İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 03.07.2017 tarih ve 719 sayılı yazısına konu FOX logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 20.05.2017 tarihinde saat 20:00’da yayınlanan "Kalbimdeki Deniz" adlı dizi film yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
FOX logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluş tarafından 20.05.2017 tarihinde saat 20:00’da yayınlanan "Kalbimdeki Deniz" adlı dizi filmde; “…Kadın ne ki? Onun yüreğinden geçeni, ne istediğini düşünsünler. Kadın bizim oralarda bildiğin mal. Babamın ahırındaki at kadar bile değerim yok benim. Ha konağın iti ha ben. Kafayı yiyecem ya! Ortaçağ'da mı yaşıyor bunlar? Bizim oraları görsen çok seversin, ya da bilmiyom belki benim memleketim diye öyle geliyor. Ama evet erkeklerin kafası bildiğin Ortaçağ'da kalmış. Kadınlarda da kabahat var o zaman. Hani bunları bir kadın doğurmuyor mu, büyütmüyor mu? Oğullarını öyle yetiştirmesinler o zaman.Erkeğin zulmüyle baskısıyla yetişiyor kadın. Hayatı tanımadan daha küçücük yaşta ana oluyor. Ee meslek yok, eğitim yok. Başını kaldırıp bir laf edecek olsa doğduğuna pişman ediyorlar ne sanıyon sen?...” şeklinde ifadelere yer verildiği görülmüştür.
İhlale konu yayında, bölgeye yönelik son derece olumsuz ifadelerin kullanıldığı ve bu ifadeler kullanılırken de genelleme yapılarak bir klişe üzerinden bütün bölge halkı zan altında bırakılarak bölgeye yönelik adeta itibar suikastının yapıldığı, film her ne kadar bir kurgu yapısına sahip olsa da toplumda yaygın olan "Bölgede kadınlar alınan satılan bir meta gibidir. Hiç bir insani itibara sahip değildir." klişesi üzerine inşa edilmiş ve bu durum "Kadın bizim oralarda bildiğin mal. Babamın ahırındaki at kadar bile değerim yok. Ha konağın iti ha ben. Bizim oraları görsen çok seversin, ya da bilmiyom belki benim memleketim diye öyle geliyor. Ama evet erkeklerin kafası bildiğin Ortaçağ'da kalmış." ifadeleriyle bölge halkının tamamını zan altında bırakacak şekilde bölgenin esas sosyal yapısıymış gibi yansıtıldığı, toplumsal olarak olumsuz imajlarla sunulduğu görülmüştür.
Bu nedenle ihlale konu yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “Irk, renk, dil, din, tabiiyet, cinsiyet, engellilik, siyasi ve felsefi düşünce, mezhep ve benzeri nedenlerle ayrımcılık yapan ve bireyleri aşağılayan yayınları içeremez ve teşvik edemez” ilkesinin ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. …” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 29.184.842,65 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, yüzde bir oranı (%1) 291.848,00 TL İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Üst Kurul Üyesi İlhan TAŞCI’nın karşı oyu ve oy çokluğuyla karar verildi.
Toplantıya Ait Şerhler
Üst Kurulun 07.12.2017 gün 49 sayılı toplantıda aldığı 18 no.lu karara karşı oy yazısı.
İlhan TAŞCI Şerhidir.