İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 19.07.2017 tarih ve 775 sayılı yazısına konu DOLUNAY FM çağrı işaretiyle yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 01.06.2017 tarihinde saat 09:13’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile ses kayıtlarının incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 01.06.2017 tarihinde saat 09:13’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, “sunucu tarafından, “(…) Özellikle evlat sahibi olamayanlar can kulağıyla dinlesinler, (…) Cinni varlıklar genellikle tek başına kalan ve yaşı olgun olan insanları korkuturlar. İnsanlara ürperti, insanlara vesvese, heyecan, asabiyet, telaş gibi hisler verirler. (…)Evimizde ne kadar cinni varlık varsa kurtulmuş olucaz. (…) Size vereceğim derslerle İnşallah sihir, büyü, nazar, cin musallatı gibi her ne sıkıntınız varsa tamamıyla bunlardan kurtulmuş olucaz.(…) Nusret kardeşim yıllardır tedaviye gidiyoruz benim evladım olmuyor. Burada devreye celceletuye giriyor, celceletuye ile her ne varsa ondan kurtuluyoruz. Hasetçilerin yüzünden çoğu kardeşimiz evlat sahibi olamıyor. Rahme cin musallat ediliyor.(…) Özellikle panik atağa, depresyona,yıllardır kırmızı, yeşil reçete kullanan kardeşlerimiz var, epilepsi nöbeti geçiren kardeşlerimiz var, evladı konuşamayanlar var. … Celceletuyenino afişi karı-koca arasında yapılan sihir ve büyüleri tamamen etkisiz hale getiriyor. Sonra sizlere üç aylık tedaviler vericem, parça parça, 21 günlük, 14 günlük, 1 aylık, 2 aylık, 45 günlük tedavileriniz olacak sıkıntılarınıza göre… İki set, üç set artık ne kadar gücünüz yetiyorsa alabilirsiniz. Bir set 49 lira.(…) … sadakayı cariye sahibi olacağız hem de tüm sıkıntılarımızı ardımızda bırakacağız.(…) Evinde nazar boncuğu olan kardeşlerimize sesleniyorum: Vallahi hiçbir işiniz rast gitmez. Nazar boncuğu olduğu yerekafir cinler 1500 km öteden saniyeler içinde sana musallat olabiliyor. (…) Nazar boncuklarından tamamen kurtulalım .(…) Nusret kardeşim nasıl anlıcam bende cin olduğunu? Bakın yatağa girdiğimizde uyuyamayız, sebepsiz yere üzüntü geliyorsa, gece boyunca sıkıntı geliyorsa, (…) korkunç rüyalar görüyorsan, uykunda çok ağlıyorsan, uykunda dişlerini çok sıkıyorsan,(…) işte bunlar bir musallatın habercileridir, celceletuye ile sona erecek. Setiniz gelir gelmez de bana ulaşıyorsunuz canlı yayında.(…) Sıkıntını bana yazdıktan sonra ben de sıkıntına göre dersini, tedavini başlatıcam. Ben başlatmadan başlayamıyorsunuz çünkü, o gece ben yapıyorum, ertesi gün siz başlıyorsunuz. (…) Yine sebepsiz baş ağrıları varsa, beyniniz çok yorgunsa, namaz kılmak istemiyorsak, zikirde zorlanıyorsak, aşırı birvesvese, aşırı bir temizlik hastalığı varsa, aşırı kasılmalar ve sinirlenmeler, (…) tembellik varsa işte biiznillah bu benim tedavi ettiğim çok insanın anlattıklarıdır. Şükürler olsun onların hepsi tedavilerini oldular celceletuyyeyle. (…) korkular, ağrılar, bayılma ve kasılmalar, eşlerin şikayetleri dikkat çekiyor. (…) Biz tamamiylecelceletuye ilmiyle bu sıkıntıları üç aylık bir tedaviyle ortadan kaldırıyoruz. Evimizi evvela cinni varlıklardan kurtarmak sonra celceletuye levhasıyla sihir, büyü ne varsa etkisiz hale getirmek. Rabbim cümlenize nasip eylesin diyoruz.0212- 945 28 18, 0212- 945 28 18. Allah hizmetlerinizi kabul eylesin. .(…) şeklinde ifadelere yer verildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu yayında sunucu tarafından; başta çocuğu olmayan çiftler olmak üzere her türlü derdi olanların set içindeki dualarla şifa bulacaklarının, cin mektubu afişiyle de evlerinin cinlerden temizleneceğinin, baş ağrısı, panik atak, depresyon, bayılma ve kasılmalardan epilepsiye kadar pek çok hastalığın da cin musallatı sonucu oluştuğunun, bu seti alarak ve hocanın söylediklerini uygulayarak üç aylık bir tedavi ile iyileşeceklerinin söylendiği, her türlü cin musallatından, falcıların, büyücülerin sebep olduğu tesirlerden bu ilimle kendilerini kurtaracağının belirtildiği görülmüştür.
İhlale konu yayında, insanların, satışı yapılan dua kitabının içindeki dualarla şifa bulacaklarının, maddi, manevi sıkıntılar ve hastalıklardan kurtulacaklarına inandırılmasının duanın özüne aykırı bir tutum olduğu, bu durumun kişileri tıbbi tedaviden uzaklaştıracağı, insanların dini duygularının sömürüsü ve manevi duygularının istismarı niteliğinde olduğu,
Ayrıca, söz konusu ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapılmasının tıbbi tedavi yöntemlerine duyulan güvenin sarsılmasına neden olabileceği, dolayısıyla yayının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu,
Kanaatine varılmıştır.
Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi ile 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendinde yer alan “Kişileri fal veya batıl inançlar yoluyla istismar edemez.” aynı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” hükümlerinin ihlali nedeniyle,
1) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…) İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mayıs 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 110.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde üç oranı (%3) 3.300,00 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,
3) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
4) İhlale konu yayında sipariş hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.