KADINA YÖNELİK ŞİDDETLE MÜCADELE IV. ULUSAL EYLEM PLANI ETİK İLKELER REHBERİ TANITIM TOPLANTISI
Günümüzün en önemli insan hakları sorunlarından biri olan kadına yönelik şiddet, toplumumuzun ve geleceğimizin temel değerlerine zarar veren acı bir gerçekliktir. Kadınlar fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan maruz kaldıkları şiddetle mücadele etmek zorunda kalırken konuya ilişkin kadına şiddetin medyada işleyiş şekli kritik bir rol oynamaktadır. RTÜK, kadına şiddetle mücadeleyi sadece bireysel bir sorun olarak değil aynı zamanda toplumsal bir kriz, acilen çözüm gerektiren bir durum olarak ele almaktadır. RTÜK, Üst Kurul Üyesi Deniz Güçer liderliğinde, kadına şiddetle mücadelede ve kadın haklarının korunmasında kararlı duruşunu sergileyerek, uzman kadrosunun özverili çalışmalarıyla Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı Etik İlkeler Rehberi'ni titizlikle hazırladı.
Yapılan bu çalışma Ankara’da Radyo ve Televizyon Üst Kurulu öncülüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iş birliğinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı Etik İlkeler Rehberi Tanıtım Toplantısı ile kamuoyuyla paylaşılmıştır. Toplantının açış konuşmalarını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanı Ebubekir Şahin gerçekleştirmiştir.
ATO Congresium’ da sivil toplum temsilcileri ve medya mensuplarını bir araya getiren tanıtım toplantısına TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) Başkanı Çiğdem Erdoğan’ da katılmıştır. Programın açış konuşmasını yapan Bakan Ersoy, Türkiye'nin kadına yönelik şiddetle mücadelede önemli adımlar attığını ve bu konuda toplumun duyarlılığının arttığını vurgulamış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan'ın mücadele kapsamında çok sayıda kampanyaya destek verdiklerini hatırlatarak, kadın hakları konusunda çalışan sivil toplum kuruluşlarının önemli faaliyetlerinin altını önemle çizmiştir.
Toplantı RTÜK Üyesi Deniz Güçer, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürü Süreyya Erkan ile Emniyet Genel Müdürlüğü KADES Şube Müdürü Dr. Sibel Özdemir sunumlarıyla devam etmiştir.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından belirlenen Medyada Kadına Yönelik Şiddetle Mücadeleye İlişkin Etik İlkeler:
1. MAĞDURU DEĞİL, FAİLİ GÖSTER
Haber içeriklerinde kadınları küçük düşürücü ve aciz gösteren ifadelerden sakınılması, mağdur yerine faili işaret eden bir dil kullanılması
2. ŞİDDETİ MEŞRULAŞTIRMA
Şiddet olayını aktarırken olayı meşrulaştıran bir dil ve müstehcen hikayeleştirmelerden kaçınılması; psikolojik, ekonomik, siber vb. şiddet türlerine ilişkin farkındalık oluşturulması
3. SAYGIN DEĞİL, SUÇLU
Şiddet failine itibar katan veya suçu hafifleten (cinnet geçiren eş, uzun zamandır işsiz olan koca) ifadelerden ve suçu olumlayan nitelendirilmelerden (saygın iş insanı, iki çocuk babası, ünlü sanatçı) kaçınılması, kadına yönelik şiddet olayının gerçekleştiği şart ve durumlara (gece yarısı parkta), kadının bireysel özelliklerine (giyim tarzı, medeni durumu, kişiliği) odaklanılmaması. Şiddet mağdurunun ve ailesinin kişisel verilerinin korunması ve mahremiyetine saygı duyulması
4. MÜCADELEYİ DESTEKLE
Tüm yapım ve yayınlarda şiddete uğrayan kadını yargılayan ve tetikleyici detay içeren ham görüntüler, ağır ayrıntılı çekimler, suç tekniğini öğretici detaylar, atmosferik müzik ve ses efektlerinin kullanılmaması
5. ÇOCUKLARA ÖRNEK OL
Başta çocuk programları olmak üzere tüm yayınlarda gerçek ve kurgusal şiddetin olumsuz etkilerinin dikkate alınması, hayata, işe ve eve dair sorumlulukların dengeli sunulması, kadın-erkek arasında iş bölümünü vurgulayan mesajların verilmesi
6. GÜÇLÜ KADINI ANLAT, KADINI GÜÇLÜ ANLAT
Kalıp yargıları ortadan kaldırmak amacıyla kadınların sadece belirli meslek grupları dâhilinde değil; farklı yaş, meslek, kültür ve sosyoekonomik grupları temsil edecek şekilde (millî sporcu, başarılı çiftçi, girişimci ev kadını) güçlü ve başarılı karakterler olarak yansıtılması, rol model kadın karakterlerin görünürlüğünün artırılması
Caydırıcılığın artırılması amacıyla faile verilen cezaların kamuoyu ile paylaşılması ve şiddetin cezasız kalmayacağı yönündeki mesajların sıklıkla tekrarlanması
8. DESTEK AL DESTEK VER
Medya içerik üreticilerinin kadına yönelik şiddet konusunda uzman görüşlerine başvurması (psikolog, pedagog, avukat, sosyolog vb.), öz denetim mekanizmalarının geliştirilmesi kapsamında etik kurulların oluşturulması, kamunun sağladığı şiddeti önleme ve destek mekanizmalarının (KADES, ALO 183) bilinirliğinin artırılması
Toplantının Amaçları:
- Kadına yönelik şiddetin toplumsal bir sorun olarak algılanmasını ve bu sorunla etkili bir şekilde mücadele etmek için toplumsal farkındalığın artırılmasını sağlamak.
- Medyanın kadına yönelik şiddet konusunda sorumluluklarının vurgulanması ve etik ilkelerin rehber olarak benimsenmesini sağlamak.
- Kadının iyicil temsili bilincinin güçlendirilmesi ve kadının toplumdaki konumunun güçlendirilmesine yönelik destek mekanizmalarının oluşturulmasını teşvik etmek.
Toplantının Sonuçları:
- Toplantı, Türkiye'nin kadına yönelik şiddetle mücadeledeki önemli adımlarından birini oluşturmuştur. Ulusal Eylem Planı Etik İlkeler Rehberi'nin tanıtımı, bu alandaki çalışmaların etkili bir şekilde sürdürülmesine katkı sağlayacaktır.
- Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un vurguladığı gibi, toplumsal duyarlılık ve katılımın artmasıyla birlikte kadına yönelik şiddetle mücadelede daha etkin adımlar atılması beklenmektedir.
- RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin'in ifade ettiği gibi, medyanın kadına yönelik şiddetle mücadelede sorumluluklarını yerine getirmesi ve etik kurallara uygun yayınlar yapması gerekmektedir.
- Toplantıda özetlenen etik ilkeler ve tavsiyeler, medyanın kadına yönelik şiddetle mücadelede daha duyarlı ve sorumlu bir şekilde davranmasını sağlayacaktır.
- Kadına yönelik şiddetle mücadelede sivil toplum, devlet kurumları ve medyanın işbirliği önemlidir. Bu toplantı, bu işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik önemli bir adım olmuştur.