Yayın Hizmetlerinin İzlenme ve Dinlenme Oranı Ölçümlerinin Yapılmasına ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Yürürlüğe Girdi
RTÜK tarafından hazırlanan "Yayın Hizmetlerinin İzlenme ve Dinlenme Oranı Ölçümlerinin Yapılmasına ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 17 Ekim 2012 tarih ve 28444 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle yayın hizmetlerinin izlenme ve dinlenme oranı ölçümlerinin yapılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu usul ve esaslara uymayan şirket ve kuruluşlara uygulanacak müeyyideler belirlendi. Yönetmelikte, izlenme ve dinlenme ölçüm hizmeti faaliyetleri ve ölçüm piyasasında rekabeti sağlamak amacıyla izlenme ve/veya dinlenme ölçüm hizmeti faaliyetinde bulunacak kuruluşların sahip olması gereken şartlar düzenleniyor.
Düzenlemeyle ölçüm faaliyetinde bulunacaklar için Üst Kurula başvurma zorunluluğu getiriliyor.
Ölçüm faaliyetine ilişkin genel esaslara göre, yargı kararları saklı kalmak kaydıyla, ölçüm faaliyeti sürecinde elde edilen veri tabanı örneklemi, panele ilişkin isim ve iletişim bilgilerinin gizliliği sağlanmak zorunda. Yönetmeliğe göre, araştırma şirketi ile veri tabanı araştırması yapacak şirketin ISO 20252 belgesine sahip olması gerekiyor.
Ölçümün temelini teşkil edecek evren, araştırma kapsamındaki tüm yerleşim yerlerinde yaşayan hane halklarını kapsayacak. Bu evrene yönelik olarak her iki yılda bir veri tabanı güncellenecek.
Ölçüm sonuçlarının her türlü iletişim ortamından kamuya açıklanması halinde, ölçümün kapsamı, örnekleme yöntemi, örneklem büyüklüğü, veri derleme yöntemi ve uygulama zamanı “ölçümün künyesi” adı altında açıklanmak zorunda olacak. Bu şekilde açıklanmadığının tespiti halinde, sorumlu gerçek veya tüzel kişiler hakkında ellibin Türk Lirasından az olmamak kaydıyla yüzbin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanacak ve yedi gün içinde Yönetmeliğe uygun açıklama yapılması için ihtar edilecek.
İzlenme ile ilgili verilerin toplandığı hanelerde 5 yaş ve üstü nüfusun, dinlenme ölçümünde ise 12 yaş üstü nüfusun eğilimleri esas alınacak. Ölçümdeki haneler, sistemde en fazla 5 yıl içinde kalacak şekilde her yıl yüzde 20 oranında yenilenecek.
RTÜK, ihtiyaç duyulması ya da kendisine ulaşan ihbar ve şikâyet üzerine ölçüm kuruluşunu denetleyebilecek.
Ölçümde kullanılan metodoloji, ölçüm sistemi, raporlama gibi sistemin tüm aşamalarının denetlenmesi için denetim sistemi oluşturulacak. Bu amaçla, alanında uzman en az üç kişiden oluşan bağımsız ve tarafsız denetleme kurulu kurulacak. Denetime ilişkin raporlar, Üst Kurula sunulacak. Üst Kurul, ihtiyaç duyulması halinde veya kendisine intikal eden ihbar yahut şikâyet üzerine araştırma şirketinin faaliyet ve işlemlerinin yönetmeliğe uygun olup olmadığının tespiti için, dosya (belge) üzerinde ve/veya yerinde denetim yapabilecek.
Üst Kurula başvuru yapmaksızın bu Yönetmelik kapsamında ölçüm faaliyeti yapan veya yaptıran gerçek veya tüzel kişiler, faaliyetin derhal durdurulması hususunda uyarılacaklar. Uyarıya rağmen ölçüm yapan şirketlere 600 bin liraya kadar ceza verilebilecek. Belgeli olup mevzuat hükümlerine aykırı hareket eden ölçüm şirketlerine de uyarı ve 200 bin liradan az olmamak kaydı ile 400 bin TL'ye kadar idari para cezası verilebilecek. (17.10.2012, Ankara)
