Prof. Dr. Davut Dursun: Spor Programları Rehber İlkeleri bir ortak denetim çalışması olup, gelinen nokta memnuniyet vericidir.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve Televizyon Yayıncıları Derneği’nin (TVYD) inisiyatifiyle başlatılan süreç sonucunda belirlenen Spor Programları Rehber İlkeleri, RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun ve TVYD Başkanı Adem Gürses tarafından düzenlenen ortak basın toplantısıyla kamuoyuna açıklandı.

          Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkan Vekili Taha Yücel, Üst Kurul Üyeleri Doç. Dr. Ahmet Yıldırım, Dr. A. Vahap Darendeli ve Dr. Hamit Ersoy ile TVYD Yönetim Kurulu Üyelerinin ve kanalların spor programları sorumlularının katıldığı toplantıda konuşan RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, sözlerinin başında Fenerbahçe Futbol Takımının başarısını kutladı.

 

          Spor programlarıyla ilgili süreci özetleyen Dursun, 2012 yılının son aylarında spor yorum programlarında yaşanan bazı hadiseler nedeniyle, hem RTÜK’e ve TV kanallarına gelen izleyici şikâyetlerinde bir artışın hem de konu çeşitli platformlarda yoğun tartışmaların yaşandığını hatırlattı. O dönemde spor programlarıyla ilgili olarak izleyicilerden gelen şikâyetlerin geçen yıllara oranla yüzde 400’lere varan artışlar gösterdiğini belirten Dursun, ayrıca o günlerde spor programlarıyla sahalarda meydana gelen şiddet olaylarının birbirini tetiklediği yorumlarının yapıldığına dikkat çekti. Bu gelişmelerden sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile Televizyon Yayıncıları Derneğinin çağrısı üzerine, ilgili tüm tarafların 19 Aralık 2012 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Spor Programları Değerlendirme Toplantısı”nda bir araya geldiğini belirten Dursun, “O toplantıda tüm katılımcılar sorunun çözümüne ilişkin görüşlerini dile getirmişler, spor programlarında zaman zaman yaşanan olumsuzlukları önlemeye yönelik olarak, yayın kuruluşlarının kendi etik ilkelerini hazırlamaları görüşünü benimsemişlerdi. Bu amaçla toplantıya katılan kurumların temsilcilerinin ve spor programlarının sorumlularının da yer aldığı bir çalışma grubu oluşturulması ve bu çalışma grubu tarafından spor programlarında uyulması gereken ilkelerin belirlenmesi kararlaştırılmıştı” diye konuştu.

 

            Ancak bu kararın, spor programlarını denetleyecek bir etik kurul oluşturulduğu şeklinde haber ve yorumlara neden olduğuna değinen Dursun, “Oysa bildiğiniz gibi radyo ve televizyon yayınlarının denetlenmesi görevi 6112 Sayılı Yasayla RTÜK’e verilmiş olup, başka herhangi bir oluşuma devredilmesi söz konusu değildir. Spor programlarında yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla uyulması gereken ilkeleri belirlemeye yönelik bir çalışma yapılması kararlaştırılmıştır. Soruna sebebiyet veren tarafların da dışlanmak yerine çalışmanın içerisinde yer almaları bu bakımdan fevkalade önemlidir. Çünkü bu aynı zamanda etik bilinç ve özdenetim oluşturmaya yönelik, öğretici bir süreçtir” dedi.

 

           İlk toplantıdan sonra, spor programlarında daha önce yaşanan olumsuzlukların çok belirgin bir şekilde azaldığını vurgulayan Dursun, spor programlarıyla ilgili şikayetlerin toplam şikayetlere oranının Kasım 2012’de  %12 iken, Aralık’ta yüzde 7’ye, Ocak 2013’te yüzde 5’e, Şubat 2013’de yüzde 1’e düştüğünü açıkladı. Dursun, “Bununla birlikte, spor programlarından beklenen nitelikte yayınların devam edebilmesi için de tüm tarafların uygun bulduğu Rehber İlkeler oluşturulmuş ve kamuoyuna açıklanma aşamasına gelinmiştir” diye konuştu.

 

           Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun, diğer görevleri yanında, yayınları, yayın sonrası izlemek, değerlendirmek ve ihlal tespiti halinde yasada öngörülen müeyyideleri uygulamakla görevli bir kurum olduğunu vurgulayan Dursun sözlerini şöyle sürdürdü:

 

            “Ancak, bununla birlikte 6112 Sayılı Yasanın 37/k maddesine göre, yayın hizmetleri ile ilgili gelişmeleri takip etmek, sektöre ilişkin genel stratejileri, ortak denetim, özdenetim ve ortak düzenleme mekanizmalarını belirlemek; yayın hizmetlerinin ülkemizde gelişmesini sağlayacak çalışma ve teşviklerde bulunmak da Üst Kurulun görevleri arasında yer alır. Bu çerçevede, gerek yeni yasa ile birlikte, gerekse eski yasa döneminde, RTÜK, sektör ile çok sayıda ortak denetim çalışmaları gerçekleştirmiştir. Yayıncılık Etik İlkeleri, İyi Uykular Çocuklar, Haber Yayın İlkeleri, -başlangıcında- Koruyucu Sembol uygulaması ve İzleyici Temsilciliği bu çalışmalar arasında yer almaktadır. Spor Programları Rehber İlkeleri çalışması da bu kapsamda bir ortak denetim çalışması olup, gelinen nokta memnuniyet vericidir. İlk toplantıda, spor programlarına olumlu-olumsuz konu edilen tüm taraflar bir araya gelmiş olup, yayınlardaki sorunlar bütün açılardan ele alınmış, kulüpler, hakemler, spor yazarları, federasyon, bakanlık ve yayıncılar karşılıklı beklenti ve şikâyetlerini dile getirmişlerdir.”

 

              Basın toplantısında sadece TVYD ve RTÜK’ün bulunmasının, sorunun bu iki tarafı ilgilendirmesinden kaynaklandığını belirten Dursun, “Yayıncılar, programlarına konu ettikleri kurumlar ve kişiler ve buralardan beklentilerini paylaşmış, ilgili kurumlar da bu şikâyetlere vakıf olmuşlardır. Benzer şekilde yayıncılardan beklentiler de dile getirilmiştir. RTÜK, müeyyideye gerek kalmadan, spor programlarına yakışmayan bu sorunların öz denetim ile ortadan kalkmasından son derece memnundur ve bunu tüm programlar ve yayınlar için de önemsemektedir” diye konuştu.

RTÜK Başkanı Dursun, sözlerinin sonunda, Spor Programları Rehber İlkelerinin belirlenmesine destek veren, başta Gençlik ve Spor Bakanı Sayın Suat Kılıç olmak üzere, TVYD Başkanı Adem Gürses’e, Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Yıldırım Demirören’e, Merkez Hakem Kurulu Başkanı Zekeriya Alp’e, Türkiye Spor Yazarları Derneği Başkanı Naci Arkan’a, Kulüpler Birliği Başkanı Halil Ünal’a, televizyon kanallarının spor programları sorumlularına ve Üst Kurul Üyelerine katkılarından ötürü teşekkür etti.

 

           Daha sonra konuşan TVYD Başkanı Adem Gürses, Televizyon Yayıncıları Derneği tarafından yönetim kurulu kararı haline getirilen Spor Programları Rehber İlkeleri şöyle sıraladı:

 

“Televizyon Yayıncıları Derneği ve Üye Kuruluşlar,

           Özellikle genç nüfusun izler-kitle olduğu spor programlarında, argo ve kaba ifadelerin hiçbir şekilde yer almaması,

Kulüp yöneticilerine, teknik direktörlere, taraftarlara, sporculara, hakemlere ve ilgili taraflara hakaret ve saldırı niteliği taşıyan yayınlara yer verilmemesi,

Sahalarda birkaç saniyede gerçekleşen bir olayın, ekranlarda saatlerce yer almaması,

Program içeriği ile ilgisi olmayan konuların yer almaması,

Spor programlarının daha nitelikli gerçekleşebilmesi için spor Kulüplerinin, ilgili kurum ve kuruluşların yasal haklarını haberciliğe engel olacak şekilde kullanmamaları gerektiğini kabul eder.

Dernek ve Üye Kuruluşlar,

             Spor camiası yetkililerinin yayın kuruluşlarına karşı tarafsızlıklarını ve üsluplarını azami ölçüde korumalarının önemli olduğu,

Sahalarda yaşanan olumsuzlukların spor programlarında yayıncı sorumluluğu çerçevesinde yansıtılması ve sahalardan aktarılan olumsuz görüntülerin, ülkemizin dışarıdaki imajını da olumsuz etkileyebileceği bilinci ve sorumluluğu ile yayınların gerçekleşmesini arzu eder.

Ayrıca, spor programlarında kullanılan görsel malzemenin (antrenman, müsabaka vb) kolay erişilebilir olması için gerekli düzenlemelerin yapılması tarafların ortak arzusudur.”

 

           TVYD Başkanı Adem Gürses, sürece katkı veren tüm TVYD Üyesi yayın kuruluşlarına ve spor camiasına teşekkür etti. (12 Nisan 2013, İstanbul)