İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 18.01.2017 tarih ve 88 sayılı yazısına konu FARKLI TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 11.01.2017 tarihinde, saat 17:01’de yayınladığı reklam yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, 11.01.2017 tarihinde, saat 17:01’de yayınlanan "Viageraa" adlı ürünün ticari iletişim yayınında; yayını boyunca iç çamaşırlarıyla erotik pozlar veren modeller eşliğinde ekranda; "Performans Arttırıcı, Bayan İstek Arttırıcı, … - +18 Viageraa %100 Orijinal - 45 Dakika Geciktirici - İlk 39 Kişiye 1 Alana 1 Bedava, 4'lü Set - Viageraa Kalıcı .. Krem - Resmi Sipariş Hattı: 0212 998 03 47 - % 100 bitkisel - 3 günde iade garantili - Kargo Bedava 229 TL değil 49.90 TL. …Doğaldır ve ne tür hastalığınız olursa olsun kullanabilirsiniz...Yan etkisi kesinlikle yoktur...Performans arttırıcı, … ve birbirinden inanılmaz özellikleriyle size ulaşıyor. Şu anda canlı yayındayız, tam açık net bir şekilde anlatamıyorum ama bilenler biliyor. Evet kalp hastası, şeker hastası, tansiyon hastası, yani ne tür hastalığınız olursa olsun kullanabilirsiniz..." şeklinde ifadelerle, ürünün sağlık beyanı ve endikasyon (cinsel sorunları giderme) belirtilmek suretiyle pazarlanmaya çalışıldığı görülmüştür.

Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon (cinsel sorunları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.

Söz konusu yayında; tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının izleyicilerin tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu,

Bunun yanısıra, söz konusu mezkur yayın süresince yukarıda yer alan ifadelere eşlik eden yarı çıplak erotik pozlar veren model görüntülerine yer verildiği, bu yayının toplumun ahlaki sınırlarını zorlayan ve ailenin korunması ilkesini dikkate almayan nitelikte olduğu, ayrıca yetişkinlere yönelik olan bu ürünün yayınlanma saati dikkate alındığında; müstehcen görüntülerin çocuk ve gençlerin ekran karşısında olduğu bir zaman diliminde yayınlandığı, kullanılan ifadelerin ve görüntülerin çocuk ve gençlerin zihinsel ve ahlaki gelişimine zarar verebilecek nitelikte olduğu, reklam görsellerinde yer verilen müstehcen görüntüler ile kadınların bir cinsel meta gibi sunulduğu, bu yolla erkek izleyicilerin ilgisini çekmenin hedeflendiği ve dolayısıyla reklamda yer alan görsel ve sözel ifadelerin büyük ölçüde kadın istismarı içerdiği, kanaatine varılmıştır.

Ayrıca söz konusu reklam yayınında herhangi bir kapak ve logo kullanılmadığı, ürünün fiyat bilgisinin ekranda yeraldığı, sipariş için bir telefon numarası verilmesi ve yayın esnasında arayanlara promosyondan faydalanacaklarının bildirilmesi gibi hususlar dikkate alındığında yayının tele-alışveriş nitelikli olduğu, dolayısıyla tele-alışveriş yayınlarının süresi bir gün içinde toplam 1 saati aşamayacağı oysa söz konusu tanıtım yayınının gün içinde defalarca tekrarlandığı tespit edilmiştir.

Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (n) bentleri ile 9'uncu maddesinin 6'ncı fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentleri ve 10'uncu maddesinin birinci ve dördüncü fıkrası hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

1-) 6112 sayılı Kanun'un,

a-) 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan "Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz",

b-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (d) bendinde yer alan "Kadınların istismarına yönelik olmamak"

c-) 10’uncu maddesinin 4’üncü fıkrasında yer alan "İkinci fıkrada belirtilen süreden bağımsız olarak, sesli ve görüntülü bir uyarı ile açıkça belirtilerek, kesintisiz en az onbeş dakika süreyle tele-alışveriş yayını yapılabilir. Bu yayının süresi bir gün içinde toplam bir saati aşamaz" hükümlerinin ihlali nedeniyle,

Kuruluşun, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır…” hükmü uyarınca UYARILMASINA, ayrıca uyarının kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı hâlinde idari para cezası uygulanacağının bildirilmesine,

2-) 6112 sayılı Kanun'un,

a-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek",

b-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (ç) bendinde yer alan "Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar vermemek..." hükmü ile

c-) 10’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir" hükümlerinin ihlali nedeniyle,

Anılan kuruluşa 14.01.2016 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 04.02.2016 tarih ve 2016/07 sayılı toplantılarda alınan 33 no’lu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendi, 25.09.2016 tarihli yayını nedeniyle evvelce 26.10.2016 tarih ve 2016/52 sayılı toplantısında alınan 67 no’lu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (ç) bendi uyarınca, 18.10.2016 tarihli yayını nedeniyle evvelce 02.11.2016 tarih ve 2016/53 sayılı toplantısında alınan 124 no’lu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, uyarı yaptırımı uygulandığı tespit edildiğinden, aynı hükümlerin tekraren ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir” hükmü uyarınca kuruluş hakkında idari para cezası uygulanması gerektiği,

ç-) 6112 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "Müstehcen olamaz" hükmünün ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanunun “8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (g), (n), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca kuruluş hakkında idari para cezası uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.

Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her dört ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,

İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2017 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.908 TL.İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

  2-) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununun 2/1/2014-6514/32 maddesi ile değişik 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

3-) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün  uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

4-) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.