarihinde, saat 17:37’de yayınladığı reklam yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, 12.01.2017 tarihinde, saat 17:37’de “Dr. Ömer COŞKUN” adıyla yayınlanan programda, yayının reklam yayını olduğunu belli eden herhangi bir ibare kullanılmadan, mide sağlığı ile ilgili olduğu belirtilen ürünlerin tanıtımının yapıldığı; Mide hastalıkları… 100 kişinin 70'inde Helikobakter Pilori denen bir mikrop var. …Ve çok yaygın. Bu mikroba karşı mutlaka tedbir almamız gerekiyor. Diğer türlü bu mikrobu yok etmek çok zor. Tabi ki öncelik modern tıbbındır. Ben burada bitki adı verirken bazen korkuyorum. İnsanlar ilacını bırakacak, doktoru bırakacak diye korkuyorum. Sakın ha sakın sakın. Tıp doktorları muayene etsin. Tedavi etme hakkı sadece tıp doktorlarınındır. …Yemek borusu kanseri, mide kanseri, oniki parmak bağırsağı kanseri, kanser, kanser, kanser. Peki Doktor Bey bu kadar konuştun da biz ne kullanacağız diyorsanız işte o noktada ben 10 bitki saymak istiyorum. 10 bitki midede süperdir. Madde 1 Kudret Narı. …Kudret narını macun şeklinde tüketebilirsiniz. 2 Numara Meyan Kökü. Meyan Kökü bugün mide ülserinin bilinen en güçlü, en güzel bitkilerinden biridir. 3 Numaraya Kantaron Otunu rahatlıkla koyabiliriz. 4 Numarada Keten Tohumu, 5 Numarada Zerdeçal. Zerdeçal kanserden koruması hasebiyle müthiş bir bitkidir. … Karahindiba. Karahindiba salata olsa, karahindiba kullanılsa yine çok faydalıdır. Neden. Çünkü mideden çıktıktan sonra gıda, safra kesesinden gelen o salgıyla birleşiyor. Yağlar emiliyor. Karahindiba safra kesesine de faydalıdır. Karaciğere de faydalıdır. Dolayısıyla sindirim sistemine faydalıdır. 7 Numarada Kekik gelir. Kekik, hangi kekik. Anadolu'da 33 çeşit kekik var bilinen. Daha başka da var da, bilinmeyenler de var da. Benim bildiğim, uyguladığım 33 çeşit kekik. Kekik Helikobakter Pilori'yi öldürücü etki gösterir. 8 Numarada Çörek Otu. Üniversitede yaptığım bir çalışmada Çörek Otu Yağı Mide Ülserini Allah'ın izniyle tertemiz yapıyor. Bütün bu çalışmaları internet sitemden de görebilirsiniz. www.dromarcoskun.com.tr adresinden görebilirsiniz. 9 ve 10 Numaraları da söyleyelim işi bitirelim. Mide deyince mutlaka midenin hücrelerinin yenilenmesine yardımcı bitkiler. Bunlar içinde mutlaka Omegaları içermeli. Semizotu Bitkisi gerçekten mükemmel bir bitkidir. Mideyi tertemiz yapar. 10 Numarada valla hangisini koyacağımı şu an şaşırdım. Hangisini koyayım, sizce. Hadi sallayın bir bitki de siz sallayın bakalım. Hadi bakalım. Isırgan Tohumu Bitkisi. müthiş faydalıdır. Midede ortaya çıkan her türlü problemde bu 10 bitki Allah'ın izniyle şifa kaynağıdır. Sakın ihmal etmeyin.” şeklinde ifadelerle, söz konusu ürünlerin mide sağlığı için çok önemli olduğu vurgulanarak, ürünün nasıl etkili olacağına dair bilimsel bir açıklama yapılmadan sağlık beyanı ve endikasyon belirtilmek suretiyle pazarlanmaya çalışıldığı görülmüştür.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında, İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Söz konusu yayında; tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının izleyicilerin tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Bunun yanısıra; programda tanıtılan ürüne ulaşmak isteyenler için, program süresince ekranda Dr. Ömer Coşkun'a ulaşılabilecek 0 533 038 57 21 numaralı cep numarasının yer aldığı, Ömer Coşkun'a ulaşmak isteyenler için ekranın altında, 'Ömer Coşkun İzleyicileri ile Buluşuyor Adres: Fatih Mah. Moda Caddesi No:1 Büyükçekmece- İstanbul' randevu için 0531 230 31 90 yazısının kırmızı bant üzerinde akan yazı şeklinde yayın süresince verilmek suretiyle Dr. Ömer COŞKUN’un tanıtımının yapıldığı görülmüştür.
Ayrıca söz konusu yayının reklam olduğunu belirtir herhangi bir kapak ve logo kullanılmadan ekrana getirildiği tespit edilmiştir.
Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanunun 9/3 fıkrası 9/6 (c) bendi ile 10/1 fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
1-) 6112 sayılı Kanun'un 9’uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükmünün ihlali nedeniyle,
Kuruluşun, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır…”
hükmü uyarınca UYARILMASINA, ayrıca uyarının kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı hâlinde idari para cezası uygulanacağının bildirilmesine,
2-) 6112 sayılı Kanun'un,
a-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek",
b-) 10’uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan, "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükümlerinin ihlali nedeniyle,
Kuruluşa, 07.05.2015 tarihli yayını nedeniyle evvelce 20.05.2015 tarih ve 2015/23 sayılı toplantısında alınan 50, 51 no’lu Üst Kurul Kararıyla, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, uyarı yaptırımı uygulandığı tespit edildiğinden, aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…ihlalin tekrarı hâlinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca, idari para cezası uygulanması gerektiği,
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2017 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.908 TL.İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
3-) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununun 2/1/2014-6514/32 maddesi ile değişik 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
4-) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
5-) İhlale konu yayında iletişim hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.