RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğrencilerine RTÜK ve Bağımsız Düzenleyici Kurullar Hakkında Bilgi Verdi.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Televizyon Haberciliği ve Programcılığı bölümü öğrencilerine, RTÜK ve bağımsız düzenleyici kurullar hakkında bilgi verdi.

Kamu yönetiminde Bağımsız Düzenleyici Kurulların (BDK) 1980’li yıllardan bu yana öne çıktığını belirten RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, devletin klasik rollerinde ciddi bir değişim yaşandığını, bu kapsamda rekabetin korunması, mali piyasaların, alt yapı hizmetlerinin düzenlenmesi gibi konuların da devletin yeni rolü içinde yer aldığını ifade etti.  Düzenleme, denetim ve gözetimin de devletin yeni rolleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Davut Dursun, bu rollerin yerine getirilmesinde temel işlevleri Bağımsız Düzenleyici Kurulların yürüttüğünü açıkladı. Bağımsız Düzenleyici Kurullar konusunda ABD ve İngiltere’nin öncül ülkeler olduklarının altını çizen RTÜK Başkanı, ABD’de 1934 yılında kurulan, Federal Cominication Commission’ın (FCC), yayıncılık faaliyetlerini düzenleyen RTÜK benzeri bir kuruluş olduğunu söyledi. Dursun, aynı şekilde İngiltere’de ITA’nin (Independent Television Autority) 1954’te kurulduğunu hatırlattı.

1980’lere kadar genelde yayıncılık alanında devlet tekeli bulunduğunu ve Bağımsız Düzenleyici Kurul örneklerinin çok olmadığını belirten RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, yayıncılıkta devlet tekelinin kalkmasıyla birlikte her ülkede RTÜK benzeri Bağımsız Düzenleyici Kurullar oluşturulduğunu açıkladı. Dursun, 1989’da Fransa’da kurulan CSA’yı, 1997’de İtalya’da kurulan AGCOM’u, 1996’da İspanya’da kurulan CMT’yi, 1989’da Yunanistan’da kurulan NCRTV’yi bunlara örnek olarak gösterdi.  

Radyo ve televizyon yayıncılığının sınır aşan özelliği nedeniyle uluslararası düzenlemeler yapma ihtiyacı doğduğunu belirten Prof. Dr. Davut Dursun, bu amaçla, Avrupa Konseyinin 1989 yılında Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi’ni kabul ettiğini, Avrupa Birliğinin 1989’da Avrupa Sınırsız Televizyon Direktifi’ni kabul ettiğini, AB Komisyonu ve parlamentosunun bu direktifi değiştirerek Avrupa Görsel İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi’ni kabul ettiğini bildirdi. Türkiye’nin Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesini 1992’de imzaladığını hatırlatan RTÜK Başkanı, “Türkiye Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesine taraf iken AB ile tam üyelik görüşmeleri çerçevesinde Bilgi Toplumu ve Medya faslı ile de mevzuatını Yönergeye uydurmak durumundadır” diye konuştu.

Daha sonra Türkiye’de özel radyo ve televizyon yayınlarına geçiş süreci hakkında bilgi veren Prof. Dr. Davut Dursun, 1993 yılında Anayasa’nın 133. maddesinde değişiklik yapılana kadar radyo ve televizyon yayıncılığı alanında devlet tekeli olduğunu, 1989’dan itibaren yurt dışında kurulan şirketlerin Türkiye’ye yönelik olarak uydu üzerinden televizyon ve radyo yayınları yapmaya başlamalarıyla görsel işitsel alanda devlet tekelinin fiilen ortadan kalktığını söyledi. FM bantlarından hızlı şekilde ve izinsiz olarak radyo yayınlarının başlatıldığını, İçişleri Bakanlığının bu radyoların kapatılmasına yönelik genelgesi üzerine tüm Türkiye’de “Radyomu İstiyorum” kampanyasının yürütüldüğünü ve genelgenin geri çekildiğini hatırlatan RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun,  “Bunun üzerine Anayasanın 133. maddesinde 8 Temmuz 1993 tarihinde gerçekleştirilen değişiklikle radyo ve televizyon yayınları özel sektöre de açılmış oldu” dedi. Ardından 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 13 Nisan 1994 tarihinde yürürlüğe girdiğini belirten RTÜK Başkanı,  3984 Sayılı Kanunla “radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek amacıyla, özerk ve tarafsız bir kamu tüzelkişiliği niteliğinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun” kurulduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Davut Dursun daha sonra, RTÜK Üyelerinin seçimi ve görev süreleri ile Üst Kurulun görev ve yetkileri, teşkilat yapısı, gelirleri, personeli hakkında bilgiler verdi. Radyo ve televizyon yayıncılığı sektörüne ilişkin değerlendirmelerde de bulunan RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, frekans düzenlemeleri, yayınların nasıl izlenip, denetlendiği, Üst Kurulun uluslar arası faaliyetleri, çocukların yayınların olumsuz etkilerinden korunmasına yönelik uygulamaları ile sektörün sorunları ve ileriye dönük hedefler konusunda açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Davut Dursun öncelikli hedeflerini, mevcut yasanın tadil edilmesi, Türkiye’deki mevzuatın AB müktesebatına uyumlu hale getirilmesi, karasal ortamda lisanssız dönemin bitirilmesi ve sayısal karasal ihalelerinin yapılması, sayısal yayına geçilmesi, yayın sektöründe sahiplik yapısının makul yapıda düzenlenmesi, RTÜK örgüt yapısının yenilenmesi, reyting ölçümlerinin yeni bir düzene kavuşturulması, denetimde kamu – özel ayrımının sona erdirilmesi ve idari yaptırım sisteminin etkin hale getirilmesi olarak sıraladı. (07.12.2010)