İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 07.07.2017 tarih ve 725 sayılı yazısına konu BERAT logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 03.07.2017 tarihinde saat 13:19’da yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, 03.07.2017 tarihinde saat 13:19’da yayınlanan, üründen fayda sağladıklarını beyan eden kişilerin de yer aldığı "Mucize Krem" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından, “... şok olmaya devam ediyorsunuz. 15 dakikada ağrıya son diyoruz, inanmıyorsunuz. Bakın komşusundan görenler arasın, inanmayanlar aramasın...2 tanesi 59 TL. ...Kireçlenme olanlar, boyun fıtığı olanlar, belinde fıtık olanlar, romatizması azanlar, ağrıdan sızıdan yatamayanlar, vücudunun herhangi bir yerinde ağrı olabilir. Bu ürün sayesinde 15 dakika diyorum bakın 15 dakika...Memnun kalmadım diyemezsiniz iddia ediyorum. Allah yukarıda. Memnun olmayan Latif Doğan'dan gelsin parasını alsınlar. ...Ağrısı sızısı olanlar 15 dakikada ağrıyı ortadan kaldırıyor diyorum...Ürün sorgulatma. com'a giriyorsunuz Google'da, çok basit ve size gelen ürün üzerindeki barkod sistemini oraya yazıyorsunuz, orjinal mi değil mi görüyorsunuz....Ekranın altındaki telefon numarasını şu anda ara. Bugüne özel, normalde 1 alana 1 bedava 59 TL idi. Değişmedi ama bu günün bir özelliği var...Cam kavonozda geliyor. 4 tanesi bugüne özel 99 TL. Türkiye'nin her yerine ulaştırıyoruz...", “59 TL. kargo bedava.3000 yıllık Mucize Krem 1 alana 1 bedava 0212 709 50 02" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, ürünün kireçlenme, boyun fıtığı, bel fıtığı, romatizma gibi ağrılı rahatsızlıkların tümüne iyi geldiği belirtilerek, sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesinin gerekmekte olduğu, Bakanlıktan ruhsatlı/izinli ürünlerin de "1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu'nun 1. maddesinde yer alan "Tabip reçetesi ile verilmesi meşrut olanlar ancak reçete mukabilinde ve diğerleri reçetesiz olarak, münhasıran eczanelerle ecza ticarethanelerinde kanunu mahsusuna tevfikan satılır." açık hükmü kapsamında münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılmasının zorunlu olduğu ve diğer yandan söz konusu ürünlerin 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun'un 43. maddesindeki "Zehirli veya kimyevi maddelerle tıbbi ecza ve müstahzarların müsaadesiz satılması yasaktır. Bunları müsaadesiz satan veya satmak üzere dükkânında bulunduranlar Türk Ceza Kanunu'nun 193 üncü maddesine göre cezalandırılır." hükmü gereğince televizyon, radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satışı ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık sorunlarına çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluşa, Üst Kurul’un 31.05.2017 tarih ve 2017/22 sayılı toplantısında alınan 20 No’lu karar ile, 14.05.2017 tarihinde saat 15:41’de yayınladığı “Mucize Krem” isimli ürünün ticari iletişim yayınına ilişkin olarak; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulanmasına karar verildiği, karara ilişkin tebligatın KEP ortamı üzerinden yayıncı kuruluşun KEP hesabına 23.06.2017 tarihinde teslim edildiği, 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır." hükmünden hareketle yayıncı kuruluşa tebligatın 28.06.2017 tarihinde yapılmış sayıldığı, tebligatın kuruluşça 28.06.2017 tarihinde tebellüğ edildiği belirlenmiştir.
Bu itibarla;
1) ARMA BERAT TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı ve “BERAT” logolu kuruluşun 03.07.2017 tarihinde "Mucize Krem" isimli ürünün ticari iletişim yayınına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının tekraren ihlali nedeniyle; 6112 sayılı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca yayının ON (10) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususu ile yayın durdurma tarihinin kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
3) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
4) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.