İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 28.06.2017 tarih ve 708 sayılı yazısına konu KANAL C logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 16.06.2017 tarihinde saat 08:59:48’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluş tarafından 16.06.2017 tarihinde saat 08:59:48’de herhangi bir ürün adı belirtmeksizin cinsel performans artırıcı bir ürünün ticari iletişim yayınına yer verildiği, yayın esnasında görüntüler ve fondaki ses eşliğinde ekranda "Detaylı bilgi hattı 0 212 912 20 20 WhatsApp bilgi hattı 0532 261 13 57 Anladın sen onu hemen bizi ara Son model performans aracı Arabada beygir gücü 39.90 TL." şeklinde yazılı ifadelere yer verildiği, ticari iletişim yayınında cinsel rahatsızlıkların bir takım benzetmeler ve ima yoluyla ortaya konmaya çalışıldığı, sağlık beyanları açık ve net olarak ifade edilmemekle birlikte, reklamın hitap ettiği izleyici kitlesi tarafından bahse konu ifadelerin ne amaçla kullanıldığının ve hangi sağlık sorununa işaret ettiğinin anlaşıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olduğu, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de "1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 1. maddesinde yer alan "Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde kanunu mahsusuna tevfikan satılır." açık hükmü kapsamında münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılmasının zorunlu olduğu ve diğer yandan söz konusu ürünlerin 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un 43. maddesindeki "Zehirli veya kimyevi maddelerle tıbbi ecza ve müstahzarların müsaadesiz satılması yasaktır. Bunları müsaadesiz satan veya satmak üzere dükkânında bulunduranlar Türk Ceza Kanunu'nun 193 üncü maddesine göre cezalandırılır." hükmü gereğince televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, ürünün ima yoluyla da olsa cinsel sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluşa, Üst Kurul’un 04.05.2017 tarih ve 2017/18 sayılı toplantısında alınan 11 No’lu karar ile, 02.05.2017 tarihinde saat 17:55:43’de yayınladığı “Titan Gel, VCPR, Forman” isimli cinsel ürünlerin ticari iletişim yayınına ilişkin olarak; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulanmasına karar verildiği, karara ilişkin tebligatın KEP ortamı üzerinden yayıncı kuruluşun KEP hesabına 08.06.2017 tarihinde teslim edildiği, 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır." hükmünden hareketle yayıncı kuruluşa tebligatın 13.06.2017 tarihinde yapılmış sayıldığı, tebligatın kuruluşça 13.06.2017 tarihinde tebellüğ edildiği belirlenmiştir.
Bu itibarla;
1) MİSKET MEDYA YAYINCILIK TANITIM HİZMETLERİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ A.Ş. unvanlı ve “KANAL C” logolu kuruluşun 16.06.2017 tarihinde söz konusu ürünün ticari iletişim yayınına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü maddesinin tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususu ile yayın durdurma tarihinin kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
3) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
4) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.