İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 20.11.2017 tarih ve 1090 sayılı yazısına konu YILDIZ RİZE TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 17.11.2017 tarihinde, saat 08:53’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;

Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 17.11.2017 tarihinde, saat 08:53’de yayınladığı bal satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından; “Evet yaklaşık bir hafta oldu ya da olmadı herhalde bir kampanya düzenlendi. 6 kutu petek bal. Yanında üç kavanoz süzme bal. Üstelik organik. Evet organik orijinal bal 99 lira "Bu işin içerisinde Allah'ın rahmetinden başka hiç bir şey yok. Ama Allah sizden razı olsun geçen hafta biz sizi davet ettik. Adana'ya geldiniz, kovanlarımızı gezdiniz. Arıcılarımızla tanıştınız. fabrikamızı ziyaret ettiniz. Nasıl hangi ortamlarda bu balı işlediğimizi, dolumunu yaptığımızı gördünüz gardaşım. Şimdi insanlar zannediyor ki balın kilosu 100 milyon- 150 milyon. Böyle bir şey yok güzel kardeşim...Market bizim 5 katımız fazla para kazanıyor güzel yeğenim....Bu sahte ballardan, yurt dışından gelen sahte ballardan, yada iki, üç tane hokkabazın çıkıp da insanların sağlığıyla oynadığı mısır şurubuyla, glikoz şurubuyla yaptıkları ballar yüzünden artık canımızdan bezdik... Türkiye'nin ISO 9001 belgesine sahip tek bal fabrikası bizim kurban olduğum. Helal gıda sertifikası var. Yani bu sertifikayı öyle herkes alamaz. Arının kursağından geçmemiş hiç bir bala da kimse bu sertifikayı vermez. İşte biz bunu insanlara tanıtmak için dedik ki aracının aracının aracısını ortadan kaldıracağız. Direkt insanların sofrasına getireceğiz dedik. Siz de bize destek oldunuz. Şimdi inanmayanlar için biz de dedik ki bu balı gönül rahatlığıyla tüketebilmeleri için 6 kutu petek bal, 3 kavanoz da süzme bal kendi tesisimizde ISO 9001 belgeli tesisimizde dolumunu yaptığımız balları Türkiye'nin her yerine ulaştıracağız kurban olduğum.", "Herkes Ekran Başına/ Kaçıranlar İçin Muhteşem Kampanya./ 6 kutu petek bal, 3 kavanoz süzme bal/ Dağ kekik balı/ Arayan herkese sürpriz hediye/ İade garantili/ Şok kampanya/ Az sonra , 99 TL+Kargo/ Sipariş hattı 0212 945 17 05/ Organik bal bu fiyata" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle bal tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.

İhlale konu yayında, doğal olması gereken balla ilgili, yayın süresince "organik helal sertifikalı, orijinal Türk malı gerçek bal, diğer ballarla karıştırmayın, orijinal bal yiyin" gibi ifadelerle balın sahte olmayıp, diğer ballardan farklı bir niteliğe sahip olduğu algısı yaratılmaya çalışıldığı, balın gramajı, markası ve balı imal ettiği iddia edilen kişinin markayla olan ilgisinin tam olarak açıklanmadığı, canlı olmayan bir bağlantının canlı bağlantı olarak sunulduğu, balda olması gereken özelliklerin sanki tanıtımı yapılan bala özgüymüş gibi vurgulandığı tespit edilmiştir.

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde bal; “Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal ürünü, ifade eder" şeklinde tanımlamaktadır. Buna göre zaten satılan ürün doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar, Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz" hükmünü ihlal eder niteliktedir.

Dolayısıyla tanıtımı ve satışı yapılan ürünle ile ilgili olarak izleyicinin yanıltıldığı, istismar edildiği ve mezkur yayının izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.

Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.

Bu itibarla; 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek," hükmünün ihlali nedeniyle,

1) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…) İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,

a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,

Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,

b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,

2) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen raporun Reklam Kurulu’na gönderilmesine,

3) İhlale konu yayında sipariş hattı numarasının kullanılması nedeniyle, raporun; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,

4) İhlale konu raporun; Türk Gıda Koteksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlıklı 7’inci maddesi kapsamında değerlendirilmek üzere Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na gönderilmesine,

Oy birliği ile karar verildi.