İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 02.11.2017 tarih ve 1013 sayılı yazısına konu MAKSİM TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 23.10.2017 tarihinde saat 13:43’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 23.10.2017 tarihinde saat 13:43’de yayınladığı bal satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından "Bugün muhteşem bir kampanya. Bala doyuracağız. Erzincan'dan gelen yeni ürünlerimiz...Gördüğünüz gibi halis muhlis ballarımızdan size tam bal gönderiyoruz 6 bal 6 bal. İster süzme ister petek. 3 süzme 3 petek. ...Bu ballarımızın zaten lezzetini kalitesini bilmeyen yok, dillere destan. ...Abiciğim yanında ne var yanında öyle bir hediye veriyorum ki diyorsunuz ki kampanya o ürünü alamıyoruz. Bu ürünümüz ne? İşte NOKİA 3310”, "6 Petek veya 6 Süzme Bal 110TL+ Kargo / Sipariş Hattı: 0212 912 30 94/ Nokia 3310 Hediye/Stoklarla Sınırlı/Tükenmeden Arayın" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle bal tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.
İhlale konu yayında, "halis muhlis ballarımızdan size tam 6 kavanoz göndereceğim...Bu ballarımızın zaten lezzetini kalitesini bilmeyen yok, dillere destan" ifadelerle "Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunun ileri sürüldüğü, bal siparişi veren herkese Nokia 3310 cep telefonunun hediye olarak verileceğinin söylendiği, tanıtımda bunun bir kampanya olduğu ifade edilmiş olsa da, hediye olarak gönderileceği söylenen Nokia 3310 markalı telefonun gerçek piyasa değeri ve satışa sunulan 6 kavanoz balın piyasa fiyatı da dikkate alındığında serbest piyasa koşullarında dahi gerçekçi olmadığı, dolayısıyla eksik ve çelişkili bu bilgiler ile izleyicinin yanıltılmaya çalışıldığı kanaatine varılmıştır.
Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan; bal; Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal ürünü, ifade eder" şeklinde tanımlamaktadır. Buna göre zaten satılan ürün doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz" hükmünü ihlal eder niteliktedir.
Ayrıca, kuruluşun bir saatlik yayın dilimi içerisinde (13:00-14:00) Kanunda belirtilen yüzde yirmilik oranı (12 dakika) aşacak şekilde toplam 16 dakika 07 saniye süreyle ticari iletişim yayınına yer verildiği tespit edilmiştir.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin ikinci fıkrasının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır." ve 10'uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan "Tele-alışveriş yayınları hariç her türlü reklam yayınlarının oranı, bir saat başından bir sonraki saat başına kadarki yayın içinde yüzde yirmiyi aşamaz." hükümlerinin ihlali nedeniyle,
1) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…) İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen raporun Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
3) İhlale konu yayında sipariş hattı numarasının kullanılması nedeniyle, raporun; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
4) İhlale konu raporun; Türk Gıda Koteksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlıklı 7’inci maddesi kapsamında değerlendirilmek üzere Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.