İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 17.02.2017 tarih ve 260 sayılı yazısına konu, KANAL T logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 25.01.2017 tarihinde, saat 16:18’de yayınladığı “Gökçek İle Sağlıklı Yaşam” isimli yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, Herbalist İbrahim Gökçek tarafından "Kitre", "Zerdeçal", "Gurmar" adlı ürünlerin tanıtıldığı "Gökçek İle Sağlıklı Yaşam" adlı programda,"... Yaşlanmayı durduramazsınız ama yavaşlatırsınız. Kitre, bu gördüğümüz Geven bitkisinin kökü açılır, kökünden bir çizik açılır. Ordan akan sıvı bir enzimdir. Telomeraz enzimi. Bu enzim ordan akar. Vatandaş bunu toplar ve satar... Kitre bir çok yerde, bir çok ilaçta nerdeyse %90'a varan oranda kitre kullanılmış..Bunun sebebi ne diye bir araştırma yaptık ki hücre yenileyici, gençleştirici..kırışıklıkları önleyici vs.vs. çok özellikleri var.. Bitkinin kökünden akan bu reçine şeklindeki bu madde %100 saf, temiz, arı, duru telomeraz enzimi. Biz onu geliştirdik geliştirdik şöyle bir formül oluşturduk. Sıkıyorsunuz çok az bir şey ellerinize, yüzünüze sürebilirsiniz.. Hiç bir kimyasal içermez. Artı içerisinde doğal antibiyotik var, clordioksit ve bazı başka. Yani aynı zamanda ciltte egzama, sedef, akne, sivilce vs varsa onları da iyileştirir. Çünkü hücre yenileyici, tamir edici, anti aging, anti oksidan..."..Kanserli hücre neden ölmüyor. Çünkü kanserli hücredeki telemor hiç eksilmiyor.. Çünkü orda kanserli hücre çok yoğun oranda telemoral enzimi üretiyor...Kanserli hücredeki telemoral enzimi frenlenirse kanserli hücre, tümör içi çöker, yok olur gider kendi kendine....Her türlü kanser hastası iyileşebilir...Ne kadar erken müdahale edilirse o kadar iyidir. Bu gördüğümüz zerdeçal kansere karşı çok etkili. Harward Üniversitesi Tıp fakültesinde yapılan klinik araştırmasında gurmar diye bir bitki var.Gurmarın birleşiminde cinnamic asit var. Cinnamic asit pankreastaki beta hücrelerini canlandırıyor...Bu Gurmar ne yapıyor, beta hücresini canlandırıyor. tekrar insülin salgılayabilir hale geliyor. Harward Üniversitesi Tıp Fakültesi 108 bitkiyi incelemiş. Yani diyabete karşı, şeker hastalığına karşı etkili olan bitkileri ve bunların içerisinde Hindistanda yetişen gurmar, cinnamic asitin latincesi, bunun içindeki etken maddenin şekere karşı etkili olduğunu belgelemiş, Bunun destilasyonunda elde edilen ekstraktını hastalar üzerinde denemiş..ve hastaları tedavi etmiş.. O günden bu güne kadar artık dünyada diyabete karşı en çok kullanılan bir üründür bu, Gurmar." şeklinde ifadelerle, ekranda 0212 621 21 65-66 nolu telefon numaralarının yer aldığı, söz konusu ürünlerden kitrenin yaşlanmayı geciktirdiği, egzama sedef, akneye iyi geldiği, zerdeçalın kansere, gurmarın ise diyabete iyi geldiği vurgulanarak, belirtilen hastalıklar için ürünün nasıl etkili olacağına dair bilimsel bir açıklama yapılmadan sağlık beyanı ve endikasyon belirtilmek suretiyle pazarlanmaya çalışıldığı görülmüştür.

Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında, insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.

Söz konusu yayında; tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının izleyicilerin tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bunun yanı sıra programda, söz edilen bitkilerin tanıtım ve satışına yönelik açıklamalarla ve izleyicilerin, ürünlerle ilgili bilgi alabilmesini sağlayacak iletişim numarasının, program içine yerleştirilen reklam yayınında ekrana getirilmesiyle söz konusu ürünlerin gizli ticari iletişimine yer verildiği kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında; 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi ile 9'uncu maddesinin üçüncü fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.

1-) 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendinde yer alan yayın hizmetleri; "Genel sağlığa...... zarar verecek davranışları teşvik edemez.” hükmü ile aynı kanun 9'uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan "Gizli ticarî iletişime izin verilemez." hükümlerinin ihlali nedeniyle,

Kuruluşa, 30.05.2012 tarihli yayını nedeniyle evvelce 29.06.2012 tarih ve 2012/39 sayılı toplantısında alınan 14 no’lu Üst Kurul Kararıyla 6112 Sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi ile 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı tespit edildiğinden aynı hükümlerin tekraren ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…ihlalin tekrarı hâlinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca, kuruluş hakkında idari para cezası uygulanması gerektiği,

Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,

İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 24.378,59 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2017 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.908 TL.İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

2-) Ayrıca dosyanın; 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 2/1/2014-6514/32 maddesi ile değişik 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

3-) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün  uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

4-) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.