İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 08.11.2017 tarih ve 1024 sayılı yazısına konu TV 2000 logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 30.10.2017 tarihinde saat 08:05’de yayınladığı “İbrahim Hatipoğlu ile Gönüllere Yolculuk” adlı program yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 30.10.2017 tarihinde saat 08:05’de yayınladığı “İbrahim Hatipoğlu ile Gönüllere Yolculuk” adlı program ve "Ümmü Sübyan Hamaili" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, “- Dua edelim. Ama senin kızın kendisine ve çocuklarına Ümmü Sübyan takması lazım.- Biraz sonra biraz sonra bir numara gelecek ekrana reklamda. O numarayı ararsan oradaki çocuklarım yardımcı olacaklar. İbrahim Hoca'nın yazdığı Hamailden gönder bana deyip söyleyin annecim. Bakın bugün bugün itibariyle evet evet bu ayların bir ay daha sonra dördüncü yılı tamamlanıyor. Bu ekranlardan bağıra bağıra size Ümmü Sübyanı anlatıyorum. Down sendromlu spastik özürlü çocukların yüzde doksanı Ümmü Sübyan sebebiyledir. Evet.- Hocam panik atak bozukluk korkularımız için ne yapmalıyız?- Panik atak bozukluk korkularınız için mutlaka Ümmü Sübyan Hamaili takmalısınız. Ümmü Sübyan Hamaili bu türden rahatsızlıklarınız için biiznillahi teala en geçerli, en kolay, en ulaşılabilir ve ALLAH'ın izni kerimiyle ne o isabet etmiş. İsabeti kesin metottur.- Hocam bir sorum olacaktı. Bir çocuğum vardı. 4 aylık. Çocuk kendini sıkıyor hocam. Ellerini emiyor. Yani beşikten çıkacak yani. Sanki kendisini çok sıkıyordu yani. Bazen gece ateşi oluyordu. Ağlaması vardı.- Sonra ne yaptınız?- Sonra bir şeye götürdüm hocam. Bir hocaya götürdüm. Dedi bu nazardır dedi. Bir şey yazdı. Bir kağıt yazdı buna verdi. Yani çocuk verdi yani şimdi yani aynı hemen hemen aynı eskisi gibidir....- Bir de Ümmü Sübyan vardı.Yani şeyde yastığın altında.- Yastığın altındaki Ümmü Sübyan olsun...- Yani Ümmü Sübyan aynı yerinde kalacak.- O dursun. Ümmü Sübyan ayrı bir şey. Ümmü Sübyan Allahın izniyle olası havalaleleri bile engelleyecek. O dursun. "3 Adet Yasin-İ Şerif", "3 Adet Çörek Otu Yağı", "3 Adet Ümmü Sübyan Hamaili", "74.90 " siparişi için "0 212 925 25 00" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle ürünün; Down Sendromu, Spastik Özür, Panik Atak ve Yüksek ateş nedeniyle oluşan Havale gibi bir çok rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına bir çözüm olarak sunulduğu ve ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.

İhlale konu “İbrahim Hatipoğlu ile Gönüllere Yolculuk” adlı programda yeni doğan çocukların Down sendromlu ve spastik özürlü olmalarının sebebinin yüzde doksan oranında Ümmü Sübyana bağlandığı ve Ümmü Sübyan Hamailinin takılarak bu hastalıkların tedavi edilebileceğinin belirtildiği, ayrıca Panik Atak bozukluk korkuları ve çocuklarda ateş yükselmesi nedeniyle oluşabilecek havalelerin engellenmesi için de Ümmü Sübyan Hamailinin takılması gerektiğinin sunucu tarafından özellikle vurgulandığı, dolayısıyla izleyicilerin bilimsel tıbbi tedavileri almaktan geri kalabilecekleri ve sağlık problemlerinin daha da derinleşebileceği kanaatine varılmıştır.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,

Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya imâ eden tüm ifadeler sağlık beyânı olarak kabul edildiği, Bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapılmaktadır. Yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu " Ümmü Sübyan Hamaili " isimli ürünün Down Sendromu, Spastik Özür, Panik Atak ve Yüksek ateş nedeniyle oluşan Havale gibi bir çok rahatsızlıklara iyi geldiği belirtilerek ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Kuruluş hakkında 08.05.2017 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurul’un 31.05.2017 tarih ve 2017/22 sayılı toplantısında alınan 37 No’lu karar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulandığı, 31.07.2017 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurul’un 17.08.2017 tarih ve 2017/33 sayılı toplantısında alınan 18 No’lu karar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca 10 gün yayın durdurma kararının uygulandığı Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; “İbrahim Hatipoğlu ile Gönüllere Yolculuk” adlı program ve "Ümmü Sübyan Hamaili" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla;

RADYO İKİBİN UYDU YAYINCILIK REKLAM MATBAA TANITIM VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı “TV 2000” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 30.10.2017 tarihli anılan yayınlarında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,

Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.