İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 19.10.2017 tarih ve 968 sayılı yazısına konu 4 EYLÜL TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 19.09.2017 tarihinde saat 16:36’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 19.09.2017 tarihinde saat 16:36’de yayınladığı bal satışı kampanyasına ilişkin ticari iletişim yayınında, "evet, yaklaşık bir hafta oldu ya da olmadı herhalde, bir kampanya düzenlendi, insanlar hala inanamıyor, akşama kadar televizyon kanalımızın telefonları susmuyor, çağrı merkezi susmuyor, 6 kutu petek bal, yanında 3 kavanoz süzme bal 99 lira deyince ortalık karıştı arkadaşlar, ... ","İade Garantili, 6 Kutu Petek Bal, 3 Kavanoz Süzme Bal, Dağ Kekik Balı, Hemen Arayın 0212 945 58 58, Şok Kampanya Az Sonra, 99 TL+Kargo, Siparişi Veren Herkese Sürpriz Hediye","... Helal Sertifikasına sahip tek baldır, evet altını çizerek söylüyorum, Helal Sertifikalı ve ISO 9001 Belgesine sahip, Türk Standartları Enstitüsüne göre, 98 testten ayrı ayrı geçmiş ve testlerin hepsinde başarılı olmuş, mükemmel bir bal. Orijinal bal almak istiyorsanız, ekran altındaki numarayı arıyorsunuz ve 6 kutu petek bal yanında 3 kavanoz süzme bal 99 liraya geliyor. ..." şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle bal tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

İhlale konu yayında, ürün markasının logo olarak ekranda yer almasına rağmen, sözlü ifadelerde bu markaya hiç atıfta bulunulmadığı, muhatap olarak belirtilen kişinin kim olduğunun, markayla ilişkisinin olup olmadığı konusunun da muallakta kaldığı ve bal kutularının gramajı hakkında bilgi verilmediği, ayrıca anılan balı imal ettiği iddia edilen kişi ile Adana'dan canlı bağlantı kurulacağının belirtildiği, oysa aynı reklama aynı gün başka bir saatte de yer verildiği, bunun yanı sıra 6 kutu petek bal yanında 3 kavanoz süzme balın toplam fiyatının, 99 TL. olduğunun belirtilmesinin günümüz ekonomik gerçekleriyle bağdaşmadığı,

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan; bal; Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal ürünü, ifade eder" şeklinde tanımlamaktadır. Buna göre zaten satılan ürün doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz" hükmünü ihlal eder niteliktedir.

Dolayısıyla tanıtımı ve satışı yapılan ürünle ile ilgili olarak izleyicinin yanıltıldığı, istismar edildiği ve mezkur yayının izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının, (a) bendinde belirtilen "Tüketicinin doğru tercihler yapabilmesini sağlamak amacıyla, ürün veya hizmete ilişkin kesin bilgiler verilir ve izleyiciler yanılgıya düşürülemez.", (b) bendinde belirtilen "Ürüne ait üretici firma ve üretim yeri bilgileri verilir." (c) bendinde belirtilen "Gerçek dışı olarak “ilk kez”, “son”, “sadece tek bir sefer”, “sınırlı satış”, “hepsi satılmak üzere-satıldı satılacak” gibi ifadelerle izleyici ürünü satın almaya teşvik edilemez." ilkelerinin dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla;

6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek," hükmünün ihlali nedeniyle,

1) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…) İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ağustos 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 5.635,60 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

2) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen raporun Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

3) İhlale konu yayında sipariş hattı numarasının kullanılması nedeniyle, raporun; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,

4) İhlale konu raporun; Türk Gıda Koteksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlıklı 7’inci maddesi kapsamında değerlendirilmek üzere Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.