İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 24.11.2017 tarih ve 1101 sayılı yazısına konu SILA TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 21.10.2017 tarihinde saat 09:42’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 21.10.2017 tarihinde saat 09:42’de yayınladığı bal satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından "Evet yaklaşık bir hafta oldu ya da olmadı herhalde bir kampanya düzenlendi. 6 kutu petek bal. Yanında 3 kavanoz süzme bal. Üstelik organik. Evet organik orijinal bal 99 lira "...Bu işin içerisinde Allah'ın rahmetinden başka hiç bir şey yok. Ama Allah sizden razı olsun. Bak geçen hafta biz sizi davet ettik. Adana'ya geldiniz, kovanlarımızı gezdiniz. Arıcılarımızla tanıştınız. Fabrikamızı ziyaret ettiniz. Nasıl hangi ortamlarda bu balı işlediğimizi, dolumunu yaptığımızı gördünüz gardaşım. Şimdi insanlar zannediyor ki, balın kilosu 100 milyon- 150 milyon. Böyle bir şey yok güzel kardeşim...Market bizim 5 katımız fazla para kazanıyor güzel yeğenim....Bu sahte ballardan, yurt dışından gelen kaçak ballardan, yada iki, üç tane hokkabazın çıkıp da insanların sağlığıyla oynadığı mısır şurubuyla, glikoz şurubuyla yaptıkları ballar yüzünden biz arıcılar olarak artık canımızdan bezdik... Türkiye'nin ISO 9001 belgesine sahip tek bal fabrikası bizik kurban olduğum. Helal gıda sertifikası var. Yani bu sertifikayı öyle herkes alamaz. Arının kursağından geçmemiş hiç bir bala da kimse bu sertifikayı vermez..... Gardaşım arasınlar siparişini versinler. Adamın aklında soru işareti mi var?...'Acaba bu bal sahte mi?' Gardaşım kutuyu açtın mı? Daha bir lokma ağzına sürmeden Türkiye'nin her yerinde laboratuvarlar var gardaşım. Gitsinler laboratuvarda analizini yaptırsınlar. Eğer bu balda yüzde yüz organik olmama durumu olursa...bal 98 tane testten geçiyor. Eğer 97 sinden geçsin, 1 tane testten kalsın beni mahkemeye versinler,... 6 kutu petek bal 3 kavanoz süzme bal 99 liraya kapısına geliyor. Memnun olmazsa 10 katını ben iade edecem, bal da onlarda kalsın gardaşım., 6 Kutu Petek Bal/3 Kavanoz Süzme Bal/ Dağ Kekik Balı/ İade Garantili Şok Kampanya Az Sonra /99 TL+Kargo/ Sipariş Hattı: 0216 975 06 06/ ORGANİK Helal Sertifikalı/ Orijinal Türk Malı Gerçek Bal/ Sahte Balcılara İnat/ Orijinal Bal Bu Fiyata/ Bu Balın Hastası Olacaksınız/ Beğenmezseniz İade Garantili/ Helal Sertifikalı Tek Bal/ Reklamı İlk Defa Yapılıyor/ Diğer Ballarla Karıştırmayın/ Stoklarla Sınırlı Kampanya/ Hemen Arayın Orijinal Bal Yiyin" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle bal tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.
İhlale konu yayında, bal markasının logo olarak ekranda yer almasına rağmen, sözlü ifadelerde bu markaya hiç atıfta bulunulmadığı, muhatap olarak belirtilen kişinin kim olduğunun, markayla ilişkisinin olup olmadığı konusunun muallakta kaldığı, canlı olmayan bir bağlantının canlı bağlantı olarak sunulduğu, balda olması gereken özelliklerin sanki tanıtımı yapılan bala özgüymüş gibi vurgulandığı tespit edilmiştir.
Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğinin 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde bal; “Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal ürünü, ifade eder" şeklinde tanımlamaktadır. Buna göre zaten satılan ürün doğal olmalıdır. Ayrıca yayındaki ürünün doğallığına veya saflığına yapılan vurgu ve iddialar Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; Tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak vurgulayarak, yanıltıcı biçimde olamaz" hükmünü ihlal eder niteliktedir.
Dolayısıyla tanıtımı ve satışı yapılan ürünle ile ilgili olarak izleyicinin yanıltıldığı, istismar edildiği ve mezkur yayının izleyicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, söz konusu ticari iletişim yayınına girişte kapak kullanılmadığı tespit edilmiştir.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin birinci fıkrası ile, Yayın Hizmetleri Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 9/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan "Tele-alışveriş yayınlarında... Tüketicinin doğru tercihler yapabilmesini sağlamak amacıyla ürün veya hizmete ilişkin kesin bilgiler verilir ve izleyiciler yanılgıya düşürülemez" ilkesinin, dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla; 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan, "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek," ve 10’uncu maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükümlerinin ihlali nedeniyle,
1) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. (…) İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
Bu itibarla; aynı yayınla, birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlalin de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 15’inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır (tek) cezanın verilmesi öngörüldüğünden,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Eylül 2017 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 17.426,09 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2017 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 14.908 (ondörtbindokuzyüzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. …” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2) Reklam Kurulu Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “Ticari reklam ve haksız ticari uygulamaları, (a) bendinde belirlenen ilkeler çerçevesinde incelemek ve gerektiğinde denetim yapmak” hükmünün uygulanması ve uygun görülmesi halinde 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun “Ceza Hükümleri” başlıklı 77’nci maddesi hükümleri uyarınca işlem yapılmasını teminen raporun Reklam Kurulu’na gönderilmesine,
3) İhlale konu yayında sipariş hattı numarasının kullanılması nedeniyle, raporun; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun “Kurumun görev ve yetkileri” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Abone, kullanıcı, tüketici ve son kullanıcıların hakları ile kişisel bilgilerin işlenmesi ve gizliliğinin korunmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri ve denetlemeleri yapmak.” ve “Tüketicinin ve son kullanıcının korunması” başlıklı 48 inci maddesindeki; “Kurum, elektronik haberleşme hizmetlerinden yararlanan tüketici ve son kullanıcıların, hizmetlere eşit koşullarda erişebilmelerine ve hak ve menfaatlerinin korunmasına yönelik usul ve esasları belirler.” hükümleri kapsamında, değerlendirilmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na gönderilmesine,
4) İhlale konu raporun; Türk Gıda Koteksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlıklı 7’inci maddesi kapsamında değerlendirilmek üzere Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na gönderilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.