İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 30.11.2017 tarih ve 1115 sayılı yazısına konu MELTEM TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 21,22.11.2017 tarihlerinde 16.07, 16:15 ve 17:26 saatlerinde yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 21,22.11.2017 tarihlerinde 16.07, 16:15 ve 17:26 saatlerinde yayınlanan “Panax” isimli ürünün ticari iletişim yayınında; “Bitkisel gıda takviyelerinin lider ismi Kibarlı gururla sunar. Uzakdoğu"da her şeye fayda sağlayan anlamına gelen adeta sihirli bir kelime. Kibarlı Panax'ta içeriğindeki özel bitki ekstraktları ve özel formülüyle yıllardır milyonların hayatını değiştiren bir ürün oldu. İşte Kibarlı Panax'ın içindeki hayat paçacıkları. Uzakdoğu"nun geleneksel tıbbında binlerce yıldır kullanılan, dunyanın en gözde bitkisi Panax Ginseng. Marifeti ve faydalarıyla ünü son yıllarda giderek artan Çoban Çökerten ve tüm dünyada tam 5 bin yıldır kullanılan temel gıda maddelerinden biriyken bir anda bitkisel destek formüllerinin gündemine oturan Yulaf. Bitkisel gıda takviyelerinin lider ismi Kibarlı, işte bu 3 önemli bitkinin ekstraktını çok özel bir formül ile bir araya getirip halkımızın hizmetine sundu. Tam 5 yıldır kullanan herkes, yaşadığı değişikliklerle bu üründen memnun kaldı, Panax'ı eşine dostuna tavsiye etti. Kapten kalbe yol alan Kibarlı ve Panax ailesi bir çığ gibi büyüdü büyüdü, ünü tüm dünyayı sardı. Panax şimdi Avrupa"dan Türk dünyasına Rusya'dan Amerika'ya dünyanın dört bir yanında insanlığın hizmetinde. Avrupa, Kibarlı ürünlerine, OTC yani Güvenli Gıda Takviyesi onayı verdi. Almanya Bilim Komisyonu, Kibarlı Panax'ı reçetesiz satılabilen Güvenli Gıda Takviyesi olarak onayladı ve Sağlık Beyanıyla satışına izin verdi. Oluşturduğu memnuniyetle kullanan herkesin kalbinde taht kuran Kibarlı Panax adeta ülkemizin dünyadaki gururu oldu. Kibarlı Panax sizin için dünyanın en kaliteli ekstraktları kullanılarak Türkiye'nin en modern tesislerinden birinde el değmeden üretiliyor. Panax başta olmak üzere Kibarlı ürünlerinde kullanılan bitkilerin tamamı Gıda ve Tarım Bakanlığının insan sağlığına hiçbir zararı olmadığını onayladığı Pozitif Bitki Listesinde yer almaktadır. Gönül rahatlığı ile diyoruz ki Kibarlı ve Kibarlı ürünleri %100 güvenlidir. Evet Kibarlı milyonlarca yıldır tüm canlılara hayat veren bitkileri, geleneksel bilgilerin ışığında modern teknoloji ile insanlığın hizmetine sunmaya devam ediyor. Ülkemiz ve tüm dünyada binlerce insan, hayata PANAX başta olmak üzere Kibarlı ürünleri ile artık daha güzel ve mutlu bakıyor. Kibarlı Panax başta olmak üzere ürünlerimizi kullanan milyonlarca insana en kalbi teşekkürlerimizi ediyoruz. Kibarlı Doğal Sağlık Ürünleri. %100 güvenli, %100 bitkisel, %100 doğal. 7 gün 24 saat danışma hattımızı arayarak ürünlerimiz hakkında bilgi alabilir, önerilerinizi bizimle paylaşabilirsiniz. Şikayetlerden uzak, mutlu ve dinç bir yaşam için siz de geç kalmadan Kibarlı ile tanışın, rahat ve huzurlu bir hayat sürün.Danışma ve sipariş için 0 212 580 92 72 www.kibarlı.net" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelere yer verildiği görülmüştür.

İhlale konu yayında, PANAX ve diğer KİBARLI ürünleri ile ülkemiz ve tüm dünyada binlerce insanın, hayata artık daha güzel ve mutlu baktıkları, PANAX'ın Uzakdoğu"da her şeye fayda sağlayan anlamına gelen adeta sihirli bir kelime olduğu gibi ifadelerle PANAX'ın her hastalığa iyi geldiği, insanları sağlıklarına kavuşturduğu ima edilerek, kullanılması gerektiğinin vurgulandığı, ürünün açıkça ifade edilmemekle birlikte yayın içeriğinde genel olarak kullanılan dil dikkate alındığında ima yoluyla ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı kanaatine varılmıştır.

Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “İnsan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten ileri süren veya ima eden tüm ifadeler sağlık beyanı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritim bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, bunun yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.

Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, söz konusu ürünün ima yoluyla birçok sorunlara çözüm olarak sunulduğu ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, ticari, bilimsel olmayan yanlış mesajlar verdikleri, dolayısıyla tüketicilerin yanıltarak istismar edildiği kanaatine varılmıştır.

Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Anılan yayın kuruluşu hakkında; 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat göz önünde bulundurularak, %3 oranında idari para cezası uygulanmasına ve idari tedbir olarak program yayınının üç (3) kez durdurulmasına, karar verilmesi takdir edilmiştir.

Bu itibarla;

1) 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlali nedeniyle;

6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanun’un 8’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (f), (g), (ğ), (h), (n), (ö), (s), (ş) ve (t) bentlerindeki yayın hizmeti ilkelerine ve aynı maddenin dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara, ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde ikisinden beşine kadar idarî para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz. Ayrıca, idarî tedbir olarak, ihlale konu programın yayınının beş keze kadar durdurulmasına, isteğe bağlı yayın hizmetlerinde ihlale konu programın katalogdan çıkarılmasına karar verilir. İhlalin mahiyeti göz önünde bulundurularak, bu fıkra hükümlerine göre idarî para cezası ile birlikte idarî tedbire karar verilebileceği gibi, sadece idarî para cezasına veya tedbire de karar verilebilir.” hükmü uyarınca, idari para cezası ve idari tedbir uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 56.647,94 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) Ayrıca, İdarî tedbir olarak, ihlale konu PROGRAM YAYINININ TAKDİREN 3 (ÜÇ) KEZ DURDURULMASINA, bu idari tedbirin uygulanma zamanın kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,

c) İdari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan programın yerine, Üst Kurulca gönderilen programların, programın başında; “Bu program, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 21.12.2017 tarih ve 2017/51 sayılı toplantısında alınan 90 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 21, 22.11.2017 tarihlerinde 16.07, 16:15 ve 17:26 saatlerinde yayınladığı “Panax” isimli ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınına yer vermek suretiyle, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, ‘Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez...’ hükmünün ihlali nedeniyle idari tedbir uygulanması sonucu yayını durdurulan program yerine yayınlanmaktadır.” metninin anlaşılır şekilde okunarak DVD/CD’de yer aldığı şekliyle ticari iletişim yayını içermeksizin yayınlanmasına, ayrıca anılan metnin program yayını süresince ekranın altında akar yazı ile verilmesine,

d) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir. … Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

2) Ayrıca, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne göre takdir ve ifası için ilgililer hakkında işlem yapılması talebiyle dosyanın Sağlık Bakanlığı'na gönderilmesine,

3) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza hükümleri” başlıklı 77 nci maddesinin on ikinci fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen dosyanın Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

4) İhlale konu yayında iletişim hattı numaralarının kullanılması nedeniyle, dosyanın; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6’ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.