İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 21.12.2017 tarih ve 1169 sayılı yazısına konu VİZYONTÜRK logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 14.12.2017 tarihinde saat 09:32’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 14.12.2017 tarihinde saat 09:32’de yayınladığı "Meşhur Pekin Kremi" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, sunucu tarafından, “Evet sevgili izleyicilerimiz. Şimdi ekranınızın başından sakın ayrılmayın. Bel fıtığıyla, boyun fıtığıyla, bel ağrısıyla, diz ağrısıyla, boyun ağrısıyla çekmiş olduğunuz sıkıntılarınız varsa bir daha ömür boyu bu ağrılarla karşılaşmak istemiyor iseniz şayet bizi çok iyi dinleyin. Bir de stüdyomuzda bel ağrısı, diz ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığı olan varsa, buna bugüne kadar mağdursa, çözümünü bulamadıysa...-Bir yerin ağrıyor mu?-Benim yok ama eşimin var.-:Neyi var?-Eee bel.-Bel mi?Kaç senedir çekiyor?-Bel ve diz.-Bel ve diz. Kaç senedir?-Çok uzun yıllardır.-Vallahi en fazla on beş, yirmi dakika.- Bel ağrısı, diz ağrısı, boyun ağrısı, bel fıtığı ile ilgili rahatsızlıklarınız varsa sadece otuz gramlık bir ürün gönderiyorum(Eline aldığı ürünü göstermektedir). İkinci otuz gramlık da yanında size geliyor. Bu kutuda altmış gram ürün geliyor. Bedeli 59 lira. Türkiye'nin her tarafına.- Kaslarda, romatizmal durumlarda, efendime söyleyeyim eklem ağrılarında, bel fıtığında, boyun fıtığında, sinüzit ve migreni olan sevgili izleyicilerimizde de birisi varsa maksimum beş saniye vallahi de billahi de altı saniye değil. Varsa kullanın.- Ben ben ben bir aydır sinüzit problemi yaşıyorum.- Beş saniye diyorum bakın. Beş gün, beş dakika demiyorum. İki dakika, bir dakika demiyorum. Beş saniye içerisinde neler olduğunu burada görüyorsunuz.- Eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, hele bir de bazen insanlarda böyle mantar, egzama olur ya. Bu mantar, egzama ile ilgili çektiğiniz rahatsızlıklarınız varsa vallahi bir haftada bitiriyor mantarı, egzamayı. Bazı insanların böyle yüzünde kabuklanmalar falan olur. Bunu al cildine sür.(Önünde duran kremi alarak kendi yüzüne sürmektedir) Soyulmalar oluyor. Yani bunu alıp normal olarak sürmüş olduğunuz zaman içerisinde böyle herhangi bir aksi yanı da yoktur. Çünkü tamamen doğal bir ürünlerde....Şimdi sevgili izleyicilerimiz. Kampanyayı da bitiriyorum. Allah hepinizin hastasına şifa versin.”, "Meşhur Pekin Kremi, Kargo Dahil 59 TL, 1 Alana 1 Hediye" sipariş için "0216 490 00 90" şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle ürünün; eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, mantar, egzama gibi bir çok rahatsızlıklara iyi geldiği vurgulanarak, sağlık sorunlarına bir çözüm olarak sunulduğu ve ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışına yönelik yayın yapıldığı görülmüştür.
Bilindiği üzere, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasında; "...Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis ve tedavi ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını yapanlar bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ayrıca bunların tanıtım veya satışlarının internet veya başkaca herhangi bir elektronik ortam üzerinden yapılması hâlinde 18 inci maddenin üçüncü fıkrası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan, 26 Ağustos 2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkındaki Yönetmeliğin Tanıtım Faaliyetlerinin Kapsamı ve Esaslarının anlatıldığı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasında "Beşerî tıbbi ürünlerin internet dâhil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamaz." hükmü,
Gıda kapsamında değerlendirilerek izin verilen ürünlere ilişkin, 5996 sayılı Kanuna dayanılarak hazırlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 3.fıkrasında ise "...bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta bulunan ifadeler yer alamaz..." hükmü yer almaktadır.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; “insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya imâ eden tüm ifadelerin sağlık beyânı olarak kabul edildiği, bununla birlikte, TV ve radyo kanallarının reklamlarında veya programlarında gıda takviyeleri ve bazı kozmetik ürünlerin "zeka seviyesinde artış, iştahsızlık, erken boşalma, iktidarsızlık, sperm sayılarını arttırma, cinsel sorunları giderme, tansiyon ve ritm bozuklukları, mide bağırsak problemleri, hepatit C, hepatit B, diyare, hemoroid, gastrit/reflü, kolesterol seviyesini azaltma, astım şikayetlerinin giderilmesi, kemik erimesi, trombosit düşüklüğü, kanser (tümör), karaciğer büyümesi, kansızlık, idrar yolları problemleri, migren, baş ağrısı, uçuk tedavisi, metabolizmayı hızlandırması, sindirimi kolaylaştırması, hazımsızlığa iyi gelmesi" gibi bir çok sağlık beyanıyla tanıtımı ve satışı yapıldığı, yanı sıra bazı kozmetik ürünlerinde "bel ve boyun fıtığı, kireçlenme, romatizma, diz ve kas ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrıları, saç çıkarma, kellik" gibi semptomlarda tedavi edici özelliği belirtilerek yani sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışının yapıldığı” belirtilmektedir.
Bahse konu ürünün tanıtım ve satışına yönelik ihlale konu yayında, ürünün eklem ağrısı, diz ağrısı, bel ağrısı, boyun fıtığı, bel fıtığı, ayak kokusu, sinüzit, mantar, egzama gibi bir çok rahatsızlıklara iyi geldiği belirtilerek ve ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla tanıtımının yapıldığı sabit olup, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin sağlık beyanı ile tanıtılması ve bu tanıtımda yer alan ifadelerin, insanların hastanelere, tıp doktorlarına ve tıbbi tedavi yöntemlerine duydukları güvenin sarsılmasına neden olabileceği ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkileyebileceği kanaatine varılmıştır.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alındığında; ihale konu yayında, söz konusu ürünün sağlık beyanı ile tanıtım ve satışının yapılmasının, 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu’nun 19’uncu maddesinin birinci fıkrasına ve ilgili mevzuatına aykırılık taşıdığı, dolayısıyla mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde... takviye edici gıdalar ve benzeri destekleyici ürünler de dâhil olmak üzere herhangi bir ürünün ilgili mevzuatına aykırı olarak sağlık beyanıyla satışına, pazarlanmasına ve/veya reklamına... yer verilemez..." hükmünün ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında 05.07.2017 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurul’un 19.07.2017 tarih ve 2017/29 sayılı toplantısında alınan 27 No’lu karar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca idari para cezası ile 5 kez program durdurma müeyyidesinin uygulandığı, 23.09.2017 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurul’un 24.10.2017 tarih ve 2017/43 sayılı toplantısında alınan 24 No’lu karar ile, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin 4’üncü fıkrasının bir yıl içinde tekraren ihlali nedeniyle aynı Kanun’un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca 10 gün yayın durdurma kararının uygulandığı Üst Kurul Kayıtlarından anlaşılmış olmakla; "Meşhur Pekin Kremi" isimli ürünün ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan kuruluşun YAYIN LİSANSININ İPTALİNE karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla;
KRAL KARADENİZ RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK REKLAM HİZMETLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. unvanlı “VİZYONTÜRK” logolu medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, 14.12.2017 tarihli yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinin dördüncü fıkrasının bir yıl içinde ikinci kez tekraren ihlali nedeniyle, 6112 sayılı Kanun'un 32’inci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan "8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentlerindeki ilkelerle dördüncü fıkrasına aykırı yayın yapılmasını müteakip verilecek yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının on güne kadar durdurulmasına; ikinci tekrarı halinde ise, yayın lisansının iptaline karar verilir." hükmü uyarınca YAYIN LİSANSININ İPTALİNE,
Yayın Lisansının iptaline rağmen yayınına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun’un “Adli Yaptırımlar” başlıklı 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Üst Kuruldan yayın lisansı almadan veya yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına ya da yayın lisansı iptal edilmesine rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır." hükmü uyarınca işlem yapılacağı hususunun, kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
İlgili kuruluşun yayın lisansının iptal edildiği hususunun Kanun’un 29’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca işlem yapılmak üzere TÜRKSAT A.Ş.’ye bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.