İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 01.03.2017 tarih ve 324 sayılı yazısına konu MEGA MÜZİK logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 15.01.2017 tarihinde saat 14:34’de yayınladığı reklam yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, 15.01.2017 tarihinde saat 14:34’de yayınlanan "Luis Vigor" adlı bitkisel olduğu iddia edilen ürünün ticari iletişim yayınında; mezkur ürünü kullandığı iddia edilen kişilerin ürün hakkındaki görüşlerine yer verildiği ve cinsel sorunlara çare olduğu hususunda “sipariş hattı “0212 945 3 999” tanıtım fiyatı 79 TL. hemen arayın” şeklinde ifadelerle, ürünün cinsel performansı artırdığı ve cinsel sorunlara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık beyanı belirtilmek suretiyle pazarlanmaya çalışıldığı görülmüştür.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon (cinsel sorunları giderme) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Söz konusu yayında; tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının izleyicilerin tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu,
Bunun yanısıra, söz konusu yayın süresince "Çatır çatır işimi gördü. .. gördüm. .. gördüm.", "Partnerim de kullandı ben de kullandım. Çok güzel birlikteliklerimiz oldu. Çatır çatır şu anda" vb. şeklindeki ifadeler ile zaman zaman bu ifadelere eşlik eden yarı çıplak erotik pozlar veren model görüntüleri içeren söz konusu yayının, toplumun ahlaki sınırlarını zorlayan nitelikte ve müstehcen olduğu, bununla birlikte ürünün tanıtımına ilişkin yayında yer verilen müstehcen görüntüler ile kadınların bir cinsel meta gibi sunulduğu, bu yolla erkek izleyicilerin ilgisini çekmenin hedeflendiği ve dolayısıyla reklamda yer alan görsel ve sözel ifadelerin büyük ölçüde kadın istismarı içerdiği, bu durum ile toplumda var olan cinsiyet ayrımcılığının pekişerek arttığı, kadın kimliğinin basitleştirilerek tahrip edildiği, ayrıca, yetişkinlere yönelik bir ürün tanıtımının, henüz cinsel konularda yeterli fiziksel ve zihinsel olgunluğa erişmemiş çocuk ve gençlerin ekran başında olduğu bir saatte ve cinsel içerikli ifade ve görüntüler kullanılarak yayınlanmasının çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlakî gelişimine zarar verebileceği kanaatine varılmıştır.
Ayrıca söz konusu reklam yayınında bir saatlik yayın dilimi içerisinde 12 dakikalık reklam süresini aşacak şekilde toplam 19 dakika 59 saniye süreyle reklam yayınına yer verildiği, tespit edilmiştir.
Bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (n) bentleri ile 9'uncu maddesinin 6'ncı fıkrasının (c), (ç) ve (d) bentleri ile 10'uncu maddesinin ikinci fıkrası hükümlerinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
1-) 6112 sayılı Kanun'un,
a-) 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan "Toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz",
b-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (d) bendinde yer alan "Kadınların istismarına yönelik olmamak" ,
c-) 10’uncu maddesinin 2’inci fıkrasında yer alan "Tele-alışveriş yayınları hariç, her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz" hükümlerinin ihlali nedeniyle,
Kuruluşun, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır…” hükmü uyarınca UYARILMASINA, ayrıca uyarının kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı hâlinde idari para cezası uygulanacağının bildirilmesine,
2-) 6112 sayılı Kanun'un,
a-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"
b-) 9’uncu maddesinin 6’ıncı fıkrasının (ç) bendinde yer alan "Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar vermemek..." hükmünün ihlali nedeniyle,
Kuruluşa, 19.02.2016 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 16.06.2016 tarih ve 2016/34 sayılı toplantıda alınan 86 No’lu Üst Kurul Kararıyla 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (c) bendi ile 26.10.2016 tarihli yayınları nedeniyle evvelce 24.11.2016 tarih ve 2016/57 sayılı toplantısında alınan 94-99 No’lu Üst Kurul Kararlarıyla 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin 6’ncı fıkrasının (ç) bendi uyarınca, uyarı yaptırımı uygulandığı tespit edildiğinden aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…ihlalin tekrarı hâlinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca, idari para cezası uygulanması gerektiği,
c-) 6112 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde yer alan "Müstehcen olamaz" hükmünün ihlali nedeniyle, Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanunun “8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (g), (n), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca kuruluş hakkında idari para cezası uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her üç ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Aralık 2016 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 10.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) (2017 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirasından az olamayacağından 14.908 TL.İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
3-) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 2/1/2014-6514/32 maddesi ile değişik 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
4-) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un “Ceza hükümleri” başlıklı 77’nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
5-) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun Görev ve Yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve Son Kullanıcının Korunması” başlıklı 48’inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.